صحت و كيفيت روايات ، در خصوص امام علي ـ عليه السّلام ـ مبني بر خواندن هزار ركعت نماز در هر شبانه روز را بيان كنيد؟

خواندن هزار ركعت نماز مستحبي در هر شبانه روز در خصوص امام علي[1] ، امام حسين[2]، امام سجاد[3]، امام رضا[4] ـ عليهم السّلام ـ با استنادهاي قوي و صحيح در منابع شيعي وارد شده است. كتب كافي، تهذيب، استبصار، مستدرك و وسائل الشيعه از معتبرترين آنها است. كه بحث رجالي آن در محل ديگر قابل بحث مي باشد.
نكاتي چند دربارة كيفيت خواندن نماز هزار ركعتي ائمّه(ع) قابل ذكر است.
اولاً: ائمّه اطهار(ع) انسان هاي كاملي هستند كه در عشق با معبود يكتاي خود به هر شكل آن، نه خستگي دارد و نه غفلت؛ بلكه كه تشنه و عاشق حقيقي بوده اند. چه اينكه خستگي و ملال از آثار غفلت است. و اينان هيچ گاه غافل نيستند.
ثانياً: خواندن هزار ركعت نماز در شبانه روز براي هر مسلماني به شرط اراده و عزم و توان ممكن و ميسور بوده و ظرف زماني نيز با يك محاسبة اندك گنجايش آن را خواهد داشت. از اين روي اقامة هزار ركعت نماز در هر شبانه روز براي انسان كامل و عاشق عارف چون امام علي ـ عليه السّلام ـ و ائمّه ديگر، امكان عادي داشته و نيز مورد پذيرش عقل و عقلاء مي باشد. برخي از شاگردان آيت الله بروجردي نقل كرده اند كه ايشان براي حل سؤالي كه شما پرسيده ايد خود در يك شب هزار ركعت نماز خواندند؟! هم چنان كه از آيت الله خويي نقل است كه ايشان نيز در يك شب هفتصد ركعت نماز خواندند ولي به علت كهولت سن و ضعف قواي جسماني نتوانستند سيصد ركعت ديگر را بجا آورند؟! و بهترين دليل بر امكان وقوع آن چيز است.
ثالثاً: نمازهاي مستحبي را بر طبق احكام ديني به دو روش مي توان اقامه نمود: در حالت سكون و طمئنينه مثل نماز واجب يا در حال حركت يا ايماء و اشاره، تنها شرط اساسي براي اقامة اين هر دو طهارت و وضو است. اقامة نماز هزار ركعتي به هر دو گونه ممكن و متصوّر است لكن گونة اول با ظهور روايت سازگارتر مي باشد (يعني اقامة پانصد نماز دو ركعتي به كيفيت نماز صبح در حالت سكون و آرامش جسمي. مثلاً امام علي ـ عليه السّلام ـ كنار هر نخل خرما هر شبانه روز، دو ركعت نماز مي گذارد كه قيام و ركوع آن با تمام حضور انجام مي گرفت[5]) اين بيان احتمال نماز هزار ركعتي ائمّه را در هر شبانه روز به گونة‌ دوم و در حال حركت به صورت ايماء‌ و اشاره، در خلوت و جلوت و در حين انجام امور فردي و اجتماعي و … از بين نمي برد. وانگهي جمع بين هر دو گونه در ركعات اين نمازهاي هزار ركعتي نيز ممكن و متصور است.
رابعاً: بعضي از روايات خواندن هزار ركعت نماز امام علي ـ عليه السّلام ـ را در طول ايام و ليالي ماه مبارك رمضان نيز بيان مي كند[6] (يعني تقسيم هزار ركعت در طول سي شبانه روز ماه رمضان) لكن اين بيان با روايات ديگري در اين خصوص كه هر شبانه روز در طول سال انجام مي پذيرفته است تنافي ندارد.
در نتيجه كيفيت نماز هزار ركعتي ائمّه با تمام موارد پيشين سازگار مي باشد لكن قرائن و ظهور روايات اقامة نماز هزار ركعتي را با حالت سكون و آرامش به كيفيت نماز صبح تقويت مي كند.

پي نوشت ها:
[1] . كليني، الكافي، تهران، دارالكتب الاسلاميه، 1365 ش، ج4، ص154.
[2] . مجلسي، محمدباقر، البحار، بيروت، مؤسسة الوفاء، 1404 ق، ج44، ص196.
[3] . حر عاملي، وسايل الشيعه، قم، مؤسسة آل البيت، 1409ق، ج1. ص92.
[4] . همان، ص90.
[5] . وسايل الشيعه، همان، ج4، ص 99.
[6] . وسايل الشيعه، همان، ج 8، ص 26.