دین اسلام،کامل ترین دین در میان ادیان الهی است که به همه جوانب زندگی انسان نگاهی ویژه دارد و برنامه ای کامل برای این منظور در نظر گرفته تا انسان ها با عمل به این برنامه به تکامل برسند. سفارش و تأکید بسیار اسلام بر علم آموزی،تا جایی است که نخستین آیاتی که بر پیامبر بزرگوار اسلام نازل شد، سفارش به خواندن بود:«بخوان به نام پروردگارت که [جهان را]آفرید. [همان کسی که ] انسان را از خون بسته ای خلق کرد. بخوان که پروردگارت بزرگوار است؛ همان کسی به وسیله قلم تعلیم کرد و به انسان آنچه را نمی دانست،یاد داد».خداوند در قرآن کریم با صراحت تعلیم را یکی از اهداف برانگیخته شدن پیامبر اکرم(ص) دانسته وفرموده است:«او کسی است که در میان جمعیت درس نخوانده ،رسولی از خودشان برانگیخت که آیاتش را بر آنان می خواند وآنان را تزکیه می کند و به آنان کتاب (قرآن )و حکمت می آموزد».
با توجه به اینکه یکی از اهداف بعثت پیامبر گرامی اسلام نیز تعلیم وتعلم است، در گفتار و رفتار خود بارها به اهمیت علم،آموختن و نقش آن درتکامل زندگی انسان تأکید و سفارش کرده است. نقل است پیامبر اکرم(ص) دو گروه را در مسجد دید؛گروهی مشغول عبادت بودندو گروهی سرگرم مذاکره و بحث علمی . پس آن حضرت رفتن به نزد گروه دوم را بر پیوستن به جمع عبادت کنندگان ترجیح داد و درباره این رفتار خود فرمود:«من برای تعلیم فرستاده شده ام».
تحصیل علم از نظر اسلام یک ضرورت مطلق است و هیچ قید و شرطی ندارد. «نه قید زمانی نه قید مکانی وفردی ونه هیچ قید ومحدودیت دیگری. از حدیث معروف «اطلبوا العلم و لو بالصین؛علم را طلب کنید؛ اگر درچین باشد»،درمی یابیم که از نظر اسلام،طلب علم فریضه ای است که جا ومکان خاصی نمی شناسد و محدودیت مکانی ندارد. همچنین، این حدیث معروف را بارها شنیده ایم که «اطلبوا العلم من المهد الی اللحد؛زگهوراه تا گور دانش بجوی!» که نشان می دهد علم آموزی، محدودیت زمانی ندارد و نیز حدیث بسیار معروف و مشهور پیامبر(ص) را که فرمود: «طلب العلم فریضه علی کل مسلم ومسلمه؛علم آموزی برهرمسلمانی واجب است.»واحادیث معروف دیگری که هر کدام دلیل ونشانه محکمی است براثبات وجوب و ضرورت آموزش وتعلیم وتعلم در اسلام .
« از چه کسی باید علم آموخت؟ »
برای اسلام اینکه انسان چه علمی را یاد می گیرد از اهمیت بیشتری برخوردار است تا اینکه از چه کسی علم فرا می گیرد. (انظر الی ما قال لا تنظر الی من قال – نگاه کن به چیزی که گفته می شود نه کسی که آن حرف را می زند) یعنی خود مطلب از اهمیت بیشتری نسبت به کسی که آن مطلب را می گوید برخوردار است. امام صادق (ع) در ذیل آیه ( فلینظر الانسان الی طعامه – انسان باید به غذایش بنگرد. عبس 24) می فرماید: مراد از طعام، علم است که انسان علم خود را از چه کسی فرا می گیرد.
بنابراین برای کسی که دارای قوه تشخیص حق از باطل می باشد و می تواند کلام حق را از ناحق تمییز دهد نیازی نیست که درباره گوینده سخن تحقیق کند تا اینکه مطمئن شود از چه کسی کسب دانش کرده است و همینکه کلام را نافذ بداند کافی است اما کسی که واجد چنین قوه تشخیصی نمی باشد باید دقت کند از چه کسی کسب دانش می کند تا با اعتماد به وی به گمراهی کشیده نشود.