علائم شایع کووید ۱۹ یا کرونا ویروس شامل تب، خشکی گلو و خستگی است. البته علاوه بر این علائم، علائم دیگری مانند از دست دادن حس چشایی و بویایی، برون روی، احساس تهوع و استفراغ، سرگیجه و سردرد، درد عضلانی یا مفصلی نیز دیده شده است.
شدت و ضعف این بیماری در افراد مختلف متفاوت است. در افرادی که به نوع شدید این بیماری مبتلا می شوند علائمی مانند نفس تنگی، گیجی، تب شدید دیده میشود. علائمی که در این افراد کمتر دیده شده است کاهش سطح هوشیاری، افسردگی، اختلال خواب و مشکلات عصبی مثل التهاب مغز، آسیب اعصاب و غیره میباشد.
پس از شیوع SARS، سازمان بهداشت جهانی گزارش داد كه این بیماری به طور معمول در سه مرحله به ریهها حمله میكند:
تخریب ریوی
همانند سازی ویروسی
بیش فعالی بودن سیستم ایمنی
البته این امکان هم وجود دارد که همه بیماران هر سه مرحله را تجربه نمی کنند و در واقع در مورد سارس تنها ۲۵ درصد بیماران دچار نارسایی تنفسی و مرحله شدید شده اند. به همین ترتیب، مطابق با داده های اولیه COVID-19 در حدود ۸۲ درصد موارد باعث ایجاد علائم خفیف شده و بقیه افراد وارد مراحل شدید یا بحرانی شده اند.
مرحله اول
به طور کلی، ریه ها از دو دسته سلول تشکیل شدهاند:
سلول های که باعث ترشح مخاط و یا خلط ریه می شوند. خلط، به محافظت از بافت ریه در برابر عوامل بیماری زا کمک می کند و از خشک شدن اندام های تنفسی پیشگیری می کند.سلول های مومانندی شبیه مژه که بقایای عوامل تحریک کننده مانند گرده یا ویروس را دفع می کنند.
ویروس SARS، سلول های مو مانند را آلوده کرده و از بین می برد و راه های هوای بیماران را مسدود می کند. به نظر می رسد که ویروس کرونا هم از این سیستم استفاده می کند و در شروع دوره خود به سرعت سلول های ریه انسان را مورد حمله قرار می دهد. به همین علت هر دو ریه بیماران به ذات الریه پنومونی مبتلا می شوند که همراه با علائمی مانند تنگی نفس است.
مرحله دوم
این مرحله دوم با فعال شدن سیستم ایمنی بدن در برابر ویروس شروع می شود.
با ابتلا بیمار به ویروس سیستم ایمنی بدن بیمار فعال می شود تا از آسیب بافت ریه محافظت کند. در صورت قوی بودن سیستم ایمنی بدن بیمار و عملکرد صحیح آن، ممکن است قسمت های محدودی از ریه بیمار درگیر و آلوده شود. اما گاهی اوقات و در شرایط خاص ضعیف بودن سیستم ایمنی بدن بیماران می تواند باعث عملکرد نادرست این سیستم شود و اشتباهی به سلولها و حتی بافتهای سالم بیمار حمله کرده و آن ها را نابود کند و به جای پاسخ ایمنی در برابر ویروس، آسیبهای بیشتری را وارد کند و باعث فروریختن ریه (پنوموتوراکس) و شدیدتر شدن بیماری شود.
مرحله سوم
در مرحله سوم، آسیب های ریه به روند خود ادامه می دهد و حتی می تواند منجر به نارسایی تنفسی شود.
مطابق سازمان بهداشت جهانی، کرونا ویروس مانند SARS میتواند باعث ایجاد سوراخ هایی در ریه بیماران ایجاد می کند و به آن ها ظاهری شبیه به لانه زنبوری می دهد. حتی اگر در مرحله سوم کرونا مرگ اتفاق نیفتد، برخی از بیماران با آسیب دائمی ریه زنده می مانند. این سوراخ ها به احتمال زیاد در اثر واکنش بیش از حد سیستم ایمنی بدن و زخم شدن ریه ها ایجاد می شود. در این شرایط بیماران مجبورند برای کمک به تنفس خود از اکسیژن مصنوعی استفاده کنند. در این مرحله التهاب بین کیسههای هوایی ریه و رگ های خونی آن می تواند باعث تجمع مایعات در ریه ها شده و اکسیژن رسانی را مختل کند. در موارد شدید، اساساً ریه های بیمار از بین می روند و فرد دیگر نمی تواند نفس بکشد و در نتیجه می میرد. پزشکت
***
متخصصان پس از بررسی علائم هزاران فرد مبتلا به بیماری کرونا، متوجه یک الگوی خاص از نحوه پیشرفت علائم این بیماری شدهاند که در ادامه به بررسی آنها میپردازیم:
روز اول: علائم خفیف بیماری بروز پیدا میکند. بیماران معمولاً تب و سپس سرفه را تجربه میکنند. تعداد کمی از افراد که به نوع شدید عفونت مبتلا شدهاند یک یا دو روز قبل از بروز علائم ذکر شده، از اسهال و حالت تهوع رنج میبرند.
روز سوم: معمولاً بیماران مبتلا به کرونا در این زمان در بیمارستان بستری میشوند. نتایج مطالعه انجام شده روی ۵۵۰ بیمارستان در چین نشان میدهد بیماران کرونایی بستری شده در بیمارستان در روز سوم بیماری دچار ذات الریه میشوند.
روز پنجم: در موارد شدید، علائم در این زمان وخیمتر میشود. بیماران به ویژه افراد مسن یا کسانی که به بیماریهای زمینهای مبتلا هستند نیز مشکل تنفسی پیدا میکنند.
روز هفتم: این مدت زمانی است که طول میکشد تا برخی بیماران پس از بروز علائم کرونا در بیمارستان بستری شوند. برخی بیماران کرونایی در روز هفتم دچار تنگی نفس میشوند.
روز هشتم: در این روز به احتمال بسیار زیاد افراد مبتلا به نوع شدید بیماری، تنگی نفس، ذات الریه یا سندروم دیسترس حاد تنفسی (ARDS) را تجربه میکنند. معمولاً افراد مبتلا به این سندروم به لولهگذاری نیاز پیدا میکنند یا جان خود را از دست میدهند.
روز نهم: برخی بیماران در این روز دچار سپسیس (Septicemia) میشوند که عفونت ناشی از پاسخ ایمنی تهاجمی است.
روزهای دهم و یازدهم: اگر علائم بیماران در این مرحله وخیمتر شود، به احتمال زیاد باید در بخش مراقبتهای ویژه (ICU) بستری شوند. این بیماران بیشتر از افراد مبتلا به کرونای خفیف، دل درد و کاهش اشتها را تجربه میکنند.
روز دوازدهم: برخی بیماران تقریباً تا دو هفته پس از بروز علام بیماری دچار ARDS نمیشوند. نتایج یک مطالعه در ووهان چین نشان میدهد که ممکن است فرد پس از گذشت ۱۲ روز از زمان آغاز علائم بیماری کرونا در بخش ICU بستری شود. تب بیماران بهبودیافته معمولاً پس از گذشت ۱۲ روز از بین میرود.
روز شانزدهم: نتایج مطالعه انجام شده در ووهان نشان میدهد که سرفه بیماران در این مرحله بهبود پیدا میکند.
روزهای هفدهم تا بیست و یکم: بیماران کرونایی که در مطالعه شهر ووهان شرکت کردند به طور متوسط پس از دو و نیم تا سه هفته یا بهبود پیدا کردند و از بیمارستان مرخص شدند و یا پس از گذشت این مدت جان خود را از دست دادند.
روز نوزدهم: بر اساس مطالعه انجام شده در این زمینه، تنگی نفس بیماران کرونایی در این روز برطرف میشود.
روز بیست و هفتم: ممکن است برخی بیماران به مدت طولانیتری در بیمارستان بستری باشند. میانگین زمان بستری بودن مبتلایان به کرونا در بیمارستان ۲۷ روز است.
ایمنا