علماي برجسته و متكلمين معتزله را با تاليفات آنان در علم كلام معرفي نماييد؟

فرقه كلامي معتزله يكي از مكاتب منسجم كلامي است، كه در اوائل قرن دوم هجري تأسيس شده و اصول مكتب خود را در پنج اصل خلاصه كرد كه در ذيل به نام مؤسس و بزرگان اين مكتب اشاره مي شود.
1. ابوحذيفه و اصل بن عطاء (متولد:80، متوفي: 131)
وي مؤسّس مذهب اعتزال و معروف به غزّال است. كه در سال 80 هجري در مدينه متولد و در سال 131 هجري وفات يافته است. ابن نديم در فهرست براي واصل تصانيف ذيل را ذكر كرده است.
1. كتاب اصناف المرجئه 2. كتاب التوبه، 3. كتاب المنزله بين المنزلتين، 4. كتاب معاني القرآن، 5. كتاب الخُطَب في التوحيد و العدل، 6. ماجَرا بينَه و بينَ عمرو بن عبيد، 7. السبيل في معرفة الحق، 8. كتابٌ في الدعوه.[1]2. عمرو بن عبيد (تولد:80،متوفي: 143):
شخصيّت دوّم از فرقه معتزله و از شاگردان حسن بصري بود كه بعد از مناظرة واصل بن عطاء و حسن در مورد مرتكب كبيره، به و اصل پيوست. تأليفاتي براي ايشان ذكر نشده است.
3. ابوالهُذيل العلّاف (تولد: 135، متوفي: 235):
ابن نديم در فهرست مي گويد: او استاد بصريّون در اعتزال و از بزرگترين علماء آنان  بود. و صاحب مقالات و مجالس درس و مناظرات در مذهب شان بوده است.[2]در وفيات الاعيان كتابي براي ابي هذيل ذكر شده است.[3]4. نظّام (تولد: 160، متوفي: 221):
ابراهيم بن سيّار بن هاني نظّام، شخصيت برجسته از لحاظ علم كلام و شعر و ادب بوده است. تأليفات او: 1- توحيد،2- العالم، 3- الجزء، 4- كتاب الرّد علي الثنويّه.[4]5. ابوعلي محمّد بن عبدالوهاب جبائي (تولد: 235، متوفي: 303):
وي از بزرگان متكلمين معتزله مي باشد. كه تأليفات بسياري در كلام و فلسفه دارد. از جمله: كتاب الطيف، و كتبي در ردّ بر اهل نجوم. ابن نديم در الفهرست 70 تصنيف براي أبي علي جبايي ذكر كرده است كه از جمله آن «الردّ علي الاشعري في الروايه»است.[5]6. ابوهاشم جبايي (تولد: 277، متوفي: 321):
ابن خلّكان آورده است: او متكلّم مشهور، عالم، و داراي مقالاتي در مذهب معتزله است.[6] از مؤلفات او:1- الجامع الكبير، 2- الابواب الكبير، 3- الابواب الصغير، 4- الانسان، 5- الاجتهاد، 6- العوض، 7- المسائل العسكريات، 8- الطبائع و النقض علي القائلين بها.
7. القاضي عبدالجبّار (تولد: 324، متوفي: 415 يا 416):
خطيب بغدادي مي گويد: وي در فروع از مذهب شافعي و در اصول از مذهب معتزله پيروي مي كرد.[7] از تأليفات اوست: 1- كتاب الاعتماد، 2- المغني، 3- الفعل و الفاعل، 4- كتاب المبسوط، 5- كتاب المحيط، 6- شرحُ الاُصول الخمسه، 7- النهايه، 8- شرحُ المقالات، 9- العسكريّات. ايشان بيش از 50 تأليف از خود به يادگار گذاشته است.