شکستگی لگن

شکستگی لگن عارضه ای است که به دنبال حوادثی مثل تصادف، افتادن از ارتفاع، حوادث ورزشی یا حادثه در حین انجام کار ایجاد می شود. حتی گاهی اوقات ممکن است در اثر کهولت سن یا پوکی استخوان شکستگی لگن در پی وارد شدن ضرباتی نه چندان محکم نیز برای فرد اتفاق بیفتد.

علت اصلی بروز این عارضه در سنین بالا به علت افتادن از ارتفاع یا زمین خوردن های متوالی است. استخوان لگن افراد مسن نیز با پا به سن گذاشتن، ضعیف و پوک شده و به آسانی با وارد شدن ضربه کوچکی ممکن است شکسته شود. جمله ای در بین ارتوپدها رایج است که می گویند انسان از لگن مادرش به دنیا می آید و از لگن خودش از دنیا می رود.

این جمله نشان می دهد که این عارضه تا چه حد مهم بوده و نباید آن را جزئی و پیش پا افتاده دانست. زیرا در برخی موارد فرد در نتیجه شکستگی لگن از دنیا می رود. البته همانطور که در ابتدای این قسمت هم به آن اشاره کردیم، این عارضه تنها مختص افراد سالمند و میانسال نبوده و جوانان نیز ممکن است در نتیجه حادثه و سقوط دچار این عارضه شوند.1
 

انواع شکستگی‌های لگن

از آنجایی که لگن ساختاری حلقوی شکل دارد، هنگامی که آسیب‌دیدگی در بخشی از لگن به وجود می‌آید، اغلب شکستگی در نقطه مقابل آن نیز به وجود می‌آید. چندین الگوی شایع شکستگی لگن با توجه به جهت و شدت جراحت وجود دارد.  
 

شکستگی‌های پایدار و ناپایدار

شاید مهمترین روش برای دسته‌بندی شکستگی‌های لگن، تقسیم شکستگی‌ها به دو نوع پایدار یا ناپایدار باشد. بیشتر شکستگی‌های لگن پایدار هستند. 
 

شکستگی پایدار

استخوان‌های شکسته همچنان در یک راستا قرار دارند و حلقه‌ی لگن نیز شکل خود را حفظ داشته است. این شکستگی، تنها روی یک استخوان تاثیر می‌گذارد.
 

شکستگی ناپایدار

این شکستگی معمولا زمانی رخ می‌دهد که دو یا چند شکستگی در حلقه‌ی لگن وجود دارد و انتهای استخوان‌های شکسته از هم جدا شده باشند. این نوع شکستگی احتمالا بعد از آسیب‌دیدگی‌هایی با تاثیر بالا و همچنین جراحات مرتبط دیگر به وجود می‌آیند.

در این صدمات به این دلیل که در این صدمات جدا شدن استخوان‌ها امکان خون‌ریزی آزادانه‌تری را فراهم می‌کند، خون‌ریزی نسبت به شکستگی‌های پایدار بیشتر است. این نوع شکستگی ممکن است که موجب آسیب‌های مستقیم به اندام‌های داخلی نیز شود.
 

شکستگی‌های باز و بسته

شکستگی‌های لگن را می‌توان به شکستگی‌های باز که در آن استخوان از پوست بیرون زده و قابل مشاهده است و شکستگی‌های بسته که در آن استخوان از پوست بیرون نمی‌زند، تقسیم کرد. شکستگی‌های باز جدی‌تر هستند، زیرا عفونت ممکن است به راحتی به زخم برسد که از قبل بر اثر آسیب‌دیدگی آلوده شده است.2

علائم شکستگی لگن

رایج ترین علائم شکستگی لگن در ادامه ذکر شده اند. به هر حال، این علائم ممکن است در افراد به صورت متفاوت مشاهده گردد. این علائم به شرح زیر هستند:

درد در ناحیه ران و یا دردی که در محل زانوها احساس می شود

درد در ناحیه پایین کمر

عدم توانایی برای ایستادن یا راه رفتن

کبودی یا ورم

چرخش پا در یک زاویه غیر عادی که باعث کوتاه تر به نظر رسیدن پاها می شود.

توجه داشته باشید که علائم شکستگی لگن می تواند با علائم سایر بیماری ها شباهت داشته باشد. به همین خاطر لازم است با پزشک برای تشخیص علت اصلی مشکل ملاقات شود.3
 

علت شکستگی لگن

شکستگی‌های جدی لگن ناشی از آسیب‌های شدید مانند تصادفات رانندگی، آﺳﻴﺐ‌های ﻟﻪ‌ﺷﺪﮔﻲ (به عنوان مثال، زیر گرفته شدن توسط ماشین یا اسب) یا سقوط از بلندی است. شکستگی‌های لگن ناشی از صدمات با نیروی زیاد یا پرسرعت اغلب ناپایدار به حساب می‌آیند و نیاز به درمان فوری در بیمارستان دارند.

شکستگی‌هایی با شدت کمتر که شامل‌ شکستگی‌های بدون جابجایی می‌شوند، می‌توانند بعد از افتادن (از ارتفاع کم) یا لغزش به ویژه برای کسانی که دارای تراکم استخوانی کم یا پوکی استخوانی هستند به وجود بیایند.

به همین دلیل، شکستگی‌های دردناک و پایدار، در افراد مسن که عموما دارای پوکی استخوان بوده و مستعد سقوط و افتادن هستند بیشتر مشاهده می‌شود.2
 

عوامل خطر شکستگی استخوان لگن

موارد مشخصی باعث می شود تا احتمال بروز شکستگی استخوان در بعضی از افراد بیشتر شود.

این موارد شامل موارد ذیل می شود:
 

سابقه شکستگی استخوان لگنی

اگر در گذشته قبلاً یک بار استخوان لگن تان شکسته باشد، بدون شک احتمال تکرار مجدد شکستگی لگنی برای تان بیشتر خواهد بود.
 

قومیت و نژاد

اگر شما هم از نژاد آسیایی یا قفقازی هستید، احتمال ابتلا به پوکی استخوان و در نتیجه شکستگی لگن تان بیشتر از نژاد های دیگر خواهد بود.
 

جنسیت

جنسیت فرد نیز می تواند بر روی احتمال شکستگی لگن تأثیر گذار باشد.

به عنوان مثال اگر شما خانم باشید، احتمال شکستگی لگنی تان نسبت به مردان بسیار بیشتر است.

علت اصلی این مسئله، احتمال بیشتر بروز پوکی استخوان در خانم ها نسبت به مردان است.

سن

یکی دیگر از مسائلی که می تواند احتمال شکستگی لگنی را در شما افزایش دهد مسئله سن و سال است. اگر سن شما 60 یا بالاتر باشد، بدون شک خطر بروز شکستگی لگنی در شما تا حد قابل توجهی افزایش خواهد یافت. با بالا رفتن سن، قدرت و تراکم بافت استخوانی کمتر می شود.

احتمال بروز شکستگی در نتیجه افتادن ها و زمین خوردن ها تا حد زیادی افزایش خواهد یافت.نا گفته نماند که با بالا رفتن سن، فرد دچار تاری دید و مشکلات تعادلی می شود. همین موارد می تواند احتمال سقوط یا افتادن فرد مسن را بیشتر کرده و او را در خطر شکستگی لگنی قرار دهد.
 

سوء تغذیه

داشتن تغذیه سالم و سرشار از مواد مغذی ای مثل پروتئین، ویتامین دی و کلسیم نقش زیادی در سلامت استخوان های فرد خواهد داشت. اگر در طول روز از طریق رژیم غذایی تان میزان کالری و مواد مغذی لازم بدن خود را دریافت نکنید دچار سوء تغذیه شده و همین سوء تغذیه شما را در معرض شکستگی استخوان به خصوص لگنی قرار خواهد داد.

طبق تحقیقات صورت گرفته افراد مسنی که دچار سوء تغذیه هستند احتمال شکستگی لگن شان بسیار بیشتر از افراد مسنی است که تغذیه مناسب و مغذی ای دارند. بهتر است از همان کودکی به فکر آینده استخوان های تان باشید و با مصرف کلسیم و ویتامین دی کافی استخوان هایتان را بیمه کنید.1
 

تشخیص شکستگی لگن

معاینه کامل انجام شده توسط فیزیوتراپ می تواند برای تشخیص شکستگی لگن کافی باشد. انجام آزمایش های پیشرفته تر همچون عکس برداری رادیولوژی، اسکن ام آر آی (MRI)، سی تی اسکن یا اسکن استخوان نیز می تواند برای تایید و تشخیص شدت آسیب دیدگی مناسب باشند.3
 

درمان شکستگی لگن

درمان شکستگی لگن ناشی از وارد شدن ضربه با فشار زیاد

در مواردی که یک ضربه شدید و یک باره باعث ایجاد شکستگی در ناحیه لگن شده باشد، در اکثر موارد برای ترمیم آسیب دیدگی نیاز به عمل جراحی وجود دارد. به این ترتیب معمولاً مشکل لگن ترمیم می شود، اما بهبود کامل بیمار احتمالاً به مدت زمان طولانی نیاز دارد.

عمل جراحی لگن می بایست در اسرع وقت پس از تشخیص شکستگی لگن بر روی بیمار و اغلب در طول ۲۴ ساعت اول پس از آسیب دیدگی انجام شود. انجام سریع این عمل جراحی می تواند به کوتاه شدن زمان لازم برای بستری شدن بیمار در بیمارستان کمک کرده و کاهش درد و عوارض جانبی درمان را برای وی به همراه داشته باشد.

گاهی اوقات عمل جراحی برای ۱ تا ۲ روز به تاخیر انداخته می شود تا به این ترتیب بتوان ابتدا سایر مشکلات بیمار را درمان کرد. انجام این کار می تواند ریسک عمل جراحی را کاهش دهد. نوع عمل جراحی لازم برای درمان شکستگی لگن بستگی به محل ایجاد شکستگی و وضعیت بیمار دارد.

پس از عمل جراحی، پزشک از بیمار می خواهد که در اسرع وقت فعالیت های حرکتی خود را آغاز نماید. انجام این کار می تواند از ایجاد مشکلاتی مثل ذات الریه، تشکیل لخته های خونی، و زخم بستر جلوگیری کند. علاوه بر این پزشک بیمار را تشویق می کند تا در برنامه های توان بخشی شامل فیزیوتراپی و کار درمانی شرکت کند.
 

شکستگی های ناشی از ضربه های کم فشار

درمان این نوع شکستگی ها معمولاً شامل یک دوره استراحت اولیه و قرار ندادن وزن بدن بر روی استخوان های آسیب دیده می باشد. در این زمان معمولاً به بیمار توصیه می شود سطح فعالیت خود را برای یک دوره زمانی کاهش داده یا از واکر یا چوب زیر بغل برای چند هفته استفاده کند.

با گذشت این دوره، به تدریج انجام فعالیت ها و تمرین هایی که باعث وارد شدن وزن بر روی استخوان های لگن می شود با توجه به سطح تحمل بیمار شروع شده و انجام این فعالیت ها نباید با افزایش علائم شکستگی لگن همراه باشد. انجام این فعالیت ها در طول یک دوره چند هفته تا چند ماه با هدایت فیزیوتراپ انجام شده و سطح آنها با توجه به شدت آسیب دیدگی و نحوه عکس العمل بیمار به این روش های درمانی تنظیم می شود.

درمان های دستی فیزیوتراپی همچون ماساژ، تکنیک های آزاد سازی نقطه محرک، درای نیدلینگ، حرکت دادن مفاصل، حرکت های کششی، و الکترو درمانی می توانند برای تسریع فرآیند درمان شکستگی لگن، افزایش دامنه حرکت، کاهش درد و بهبود سطح عملکرد، و نیز تصحیح فاکتورهای تاثیرگذار بر بهبود شکستگی لگن مورد استفاده قرار گیرند. این روش های درمانی معمولاً زمانی شروع می شوند که فیزیوتراپ انجام آنها را برای بیمار بی خطر تشخیص دهد.

علاوه بر این لازم است برای بیماران از تمرین های انعطاف پذیری و تقویتی بدون درد به عنوان بخشی از برنامه توان بخشی به منظور اطمینان از دستیابی به نتایج بهینه استفاده شود. در این حالت تاکید خاص بر بهبود ثبات مفصل لگن و عضلات مرکزی بدن است.

در این شرایط می توان از تمرین های حرکتی جایگزین که حداقل فشار را به استخوان آسیب دیده وارد می کنند استفاده کرد و به این ترتیب سطح تناسب اندام ها و عضلات را افزایش داد.

برای مثال در این رابطه می توان از شنا، دوچرخه سواری و راه رفتن در آب نام برد. متخصص فیزیوتراپی می تواند به شما درباره تمرین ها و حرکت هایی که برای شما بیشترین سودمندی را دارد اطلاعات داده و زمان شروع آنها را مشخص نماید.3

پینوشتها
1.www.pezeshket.com
2.www.drdr.ir
3.www.aptclinic.ir