۱۳۹۲/۰۷/۲۶
–
۳۱۶ بازدید
در رابطه با حکمت ۲۲۴ نهج البلاغه، این که گفته می شود « با پرداخت هزینه ها بزرگی و سروری ثابت گردد» منظور چیست، در واقع چه تفسیری دارد؟
وَ قَالَ ع بِکَثْرَةِ الصَّمْتِ تَکُونُ الْهَیْبَةُ وَ بِالنَّصَفَةِ یَکْثُرُ الْمُوَاصِلُونَ وَ بِالْإِفْضَالِ تَعْظُمُ الْأَقْدَارُ وَ در پاسخ به مطالب ذیل توجه کنید :
1- متن حدیث مورد پرسش چنین است :
بِالتَّوَاضُعِ تَتِمُّ النِّعْمَةُ وَ بِاحْتِمَالِ الْمُؤَنِ یَجِبُ السُّؤْدَدُ وَ بِالسِّیرَةِ الْعَادِلَةِ یُقْهَرُ الْمُنَاوِئُ وَ بِالْحِلْمِ عَنِ السَّفِیهِ تَکْثُرُ الْأَنْصَارُ عَلَیْه
2- از بررسی ماده واژه مئونه روشن می شود که اصل این کلمه به معنای رنج و سختی و خستگی است و به هزینه و مخارج زندگی مئونه گفته می شود چون تامین آن بر انسان سخت و دشوار است . مرحوم طریحی درکتاب لغت مجمع البحرین در این باره می گوید : قال الفراء هی مفعلة من الأین و هو التعب و الشدة.و یقال مفعلة من الأون و هو الخرج و العدل، لأنه ثقل على الإنسان، کذا قال الجوهری.
مجمع البحرین ؛ ماده مان
2- از اینجا روشن می شود که با توجه به بحث لغوی مذکور ترجمه مرحوم شهیدی مناسبتر و دقیقتر است زیرا در ترجمه این بخش ازحدیث فوق می گوید : و با تحمل رنج ها سرورى به دست آید .
متن کامل ترجمه حدیث با ترجمه مرحوم دکتر شهیدی چنین است :
با خاموش بودن بسیار، وقار پدیدار شود و با دادن داد دوستان فراوان گردند و با بخشش بزرگى قدر آشکار گردد و با فروتنى نعمت تمام و پایدار، و با تحمل رنجها سرورى به دست آید و به عدالت کردن دشمن از پا در آید. و با بردبارى برابر بى خرد، یاران بسیار یابد.
نهج البلاغة-ترجمه شهیدى متن 398
3- بنا بر این معنای این بخش از حدیث مورد پرسش این است که رسیدن به بزرگی و آقایی و سروری نیازمند تحمل رنج و سختی و پایداری و داشتن همت عالی و والا و مقاومت در برابر عوامل مخالف و مزاحم بر سر راه نیل به عظمت و سیادت است و با عافیت طلبی و ضعف و سستی و همت کوتاه و پست نمی توان به بزرگی و سروری نائل گردید . 4- اگر هم ترجمه مرحوم دشتی را که شما ذکر کرده اید ملاک قرار دهیم معنای عبارت این است که هر چیزی هزینه ای دارد و رسیدن به بزرگی و آقایی نیز دارای هزینه خاص خود است و آن تحمل سختی ها و ایستادگی در برابر دشواری ها و داشتن صبر و تحمل و شکیبایی است .
(لوح فشرده پرسمان، اداره مشاوره نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه ها، کد: 1/100129052)