مدیر گروه آینده پژوهی پژوهشکده مهدویت در گفتگو با شبستان:

شبکه های اجتماعی؛ مروج فساد هرمی در آخرالزمان

خبرگزاری شبستان: وقتی شبکه های اجتماعی وارد عرصه زندگی شده و تغییرات شتاب زده ای در سبک زندگی دینی به وجود می آورند، اگر چاره ای اندیشیده نشود، خسارت های جبران ناپذیری به بار می آورد!



خبرگزاری شبستان: هر شبکه اجتماعی فرهنگ ارتباطاتی خاص خود را دارد، یعنی منش و گفتار مخصوص و منحصر به فردی را برای خود برگزیده است. البته می‌توان شبکه هایی را یافت که فرهنگ ارتباطاتی تقلیدی برای خود برگزیده اند. فرد با عضویت در هر شبکه اجتماعی درگیر نوع خاصی از فرهنگ ارتباطاتی می‌شود که شامل: برخورد، تکیه کلام، اصطلاحات مخصوص، رفتار، تیپ شخصیتی و ظاهری و… است. بدون تردید، میزان تأثیرپذیری فرد از این محیط، صفر مطلق نخواهد بود. پس هر شبکه اجتماعی، هویت مطلوب خود را ترویج می‌کند.

در این میان روایات آخرالزمانی نیز هشداری در این زمینه است و توجه به این روایات نقشه راهی را برای ما ترسیم می کند. به همین مناسبت گفتگوی حوزه مهدویت خبرگزاری شبستان با حجت الاسلام رحیم کارگر، مدیر گروه آینده پژوهی پژوهشکده مهدویت و آینده پژوهی را در ادامه می خوانیم؛

روایات به مساله آینده پژوهی پرداخته اند؟

دورنمای آینده اخلاقی و فرهنگی جهان، هر روز تیره تر و تاریک تر از گذشته می شود و تمامی خط و مرزهای انسانی و معنوی انسان زیر و رو می گردد و مهم تر از همه یک غفلت و فرومایگی شگفتی در جامعه بشری حاکم می سازد!! روایت صریح پیامبر اکرم، یک آینده پژوهی عجیب از این وضعیت نابسامان دنیا است: “هر زمانی که بر شما وارد شود، زمانی بدتر از آن پیش روست (لا یاتی علیکم زمان الا الذی بعده شرّ منه)” (یوم الخلاص ، ج1 ، ص 483) و حضرت علی (ع) از اوضاع شرآلود جهان قبل از ظهور چنین خبر می دهد: “در آن هنگام، شرّ و بدعت، هر سال بیشتر از سال های قبل اتفاق می افتد” (منتخب الاثر ، ص 431) .

جامعه مورد نظر روایات، جامعه ای است که از نظر رحمت و عنایت الهی دورتر می شوند و صالحان نیز، اندک و اندک می شوند: “انسان های شایسته یک به یک می روند و فقط به اندازه نخاله خرما و جو از آنها اثری باقی خواهد ماند. خداوند دیگر به آنها اعتنایی نخواهد کرد» ( نهج الفصاحه، ج2 ، ص 646). پیامبر خدا درباره آینده اخلاقی و معنوی جامعه به صراحت می فرماید: “اولین چیزی که از این امت برداشته می شود، حیا و امانت داری است” (نهج الفصاحه، ج1، ص 197)و یا در یک پیشگویی شگفت آور می فرماید: “زمانی فرا می رسد که باطن انسان ها پلید می شود و ظاهرشان، به خاطر طمع به دنیا نیکوست. آنچه را در نزد خداوند است نمی خواهند، ریاکارند و از خدا نمی ترسند …” (منتخب الاثر ، ص 426).

بدترین حالت در این نو آینده پژوهی، آلوده شدن عموم مردم و تظاهر به فسق و گناه است: “مردم تظاهر به انجام دادن منکرات می کنند … و پول هایشان را خرج غنا می کنند !!” (بحار الانوار ، ج 52، ص 264) و یا “زمانی می رسد که طلاق بسیار شود و حدود الهی بر پا نمی گردد” ( منتخب الاثر، ص 433). امام علی نیز درباره جابجایی موازین اخلاقی، پیشگویی شگفت آوری دارد : ” … جوانان، موسیقی و شراب خوری را حلال می شمرند !!!” ( الزام الناصب، ص 195) !! و تندترین آینده نگری دینی در این کلام علوی هویداست که می فرماید: “شیطان در اجزای بدنشان نفوذ کرده … و با خونشان مخلوط شده است و مردم را وسوسه می کند که تهمت بزنند تا فتنه ها ف افق شهرها را فرا گیرد !! …بهترین مردم در آن روزگار کسی است که مراقب خود باشدو …از هم نشینی با مردم، دوری کند” ( یوم الاخلاص ، ج1، ص 504). امام باقر این وضعیت را چنین تصویر می کند: “قائم ظهور نمی کند، مگر بعد از فتنه ای که تمام حرام ها را حلال می کند!!” (بشاره الاسلام، ص 133)

نابسامانی فکری و فرهنگی با چه ابزاری به جامعه آسیب وارد می کنند؟

این دورنمای منفی، چهره پلید خود را در زمان ما و با سرعت و شتاب هر چه بیشتر نشان می دهد و همه عرصه های زندگی را درگیر خود کرده و می رود که جامعه بشری را به شدت آلوده کرده و مالامال از تباهی و از خود فریفتگی و پوچ کند. امروز ابزار اصلی این نابسامانی فکری و فرهنگی و اخلاقی، ابزار اطلاعاتی و ارتباطاتی و شبکه در هم تنیده فضای مجازی است !! این مساله نه تنها یک فاجعه و بحران؛ بلکه یک پایان خسارت بار برای زندگی سالم و اخلاقی انسان در روی زمین است. تاثیرات این دگرگونی و تحول منفی مادی و معنوی، در همه زمینه ها و ابعاد دیده می شود بخصوص در زندگی خانوادگی، اشتغال و تفریح، ارتباط و تعامل با دیگران و حتی زندگی عبادی و دینی !! به اصطلاح دقیق تر آتش بیار این معرکه فاسدانه – که قابل قیاس با هیچ پدیده دیگری نیست – شبکه های اجتماعی و شبکه های پیام رسان موبایلی و … است !! شبکه درهم تنیده ای که هیچ کنترل و هدایتی بر آن اعمال نمی شود و فضای بی کران مجازی است که مهم ترین وجهه آن، اغوا، اغفال، ابتذال، انحراف، افساد، آسان سازی جرم و گناه، عادی سازی ارتکاب مفسده ها و منکرات و انحطاط واقعی انسان است!!

شبکه های مجازی چه قشری از مردم را جذب خود می کند؟

جوان ها بنا به طبع جوانی و با تشویق دوستان ، به صورت گسترده و سریع جذب و گرفتار این شبکه ها می شوند !! در حالی که در برابر آثار منفی مستقیم و غیر مستقیم آن، بی خبر و بی پناه و دست خالی هستند !! در واقع ما با نسل میلیونی جوانانی روبه رو هستیم که در فضای مجازی (داخلی و خارجی)، رابطه های نامشروع کلامی و گفتاری و شنیداری دارند و تمامی قید و بندهای ظاهری در یک فضای بی کران غیر واقعی برداشته شده است. در این شبکه های مجازی – اجتماعی، یک سری ساختارهای ظاهری برای گذاشتن پست و تصویر و مطلب وجود دارد و یک سری امکانات ارتباطی و پیغام رسانی و رابطه های بی در و پیکر و محدودیت!!

به عنوان یک آینده پژوه هشدار می دهم که ما با سرعت هر چه تمام تر ، با آینده ای بدون اخلاق و معنویت و وفاداری دینی و خانوادگی و ملی رو به رو هستیم که تاکنون در تاریخ زندگی بشری، سابقه و نظیری نمی توان برای آن یافت و کوچک ترین اهمال و بی مسوولیتی در این زمینه فاجعه های زیادی در پی دارد!! این بیان خود کارشناسان فضای مجازی است که: “محیط‌های اینترنتی به ویژه شبکه‌های اجتماعی به گسترش روابط می‌انجامد، روابطی با هویت جدید! اینترنت به افراد هویتی نامعلوم می‌بخشد، نظارتی، همچون نظارت دنیای واقعی بر آن حاکم نیست، و همین دلایل باعث می‌شود که افراد دچار نوعی آزادی روابط شوند. دختران جوان با ورود به دنیای مجازی به راحتی می‌توانند با جماعتی گسترده از غیرهمجنسان خود ارتباط داشته باشند، ارتباطی که به دلیل نبود هیچ قانون خاص و هیچ نیروی کنترل کننده‌ای شکل و هویت تازه‌ای به خود می‌گیرد ارتباطی که در دنیای واقعی به دلایلی همچون ترس از آبرو، خانواده، جامعه، دین و … هرگز امکان شکل‌گیری آن به این شکل و شمایل وجود ندارد، در شبکه های مجازی به سادگی رخ میدهد و رفته رفته بر سبک روابط افراد تأثیری منفی خواهد گذاشت و این نوع ارتباط گسترده و آزاد با جنس مخالف را به شکل عادی درخواهد آورد!!”

بر این اساس هشدار می دهم که در آینده نزدیک با فساد گسترده عقیدتی و عاطفی و جوانان گسیخته از خانواده، مذهب، ملیت و حتی شخصیت انسانی خود مواجه خواهیم بود که هیچ پایبندی به این مسائل نخواهند داشت !! در واقع همین الان سربازان فرهنگی دشمن در درون کشور در حال آماده سازی هستند و به زودی به خیل جماعت جهانی حامیان شیطان خواهند پیوست !!

آسیب های شبکه های مجازی در جامعه در چه حوزه هایی بروز دارد؟

من به جرات می توانم بگویم که ما با سونامی فردیت گرایی ابتذالی و اخلاق ستیز در سایه این شبکه های اجتماعی رو به هستیم که بعد از وقوع این سونامی هیچ راه چاره ای وجود نخواهد داشت !! سونامی جنسی گرایی بی پرده و از هم گسیخته و تشدید رابطه های نامشروع مجازی که یقینا داری تاثیرات واقعی در بیرون خواهد بود !! وقتی شبکه های اجتماعی وارد همه عرصه هایی زندگی (ورزش، سینما، تفریح، هنر، موسیقی، پوشش، تغذیه، ازدواج و… ) شده و تغییرات شتابناکی در سبک زندگی دینی به وجود می آورند که اگر چاره ای اندیشیده نشود، خسارت های جبران ناپذیری به بار خواهد آورد!

سونامی ایجاد شخصیت های کاذب و دروغین مجازی در راه است که در سایه فعالیت گسترده شبکه های اجتماعی – بخصوص شبکه های داخلی و رسمی – منجر به تضاد شخصیتی شده و تحریف زیادی در شخصیت افراد به وجود خواهد آورد !! بدتر از همه سونامی تغییرات اخلاقی و دینی در راه است و مذهبی که در سایه این شبکه های اجتماعی، شکل می گیرد، دینی خنثی و شهوانی است که امکان سازگاری بین گناه و عبادت، تقوا و فساد، دروغ و صداقت، خیانت و ایمان و… را فراهم می سازد !!

مهم ترین زیربنای شکل گیری شبکه های مجازی و اجتماعی چیست؟

به عبارت روشن تر با شبکه های مجازی روبه رو هستیم که مهم ترین زیر بنای شکل گیری آنها، مشغول کردن جوانان و درآمدزایی فراوان برای صاحبانش است ! اما با این حال همه ساکتند تا اینکه فاجعه بزرگ پیش بینی شده در روایات محقق شود و نه از تاک نشانی بماند و نه از تاک نشان !!! واقعا من متعجم که چرا علما و متفکران ساکتند و حد اقل به فکر آگاهی بخشی به جامعه نیستند !! جنس این خطر با سایر خطرات فرق دارد و بی تفاوتی و سکوت و غفلت و غافلگیر شدن شایسته نیست!! اگر آینده را به دست خود نسازیم، آن را برای ما خواهند ساخت آن هم بر اساس امیال حیوانی و شیطانی خود!!

چه سازمانی وظیفه نظارت بر این شبکه ها را دارد؟

بر این اساس واقعا سوال من این است که چرا حوزه ها ساکتند و یا از میزان قبح زدایی از مفاسد و خطرات آنها بی خبر اند و نمی خواهند جامعه را از مفاسد آن آگاه سازند !! چرانویسندگان و پژوهشگران هیچ آگاهی به مردم – بخصوص جوانان – نمی دهند !! متاسفانه برخی از مدیریت فرهنگی و علمی کشور نه تنها حامی این نوع فعالیت ها هستند که خود مروج و تسهیل کننده چنین رفتارهای ناسالم هستند و روزی نیست که سر و کله یک شبکه مجازی داخلی پیدا نشود !! آن هم به اسم مبارزه با شبکه های اجتماعی خارجی !! در حالی که خطرات این شبکه های داخلی به مراتب بسیار بیشتر از هم نوعان خارجی شان است !!!

متاسفانه دستگاه های فرهنگی حامی و پشتیبان اصلی تشدید فعالیت این گونه شبکه های اجتماعی هستند و هیچ امید اصلاحی از آنها نمیرود ، اما وظایف دیگر دلسوزان بسیار سنگین است . الان باید دلواپس واقعی بود ؛ برای همه چیز و همه کس !! سکونت در برابر این خیانت فرهنگی و فاجعه بزرگ از هیچ کس پذیرفته نیست و باید راه چاره ای اساسی پیدا کرد !!

نگارنده با بررسی محتوای بعضی از شبکه های اجتماعی داخلی ( مثل شبکه فیسنما که ادعا می کند دارای یک میلیون عضو است) به موارد بسیار عجیب و درد آوری برخورد کرد که کوچک ترین بی توجهی به فعایت مخرب و گسترده آنها، نتایج وخیم و درد آور فرهنگی و معرفتی و اخلاقی را در پی خواهد داشت .

شبکه های اجتماعی با چه شاخصه هایی شناخته می شوند؟

این شبکه های اجتماعی دارای سه مشخصه اصلی هستند :

الف. یک پوسته ظاهری با گروه های هرمی و پست گذاری ثانیه ای مطلب ، تصویر ، صوت ، شعر، طنز ، مطالب عاشقانه ، خبر رسانی و … !!

ب. یک لایه عمیق درونی که شامل ارتباط پنهانی و تبادل اطلاعات و حرف و عکس و گفتگوهای تحریک آمیز و کاملا مخفیانه دور از دسترس همه ؛

ج . جنبه شدید تجاری و درآمد زایی میلیونی از طریق تبلیغات شدید بازرگانی و… فروش امکانات و ابزار ارتباطی!!

محتوای این شبکه های اجتماعی قابل بررسی است؟

تحلیل محتوای این شبکه اجتماعی، بیانگر نتایج بسیار وخیم و اسف باری است که به صورت تیتر وار به آنها اشاره می کنم؛

ترویج روحیه یاس و نا امیدی ولا ابالی گری شدید…، برنامه های شدید تبلیغی جهت استفاده از عکس های شخصی و خانوادگی افراد ، مثل مسابقه به ظاهر بزرگداشت پدر که افراد بخصوص دختران را مجبور به استفاده از عکس های خصوصی و خانوادگی جهت شرکت در مسابقه، تضعیف ارکان خانواده و تسریع در تزلزل و فروپاشی … تسهیل تزلزل خانوادگی با آلوده کردن و دلمشغول کردن خیلی از جوانان، یجاد دوستی های کاذب ده ضلعی و بیست ضلعی بین پسران و دختران و تشویق به خیانت و تعویض دوست ما، لگد مال کردن احساسات و عواطف و انگیزه های جوانان بخصوص دختران در گروه ها و پیغام ها و ارتباطات خصوصی و تحت فشار و اغوا گرفتن بخصوص از سوی مدیران گروه ها.

هویت زدایی و مسخ انسان اسلامی و شکل دهی شخصیت کاذب دینی (بخصوص برای افراد مذهبی و متدین)، ترویج و تحریک جنسی و شهوانی افراد (با مطالب و تصاویر مختلف و تحریک زا و نیمه عریان و اشعار و دلنوشته ها و…)، معرفی و ترویج گروه های موسیقی و رقص منحرف غربی و حتی گروهای موسیقی زیر زمینی و طاغوتی، ترویج روحیه پوچ گرایی و پوچ اندیشی، هجمه به ارزشهای دینی و مناسک و اعمال مذهبی، تخریب ارزشهای اخلاقی و هنجارهای عرفی جامعه و …

عادی سازی روابط جنسی و عاشقانه و تسهیل رابطه های غیر مجاز به وسیله ابزار چت و پیغام خصوصی، ارائه الگوهای غربی و فاسد برای جوانان به عنوان الگوهای کامل شخصیتی و موفق، سرگرم سازی با لهویات و امور جنسی، عادی سازی و قبح زدایی از روابط نامحرم و حتی ترویج تمایلات همجنس گرایی، ترویج شایعات و تهمت ها و سیل افترائات و ایجاد بحران های کاذب و ساختگی، اهانت به مسوولان و علما – بخصوص مقام عظمای ولایت – و دلسوزان انقلاب

طنز و به سخره گرفتن احکام و تعالیم دینی ( بخصوص نماز جمعه، حج و عمره، روزه، اعتکاف و…)، حمایت از جریان های الحادی و انحرافی و تقویت روحیه های ملحدانه و درهم شکستن همه، مرزهای اعتقادی و دینی، تخریب سبک زندگی دینی، تخریب چهره های ارزشی و دین مدار و الگوهای اصیل دینی، تئوریزه کردن عشق های چند ضلعی و خیانت و عادی سازی پیمان شکنی در زندگی های خانوادگی، دامن زدن به شکست های عشقی مجازی و دروغین و در نتیجه تخریب روحیه و اعتماد به نفس افراد…، امکان پخش و ترویج موسیقی های محرک و خلاف شرع و زیر زمینی و ترویج گسترده آنها و…

وظیفه ما در این وضعیت نابسامان چیست؟

با این وضع می توان گفت که جنس و سنخ این شبکه ها ، با پدیده های انحرافی گذشته ، تفاوت بارز و اساسی دارد و می توان گفت که شیطان با تمام ابزار و امکانات وارد گود انحراف گری و افساد شده و. بر ماست که با تمام امکانت به مبارزه با این پدیده شوم و ویرانگر دینی و اخلاقی بشتابیم و فرصت فرهنگ سازی و استفاده سالم و هدایت های پیامبر گونه را از دست ندهیم !!

باید این روایت شریف و آینده نگر امام هادی، نقشه راه و راهبرد اصلی علما و پزوهشگران حوزوی باشد که: “اگر در دوران غیبت قائم آل محمد(ص) دانشمندانی نبودند که مردم را به سوی او هدایت و راهنمایی کنند و با حجت های الهی از دینش دفاع نمایند و شیعیان ضعیف را از دام های شیطان و پیروانش رهایی داده … کسی در دین خدا پا برجا نمی ماند و همه مرتد می شدند؛ ولی آنان رهبری دل های شیعیان ضعیف را با قدرت در دست گرفته و حفظ می کنند؛ چنان که ناخدای کشتی سکان و فرمان کشتی را نگاه می دارد. بنابراین آنان نزد خدا والاترین انسان ها هستند” ( منتخب الاثر ، ص 223).

الان این موقعیت خطیر پیش آمده و علما و دانشمندان باید به فکر نجات جوانان از چنگال اهریمنی شبکه های اجتماعی برآیند که متاسفانه در بازی های سیاسی و به قیمت از بین رفتن اعتقادات و اخلاقیات میلیون جوان ایرانی ، وسیله ای برای ترقی و مقام یابی برخی در آمده است !!