سوگند در قرآن همراه با نهی از آن
۱۳۹۸/۰۳/۱۴
–
۱۴۱۰ بازدید
با وجود اینکه انسانها از سوگند خوردن نهی شده اند چرا خداوند در قران سوگند خورده است؟
قسم یاد کردن از نظر اسلام کار خوبى نیست، ولى در عین حال حرام نمى باشد، و اگر به خاطر هدفهاى مهم تربیتى و اجتماعى و اصلاحى انجام گیرد ممکن است واجب یا مستحبّ گردد، ولى با این حال یک سلسله از سوگندهاست که از نظر اسلام به کلى بى اعتبار است، از جمله:1- سوگندهایى که به غیر نام خدا باشد، حتى قسم خوردن به نام پیامبر (ص) و ائمه هدى (ع) واجب العمل نیست، یعنى اگر کسى به غیر نام خدا قسم یاد کند ملزم به انجام آن نمى باشد و مخالفت آن کفاره ندارد.2- سوگندهایى که براى انجام کار حرام یا مکروه، یا ترک واجب و مستحبّ باشد آن هم اعتبارى ندارد، مثل اینکه کسى سوگند یاد کند که دین خود را نپردازد یا با بستگان خویش ترک رابطه کند، یا از اصلاح ذات البین خود دارى نماید همان گونه که کرارا دیده شده، بعضى از اشخاص به سبب خاطره بدى که از یک اصلاح ذات البین پیدا مى کنند قسم یاد مى کنند که هرگز سراغ چنین کارى نروند، به این گونه سوگندها نباید اعتنا کرد، هر چند با نام خدا باشد و یکى از تفسیرهاى” لا یُؤاخِذُکُمُ اللَّهُ بِاللَّغْوِ فِی أَیْمانِکُمْ” همین است، ولى قسمهایى که به نام خدا باشد، و موضوع آن کار خوب یا لا اقل کار مباحى است، وفا کردن به آن واجب است، و اگر کسى با آن مخالفت کند کفاره دارد. ( تفسیر نمونه، ج۲، ص۱۴۸)
بنابراین چنین نیست که در قرآن همواره از قسم خوردن نهی شده باشد، بلکه به عکس به پایبندی به سوگندها تأکید شده است: « وَ أَوْفُوا بِعَهْدِ اللَّهِ إِذا عاهَدْتُمْ وَ لا تَنْقُضُوا الْأَیْمانَ بَعْدَ تَوْکیدِها وَ قَدْ جَعَلْتُمُ اللَّهَ عَلَیْکُمْ کَفیلاً إِنَّ اللَّهَ یَعْلَمُ ما تَفْعَلُونَ» (نحل/۹۱) (و هنگامى که با خدا عهد بستید، به عهد او وفا کنید! و سوگندها را بعد از محکم ساختن نشکنید، در حالى که خدا را کفیل و ضامن بر (سوگند) خود قرار داده اید، به یقین خداوند از آنچه انجام مى دهید، آگاه است!)
هنچنین در سوره مائده از مخالفت با سوگند نهی شده و به محافظت بر آن فرمان میدهد.(مائده/۸۹)
و در سوره بقره هم که از سوگند نهی شده است.(بقره/۲۲۴) به دلیل این است که عظمت و احترام نام الله حفظ شود و مردم به کوچکترین بهانهای نام مبارک الله را در معرض قسم قرار ندهند و این نهی منافاتی ندارد که خود خدای متعال در مواردی برای اهمیت و تاکید مطلبی قسم یاد کند؛ چرا که خدای متعال برای اثبات کلام یا مدعای خویش به سوگند احتیاج ندارد، بلکه در این موارد قسم خدای متعال بر اهمیت و شرافت مقسم و مقسم علیه دلالت دارد.
بنابراین چنین نیست که در قرآن همواره از قسم خوردن نهی شده باشد، بلکه به عکس به پایبندی به سوگندها تأکید شده است: « وَ أَوْفُوا بِعَهْدِ اللَّهِ إِذا عاهَدْتُمْ وَ لا تَنْقُضُوا الْأَیْمانَ بَعْدَ تَوْکیدِها وَ قَدْ جَعَلْتُمُ اللَّهَ عَلَیْکُمْ کَفیلاً إِنَّ اللَّهَ یَعْلَمُ ما تَفْعَلُونَ» (نحل/۹۱) (و هنگامى که با خدا عهد بستید، به عهد او وفا کنید! و سوگندها را بعد از محکم ساختن نشکنید، در حالى که خدا را کفیل و ضامن بر (سوگند) خود قرار داده اید، به یقین خداوند از آنچه انجام مى دهید، آگاه است!)
هنچنین در سوره مائده از مخالفت با سوگند نهی شده و به محافظت بر آن فرمان میدهد.(مائده/۸۹)
و در سوره بقره هم که از سوگند نهی شده است.(بقره/۲۲۴) به دلیل این است که عظمت و احترام نام الله حفظ شود و مردم به کوچکترین بهانهای نام مبارک الله را در معرض قسم قرار ندهند و این نهی منافاتی ندارد که خود خدای متعال در مواردی برای اهمیت و تاکید مطلبی قسم یاد کند؛ چرا که خدای متعال برای اثبات کلام یا مدعای خویش به سوگند احتیاج ندارد، بلکه در این موارد قسم خدای متعال بر اهمیت و شرافت مقسم و مقسم علیه دلالت دارد.