بسم الله الرّحمن الرّحیم

ماه رجب الحرام ؛ { اهمّیت / فضیلت . آداب و اعمال . وقایع }

اهمّیت / فضیلت :

بدانکه این ماه و ماه شعبان و ماه رمضان در شرافت تمام اند و روایت بسیار در فضیلت آنها وارد شده است. 1- از حضرت رسول صلّی الله علیه و آله روایت شده که : ماه رجب ماه بزرگ خدا است و ماهی در حرمت و فضیلت به آن نمی رسد و قتال با کافران در این ماه حرام است و رجب ماه خدا است و شعبان ماه من است و ماه رمضان ماه امّت من است کسی که یک روز از ماه رجب را روزه دارد مستوجب خشنودی بزرگ خدا گردد و غضب الهی از او دور گردد و دری از درهای جهنّم بر روی او بسته گردد . 2- از حضرت موسی بن جعفر علیهما السّلام منقول است که: هر که یک روز از ماه رجب را روزه بدارد آتش جهنّم یک ساله راه از او دور شود و هر که سه روز از آن را روزه دارد بهشت او را واجب گردد. 3- از حضرت صادق علیه السّلام منقول است که حضرت رسول صلّی الله علیه و آله فرمود که: ماه رجب ماه استغفار امّت من است پس در این ماه بسیار طلب آمرزش کنید که خدا آمرزنده و مهربان است و رجب را أصب می گویند زیرا که رحمت خدا در این ماه بر امّت من بسیار ریخته می شود پس بسیار بگوئید : أَسْتَغْفِرُ اللَّهَ وَ أَسْأَلُهُ التَّوْبَهَ ( مفاتیح الجنان . فصل اوّل . در اعمال ماه رجب ) . ولادت جناب وصی امام امیرالمؤمنین حضرت علی علیه السّلام و همچنین بعثت خاتم الأنبیاء حضرت محمّد بن عبدالله صلّی الله علیه و آله و سلّم نیز در این ماه است که شرافت و عظمت خاصّی به این ماه داده است .

…………………………………………………………………………………………

آداب و اعمال :

آداب و اعمال مشترک :

1- روزه / تسبیحات : بدان که از برای روزه ماه رجب فضیلت بسیار وارد شده است و روایت شده که ؛ اگر شخص قادر بر آن نباشد هر روز صد مرتبه این تسبیحات را بخواند تا ثواب روزه آن را دریابد : سُبْحَانَ الْإِلَهِ الْجَلِیلِ سُبْحَانَ مَنْ لَا یَنْبَغِی التَّسْبِیحُ إِلَّا لَهُ سُبْحَانَ الْأَعَزِّ الْأَکْرَمِ سُبْحَانَ مَنْ لَبِسَ الْعِزَّ وَ هُوَ لَهُ أَهْلٌ . 2- دعا : حضرت امام صادق علیه السّلام در هر روز ماه رجب می خواندند : خَابَ الْوَافِدُونَ عَلَى غَیْرِکَ وَ خَسِرَ الْمُتَعَرِّضُونَ إِلَّا لَکَ … . همچنین مستحب است در هر روز این دعا را بخوانند : اللَّهُمَّ یَا ذَا الْمِنَنِ السَّابِغَهِ وَ الْآلَاءِ الْوَازِعَهِ وَ الرَّحْمَهِ الْوَاسِعَهِ وَ الْقُدْرَهِ الْجَامِعَهِ … .

3- دعای حضرت بقیه الله عجّل الله تعالی فرجه الشّریف : شیخ روایت کرده که، بیرون آمد از ناحیه ی مقدّسه بر دست شیخ کبیر ابی جعفر محمّد بن عثمان بن سعید رضی الله عنه این توقیع شریف بخوان در هر روز از ایّام رجب : بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ اللَّهُمَّ إِنِّی أَسْأَلُکَ بِمَعَانِی جَمِیعِ مَا یَدْعُوکَ بِهِ وُلَاهُ أَمْرِکَ … .

4- زیارت رجبیّه : از جناب ابوالقاسم حسین بن روح رضی الله عنه که نایب خاصّ حضرت صاحب الأمر علیه السّلام است که فرمود : زیارت کن در هر مشهدی که باشی از مشاهد مشرّفه در ماه رجب به این زیارت می گویی چون داخل شدی : الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِی أَشْهَدَنَا مَشْهَدَ أَوْلِیَائِهِ فِی رَجَبٍ وَ أَوْجَبَ عَلَیْنَا مِنْ حَقِّهِمْ مَا قَدْ وَجَبَ وَ صَلَّى اللَّهُ عَلَى مُحَمَّدٍ الْمُنْتَجَبِ وَ عَلَى أَوْصِیَائِهِ الْحُجُبِ … .

5- دعای یَا مَنْ أَرْجُوهُ لِکُلِّ خَیْرٍ : سیّد بن طاوس روایت کرده از محمّد بن ذکوان که معروف به سجّاد است برای آن که آن قدر سجده کرد و گریست در سجود که نابینا شد گفت : عرض کردم به حضرت صادق علیه السّلام فدای تو شوم این ماه رجب است تعلیم بنما مرا دعایی در آن که حق تعالی مرا به آن نفع بخشد حضرت فرمود : بنویس ؛ بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ بگو در هر روز از رجب در صبح و شام در عقب نمازهای روز و شب : یَا مَنْ أَرْجُوهُ لِکُلِّ خَیْرٍ وَ آمَنُ سَخَطَهُ عِنْدَ [مِنْ ] کُلِّ شَرٍّ یَا مَنْ یُعْطِی الْکَثِیرَ بِالْقَلِیلِ یَا مَنْ یُعْطِی مَنْ سَأَلَهُ یَا مَنْ یُعْطِی مَنْ لَمْ یَسْأَلْهُ وَ مَنْ لَمْ یَعْرِفْهُ تَحَنُّناً مِنْهُ وَ رَحْمَةً أَعْطِنِی بِمَسْأَلَتِی إِیَّاکَ جَمِیعَ خَیْرِ الدُّنْیَا وَ جَمِیعَ خَیْرِ الْآخِرَةِ وَ اصْرِفْ عَنِّی بِمَسْأَلَتِی إِیَّاکَ جَمِیعَ شَرِّ الدُّنْیَا وَ [جَمِیعَ ] شَرِّ الْآخِرَةِ فَإِنَّهُ غَیْرُ مَنْقُوصٍ مَا أَعْطَیْتَ وَ زِدْنِی مِنْ فَضْلِکَ یَا کَرِیمُ ؛ راوی گفت پس حضرت محاسن شریف خود را در پنجه ی چپ خود گرفت و این دعا را خواند به حال التجا و تضرّع به حرکت دادن انگشت سبّابه دست راست پس گفت بعد از این : یا ذَا الْجَلَالِ وَ الْإِکْرَامِ یَا ذَا النَّعْمَاءِ وَ الْجُودِ یَا ذَا الْمَنِّ وَ الطَّوْلِ حَرِّمْ شَیْبَتِی عَلَى النَّارِ . 6- استغفار : از حضرت رسول صلّی الله علیه و آله روایت شده که : هر که در ماه رجب صد مرتبه بگوید : أَسْتَغْفِرُ اللَّهَ الَّذِی لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ وَحْدَهُ لا شَرِیکَ لَهُ وَ أَتُوبُ إِلَیْهِ و ختم کند آن را به صدقه ختم فرماید حق تعالی برای او به رحمت و مغفرت و کسی که چهار صد مرتبه بگوید برای او اجر صد شهید بنویسد. 7- ذکر لا إله إلاّ الله : و نیز از آن حضرت مروی است که : کسی که بگوید در ماه رجب هزار مرتبه لا إِلهَ إِلَّا اللَّهُ بنویسد خداوند عزّ و جل برای او صد هزار حسنه و برای او صد هزار شهر در بهشت بنا فرماید . 8- ذکر : در جمیع این ماه هزار مرتبه بگوید : أَسْتَغْفِرُ اللَّهَ ذَا الْجَلَالِ وَ الْإِکْرَامِ مِنْ جَمِیعِ الذُّنُوبِ وَ الْآثَامِ تا خداوند رحمان او را بیامرزد . 9- نماز : سیّد روایت کرده از حضرت رسول صلّی الله علیه و آله که : هر که در روز جمعه ماه رجب چهار رکعت نماز ما بین ظهر و عصر بخواند و در هر رکعتی حمد یک مرتبه و آیه الکرسی هفت مرتبه و قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ پنج مرتبه پس ده مرتبه بگوید أَسْتَغْفِرُ اللَّهَ الَّذِی لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ وَ أَسْأَلُهُ التَّوْبَهَ ، بنویسد حق تعالی برای او از روزی که این نماز را گزارده تا روزی که بمیرد هر روزی هزار حسنه و عطا فرماید … . 10- روزه سه روز : سه روز از این ماه را که پنجشنبه و جمعه و شنبه باشد روزه بدارد. زیرا که روایت شده هر که در یکی از ماه های حرام این سه روز را روزه بدارد حق تعالی برای او ثواب نهصد سال عبادت بنویسد ( مفاتیح الجنان . فصل اوّل . در اعمال ماه رجب ) .

11- زیارت امام رضا علیه السّلام : در ماه رجب زیارت حضرت امام رضا علیه السّلام اختصاصى(خاص) دارد چنانچه عمره در این ماه فضیلت دارد. 12- ذکر سجده : منقول است که امام علی بن الحسین علیهما السلام در ماه رجب به عمره تشریف برده بودند و شبانه روز در نزد کعبه نماز مى گذاشت و پیوسته در شب و روز در سجده بود و این ذکر از آن حضرت شنیده مى شد که در سجده مى فرمود : عَظُمَ الذَّنْبُ مِنْ عَبْدِکَ فَلْیَحْسُنِ الْعَفْوُ مِنْ عِنْدِکَ ( مفاتیح الجنان . فصل اوّل . در اعمال ماه رجب ) .

* لیلهُ الرّغائب : شب جمعه ی اوّل ماه رجب ؛

ارزش شب لیله الرّغائب : 1- از رسول اکرم صلّی الله علیه و آله و سلّم روایت شده است که فرمود : از نخستین شب جمعه ی ماه رجب غفلت نکنید چه آن شب را ملائکه (( شب رغائب )) نامند و آن چنان است که چون ثلث شب بگذرد در آسمان ها و زمین مَلَکی باقی نمی ماند مگر این که در کعبه و حول آن جمع می شوند و خدا به آنها خطاب فرموده و گوید : ای ملائکه ی من! هرچه می خواهید از من بخواهید. آنها گویند : پروردگارا، حاجت ما این است که روزه داران ماه رجب را بیامرزی. خدای تبارک و تعالی فرماید : چنین کردم. و مناسب تر آن است که هر کس این خبر را بشنود در این شب بر ملائکه درود بفرستد تا تکلیف این تحیت را به قدر مقدور ادا کرده باشد ( المراقبات ) .

2- از حضرت رسول صلّى الله علیه و آله وارد شده … هر که این نماز را بگزارد چون شب اوّل قبر او شود حق تعالى ثواب این نماز را به سوى او بفرستد به نیکوتر صورتى با روى گشاده و درخشان و زبان فصیح پس با وى گوید : اى حبیب من بشارت باد تو را که نجات یافتى از هر شدّت و سختى . گوید تو کیستى؟ به خدا سوگند که من رویى بهتر از روى تو ندیدم و کلامى شیرین تر از کلام تو نشنیده ام و بویى بهتر از بوى تو نبوییدم ! گوید : من ثواب آن نمازم که در فلان شب از فلان ماه از فلان سال بجا آوردى. آمدم امشب به نزد تو تا حقّ تو را ادا کنم و مونس تنهایى تو باشم و وحشت را از تو بردارم و چون در صور دمیده شود من سایه بر سر تو خواهم افکند در عرصه ی قیامت پس خوشحال باش که هرگز خیر از تو معدوم نخواهد شد. و کیفیت آن چنین است :

روزه و نماز : روز پنجشنبه اوّل آن ماه را روزه مى دارى چون شب جمعه داخل شود ما بین نماز مغرب و عشاء دوازده رکعت نماز مى گزارى هر دو رکعت به یک سلام و در هر رکعت از آن یک مرتبه حمد و سه مرتبه إِنَّا أَنْزَلْناهُ و دوازده مرتبه قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ مى خوانى و چون فارغ شدى از نماز هفتاد مرتبه مى گویى : اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ النَّبِیِّ الْأُمِّیِّ وَ عَلَى آلِهِ [وَ آلِ مُحَمَّدٍ] ، پس به سجده مى روى و هفتاد مرتبه مى گویى : سُبُّوحٌ قُدُّوسٌ رَبُّ الْمَلَائِکَةِ وَ الرُّوحِ ، پس سر از سجده بر مى دارى و هفتاد مرتبه مى گویى : رَبِّ اغْفِرْ وَ ارْحَمْ وَ تَجَاوَزْ عَمَّا تَعْلَمُ إِنَّکَ أَنْتَ الْعَلِیُّ الْأَعْظَمُ ، پس باز به سجده مى روى و هفتاد مرتبه مى گویى : سُبُّوحٌ قُدُّوسٌ رَبُّ الْمَلَائِکَةِ وَ الرُّوحِ ، پس حاجت خود را مى طلبى که إن شاء الله برآورده خواهد شد ( مفاتیح الجنان . فصل اوّل . در اعمال ماه رجب ) .

* نکته مهم : ممکن است به نظر برسد گرفتن روزه و به جا آوردن این نماز سخت است. امّا باید کمی دقّت نمود که چه قدر در انجام اعمال در ماه های رجب و شعبان و رمضان تأکید شده است. واقعاً چرا ؟ مگر در این سه ماه مبارک چه خبر است و یا به عبارتی بهتر چه اسراری نهفته است که معصومین علیهم السّلام می خواهند با این گونه دستور ها و عبادات، دست ما را بگیرند و بالا ببرند تا از اسرار و لطائف و معارف بیشتری آگاه شویم. چون یکی از مخاطبان عزیز و اصلی این پایگاه، دانشجویان محترم می باشند، جمله ای را خطاب به این عزیزان می گوییم : شما ببینید ؛ برای فهم یک مسئله ی سنگین ریاضی یا فیزیک یا فلان مسئله ی فلسفی یا فلان مسئله ی پیچیده ی کامپیوتر و … چه قدر تلاش می کنید . شاید برای فهم یک مسئله از هر کدام از موارد فوق، دانشجوی محترم همان رشته، بارها و بارها یک تمرین و راه حل را تکرار می کند تا درست و دقیق بفهمد. حال کمی تفکّر و تعمّق و تعقّل بفرمایید. ببینید برای حل یک مسئله ی درسی چه مقدار زحمت می کشید که حق است. آیا برای ساختن نفس ناطقه و به عبارتی روح و جان خود نباید زحمت کشید ؟ غذای جسم انسان همین آب و نان و سبزی است، امّا غذای روح انسان علم است و بالاترین علم ها، علوم و معارف الهیه اند که در قرآن و روایات آمده است. شما با آن مسائل درسی معمولاً در هر سال بارها سر و کار دارید، با این حال سختی فهم و حل کردن آنها را به خود می دهید. این دستور های دینی اعم از واجبات و محرّمات و مستحبّات و مکروهات، برای ساختن درست نفس ناطقه ما در مسیر صراط مستقیم الهی است. این دستور های و اعمال و مستحبّات مربوط به ماه های قمری، سالانه یک بار است . آیا ارزش این را ندارد که ما در حدّ توان و قابلیت خود در انجام هر آنچه که برای مان مقدور است تلاش کنیم تا خود را بهتر بسازیم که ابد در پیش داریم ! خداوند توفیق فهم این علوم و معارف را به همگان عنایت بفرماید الهی آمین .

* احیاء چهار شب در سال : روایت کرده است ابو البخترى وهب بن وهب از حضرت امام جعفر صادق از پدرش از جدّش علیهم السّلام از حضرت امیر المؤمنین علی وصی علیه السّلام که : آن حضرت را خوش مى آمد که خود را چهار شب در تمام سال فارغ سازد یعنى آن شب ها را به عبادت احیا بدارد. و آن چهار شب : شب اوّل رجب و شب نیمه شعبان و شب عید فطر و شب عید قربان بود.

شب اوّل :

1- دعای رؤیت هلال ماه : از حضرت رسول صلّى الله علیه و آله منقول است که : چون هلال رجب را مى دید مى فرمود : اللَّهُمَّ بَارِکْ لَنَا فِی رَجَبٍ وَ شَعْبَانَ وَ بَلِّغْنَا شَهْرَ رَمَضَانَ وَ أَعِنَّا عَلَى الصِّیَامِ وَ الْقِیَامِ وَ حِفْظِ اللِّسَانِ وَ غَضِّ الْبَصَرِ وَ لَا تَجْعَلْ حَظَّنَا مِنْهُ الْجُوعَ وَ الْعَطَشَ . 2- غسل: چنانکه بعضى از علما فرموده اند : از حضرت رسول صلّى الله علیه و آله مروى است که : هر که ماه رجب را درک کند و در اوّل و وسط و آخِر آن غسل کند، بیرون آید از گناهان خود مانند روزى که از مادر متولّد شده است . 3- زیارت : حضرت امام حسین علیه السلام را زیارت کند . 4- نماز : بعد از نماز عشاء دو رکعت نماز بگزارد و بخواند در رکعت اوّل حمد و ألم نشرح یک مرتبه و توحید سه مرتبه و در رکعت دوم حمد و ألم نشرح و توحید و معوذتین را و چون سلام نماز را داد سى مرتبه لا إِلهَ إِلَّا اللَّهُ بگوید و سى مرتبه صلوات بفرستد تا حق تعالى گناهان او را بیامرزد مانند روزى که از مادر متولّد شده است . 5- دعا : روایت شده است از ابو جعفر ثانی حضرت امام محمّد جواد علیه السّلام که فرمود : مستحب است که هر آدمى بخواند این دعا را در شب اوّل رجب [بعد از عشاء آخره ] : اللَّهُمَّ إِنِّی أَسْأَلُکَ بِأَنَّکَ مَلِکٌ وَ أَنَّکَ عَلَى کُلِّ شَیْ ءٍ مُقْتَدِرٌ … پس حاجتت را بخواه ( مفاتیح الجنان . فصل اوّل . در اعمال ماه رجب ) .

روز اوّل ؛ روز شریفى است و در آن چند عمل است : 1- روزه . از امام صادق علیه السّلام این مطلب روایت شده که فرمود : چون روزه بگیری بایستی گوش و چشم و مو و پوست تو نیز روزه بگیرند و غیر از این اعضاء نیز باز عدّه ی دیگری شماره فرمود … و خلاصه آن که روزه گرفتن خواصّ ویژه ی شکم و شهوت نیست بلکه روزه دار بودن سایر جوارح نیز در آنها عمومی است. ( المراقبات . ص 125 ) .

روایت شده که : حضرت نوح علیه السّلام در این روز به کشتى سوار شد و امر فرمود کسانى را که با او بودند روزه بدارند هر که این روز را روزه بدارد، آتش جهنّم (به اندازه ی) یک سال راه، از او دور شود . 2- غسل . 3- زیارت : امام حسین علیه السّلام را زیارت کند. از امام جعفر صادق علیه السّلام که فرمود : هر که زیارت کند حسین بن على علیهما السّلام را در روز اوّل رجب خداوند عالم او را البتّه بیامرزد. 4- نماز : نماز سلمان رضی الله عنه را شروع کند بدین طریق که … و در روز آخر ماه نیز چنین کندکه … ( مفاتیح الجنان . فصل اوّل . در اعمال ماه رجب ) .

* اعتکاف در ایام البیض ماه رجب :

شب سیزدهم : بدانکه مستحب است در هر یک از ماه رجب و شعبان و رمضان آن که : در شب سیزدهم : دو رکعت نماز بگزارند در هر رکعت حمد یک مرتبه و یس و تبارک الملک و توحید بخوانند. در شب چهاردهم : چهار رکعت به دو سلام به همین کیفیّت در هر رکعت حمد یک مرتبه و یس و تبارک الملک و توحید بخوانند. در شب پانزدهم : شش رکعت به سه سلام به همین کیفیّت در هر رکعت حمد یک مرتبه و یس و تبارک الملک و توحید بخوانند. از حضرت صادق علیه السّلام مروى است که هر که چنین کند جمیع فضیلت این سه ماه را دریابد و جمیع گناهانش غیر از شرک آمرزیده شود.

روز سیزدهم : اوّل أیّام البیض است . روزه : ثواب بسیارى براى روزه این روز و دو روز بعد وارد شده است و اگر کسى خواهد عمل امّ داود را بجا آورد باید این روز را روزه بگیرد و در این روز بنا بر مشهور بعد از سى سال از عام الفیل ولادت با سعادت حضرت امیر المؤمنین علیه السّلام در میان کعبه معظّمه واقع شده است ( مفاتیح الجنان . فصل اوّل . در اعمال ماه رجب ) .

شب (پانزدهم) نیمه ی رجب : شب شریفى است و در آن چند عمل است :

1- روزه . 2- غسل. 3- احیاء : این شب را به عبادت احیاء نماید. 4- زیارت : امام حسین علیه السّلام را زیارت کند. 5- نماز : از حضرت صادق علیه السّلام روایت شده دوازده رکعت نماز، هر دو رکعت به یک سلام و در هر رکعت هر یک از سوره حمد و توحید و فلق و ناس و آیه الکرسی و قدر را چهار مرتبه بخواند و بعد از سلام چهارمرتبه بگوید: اللَّهُ اللَّهُ رَبِّی لَا أُشْرِکُ بِهِ شَیْئاً وَلَا أَتَّخِذُ مِنْ دُونِهِ وَلِیّاً … .

روز (پانزدهم) نیمه ی رجب :

1- روزه. 2- غسل . 3- زیارت : حضرت امام حسین علیه السّلام را زیارت کند. از ابن ابى نصر منقول است که گفت : سؤال کردم از حضرت امام رضا علیه السّلام که در چه ماه امام حسین علیه السّلام را زیارت کنیم؟ فرمود: در نیمه ی رجب و نیمه ی شعبان . 4- نماز : نماز سلمان رحمه الله . 5- نماز : چهار رکعت نماز بخواند و بعد از سلام دست خود را پهن کند و بگوید : اللَّهُمَّ یَا مُذِلَّ کُلِّ جَبَّارٍ وَ یَا مُعِزَّ الْمُؤْمِنِینَ … روایت است که هر صاحب غمى این دعا را بخواند حق تعالى او را از اندوه و غم، آسایش بخشد .

6- عمل ام ّداود : که عمده اعمال این روز است و براى برآمدن حاجات و کشف کربات و دفع ظلم ظالمان مؤثّر است و کیفیّت آن بنا بر آنچه در مصباح شیخ است آن است که چون خواهد این عمل را بجا آورد روزه بگیرد روز سیزدهم و چهاردهم و پانزدهم را پس در روز پانزدهم نزد زوال غسل کند و چون وقت زوال داخل شود نماز ظهر و عصر را بجا آورد و … ( مفاتیح الجنان . فصل اوّل . در اعمال ماه رجب ) .

شب بیست و هفتم : شب مبعث و از لیالى متبرّکه است و در آن چند عمل است :

1- نماز : روایت شده از حضرت ابو جعفر امام جواد علیه السّلام که فرمود : همانا در رجب شبى است که از آنچه آفتاب بر آن مى تابد، بهتر است و آن شب بیست و هفتم رجب است که در صبح آن پیغمبر خدا صلّى الله علیه و آله به رسالت مبعوث گردید و به درستى که از براى عامل در آن شب از شیعه ی ما اجر عمل شصت سال است . به خدمت آن حضرت عرض شد که عمل در آن شب چیست ؟ فرمود : چون بجا آوردى نماز عشا را و به رختخواب رفتى پس بیدار مى شوى هر ساعتى که خواستى از شب تا پیش از نیمه ی آن و بجا مى آورى دوازده رکعت نماز مى خوانى در هر رکعتى حمد و سوره اى از سوره هاى کوچک مفصّل ؛ و مفصّل از سوره محمّد است تا آخر قرآن . پس چون سلام دادى در هر دو رکعتى و فارغ شدى از نمازها، مى نشینى بعد از سلام و مى خوانى حمد را هفت مرتبه و معوذتین را هفت مرتبه و قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ و قُلْ یا أَیُّهَا الْکافِرُونَ هر کدام را هفت مرتبه و إِنَّا أَنْزَلْناهُ و آیة الکرسی هر کدام را هفت مرتبه و در عقب همه این دعا را بخوان : الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِی لَمْ یَتَّخِذْ وَلَداً وَ لَمْ یَکُنْ لَهُ شَرِیکٌ فِی الْمُلْکِ وَ لَمْ یَکُنْ لَهُ وَلِیٌّ مِنَ الذُّلِّ وَ کَبِّرْهُ تَکْبِیراً …أَنْ تُصَلِّیَ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ وَ أَنْ تَفْعَلَ بِی مَا أَنْتَ أَهْلُهُ ، پس هر دعایى که خواستى بخوان . 2- غسل : مستحب است غسل در این شب . 3- زیارت : حضرت امیر المؤمنین علیه السّلام را زیارت کند که افضل اعمال این شب است و از براى آن حضرت در این شب سه زیارت است که در باب زیارات به آن اشاره شده است . 4- دعا : در شب مبعث این دعا را بخواند : اللَّهُمَّ إِنِّی أَسْأَلُکَ بِالتَّجَلِّی [بِالنَّجْلِ ] الْأَعْظَمِ فِی هَذِهِ اللَّیْلَةِ مِنَ الشَّهْرِ الْمُعَظَّمِ وَ الْمُرْسَلِ الْمُکَرَّمِ أَنْ تُصَلِّیَ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ ( مفاتیح الجنان . فصل اوّل . در اعمال ماه رجب ) .

روز بیست و هفتم : از جمله اعیاد عظیمه است و روزى است که حضرت رسول صلّى الله علیه و آله در آن روز به رسالت مبعوث گردید و جبرئیل به پیغمبرى بر آن حضرت نازل شد و از براى آن چند عمل است :

1- روزه : و آن یکى از چهار روزى است که در تمام سال امتیاز دارد براى روزه گرفتن و برابر است با روزه هفتاد سال . 2- غسل . 3- صلوات : بسیار صلوات فرستادن { اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ عَجِّل فَرَجَهُم } 4- زیارت : زیارت حضرت رسول و امیرالمؤمنین علیهما السّلام . 5- نماز : از ریان بن الصلت مروى است که حضرت امام جواد علیه السّلام در زمانى که در بغداد بود روز نیمه ی رجب و روز بیست و هفتم را روزه گرفت و جمیع حشم آن حضرت روزه گرفتند و ما را امر فرمود که بجا آوریم دوازده رکعت نماز که خوانده شود در هر رکعت حمد و سوره و بعد از فراغ از نمازها خوانده شود هر یک از حمد و توحید و معوذتین چهار مرتبه و … . 6- دعا : مستحب است در این روز این دعا را بخوانند : یَا مَنْ أَمَرَ بِالْعَفْوِ وَ التَّجَاوُزِ … مؤلّف گوید که این دعا را حضرت موسى بن جعفر علیهما السّلام در آن روزى که آن جناب را به جانب بغداد حرکت دادند، خواند و آن روز بیست و هفتم رجب بود ( مفاتیح الجنان . فصل اوّل . در اعمال ماه رجب ) .

روز آخر ماه : 1- روزه : روزه اش سبب آمرزش گناهان گذشته و آینده است . 2- غسل . 3- نماز : نماز سلمان رحمه الله .

……………………………………………………………………

کتاب شریف (( مفاتیح الجنان )) تألیف محدّث بزرگ حاج شیخ عبّاس قمی رحمه الله می باشد. * اندکی از کلمات و عبارات کتاب مفاتیح الجنان در مورد این ماه با ادبیات روان تری نوشته شده است و با متن اصلی کتاب تفاوت ناچیزی دارد.

کتاب شریف (( المراقبات )) تألیف عارف کامل میرزا جواد آقا ملکی تبریزی رحمه الله می باشد.

وقایع :

13 رجب 30 سال بعد از عام الفیل ؛ ولادت باسعادت و با برکت حضرت وصی امیرالمؤمنین علی علیه السّلام 15 رجب سال 62 ه.ق ؛ وفات حضرت زینب کبری علیها السّلام در سنّ 57 سالگی 27 رجب ؛ بعثت خاتم الأنبیاء حضرت محمّد صلّی الله علیه و آله و سلّم در سنّ مبارک 40 سالگی