خانه » همه » مذهبی » معنای نص

معنای نص


معنای نص

۱۳۹۲/۱۲/۲۸


۲۶۲۶ بازدید

واژه ی (نص) از نظر لغوی به چه معناست؟ واژه ی (نص) از نظر اصطلاحی، در چند معنا بکار میرود؟

ضمن تشکر از ارتباط شما با این مرکز به   برخی آیات مربوط به این موضوع توجه کنید . 1. « نص» در لغت به معنای آشکار، آشکارشدن و آشکارکردن است . 2. « نص »   در اصطلاح به کلامی صریح و آشکار گفته می شود که احتمال خلاف و تأویل در آن نباشد و جز یک معنا از آن بر نیاید؛ به طوری که غیر آن معنا در کلام احتمال داده نمی‌شود . اگر کلام دارای یکی از دو یا چند معنا است که بر دیگر معانی ترجیح دارد، احتمال راجح را «ظاهر» گویند. بنابراین نص قرآنی، آیه‌ای است که نسبت به معنای مقصود، صریح‌الدلاله باشد؛ مانند آن که میان دو امر متشابه، معین کند کدام خوب و کدام بد است؛ مانند : «… وَأَحَلَّ اللّهُ الْبَیْعَ وَحَرَّمَ الرِّبَا … » ( بقره//275 ) .
متکلمان گفته‌اند وجود نص در قرآن و سنّت، بسیار کم است؛ ولی امام‌الحرمین می‌گوید: غرض از نص، معنای قطعی مستقل است که هیچ‌گونه جهات احتمال و تأویل در آن راه نیابد، و این گرچه در صورت رجوع به معنای لغوی، کم حاصل می‌شود، اما با قرائن حالیه و مقالیه زیاد خواهد بود .
سیوطی برای نص، به آیه 196 بقره مثال می‌زند : «… فَصِیَامُ ثَلاثَةِ أَیَّامٍ فِی الْحَجِّ وَسَبْعَةٍ إِذَا رَجَعْتُمْ تِلْکَ عَشَرَةٌ کَامِلَةٌ … » که از این آیه به جز اتمام ده روز روزه، معنای دیگری فهمیده نمی‌شود .
به گفته فخر رازی و طیبی، نص و ظاهر از اقسام محکم هستند .
wiki.islamicdoc.org
منابع
1.      الاتقان فی علوم القرآن جلد 3  : صفحه 104
2.     الاتقان فی علوم القرآن جلد 3  : صفحه 9
3.    مباحث فی علوم القرآن  : صفحه 311
4.    مباحث فی علوم القرآن  : صفحه 282
5.     علوم القرآن  : صفحه 172
6.     فرهنگ معارف اسلامی جلد 4  : صفحه 459
7.    فرهنگ معارف اسلامی جلد 4  : صفحه 158
8.    فرهنگ تشریحی اصطلاحات اصول  : صفحه 357
 
 

ممکن است این مطالب هم برای شما مفید باشد:

دیدگاهتان را ثبت کنید

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد