۱۳۹۴/۱۱/۱۹
–
۴۰۸ بازدید
آیا دید و بازدید از دوستان و برادران دینی مانند صله ارحام بر ما لازم و واجب است؟
هرچند ملاقات و زیارت دوستان و برادران دینی از موجبات گسترش دوستی و محبت و از عوامل توسعه مودت و دیگر خواهی در جامعه است اما این رفتار پسندیده قابل مقایسه با صلهرحم نیست چرا که صلهارحام؛ همانگونه که از نام آن نیز مشخص است؛ مربوط به خویشاوندان و روابط خانوادگی بوده و در اسلام مورد تأکید فراوان قرار گرفته و ترک آن نیز پیامدهای منفی دنیوی و اخروی فراوانی دارد. هر چند جایگاه دید و بازدیدهای دوستانه به پای صله ارحام نمیرسد اما برای این عمل خداپسندانه پاداشها و آثار فوق العادهای ذکر شده است که نشان دهنده جایگاه ویژه این رفتار دینی در آداب معاشرات اسلامی میباشد که ما در اینجا به تعدادی از آنها اشاره مینماییم:
در روایتی رسول اکرم(صلی الله علیه و آله و سلم) پاداش این عمل پسندیده را بهشت قرار داده و فرموده است:
«مَنْ زَارَ أَخَاهُ فِی بَیْتِهِ قَالَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ لَهُ أَنْتَ ضَیْفِی وَ زَائِرِی عَلَیَّ قِرَاکَ وَ قَدْ أَوْجَبْتُ لَکَ الْجَنَّةَ بِحُبِّکَ إِیَّاه»[ الکافی، ج 2، 177، باب زیارة الإخوان…، ص 175.]؛ «هر کس برادر دینیاش را در خانه او زیارت کند خدای (عزوجل) گوید: تو میهمان و زائر من هستی و پذیرایی تو به عهده خود من است و من بهشت را برای تو واجب کردم که تو برادر دینیات را دوست میدارد».
در روایت دیگری امام باقر(علیه السلام) به کسانی که برادران دینی خود را زیارت میکنند مژده جایگاه مخصوصی در بهشت داده و فرموده است:
«إِنَّ لِلَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ جَنَّةً لَا یَدْخُلُهَا إِلَّا ثَلَاثَةٌ- رَجُلٌ حَکَمَ عَلَى نَفْسِهِ بِالْحَقِّ – وَ رَجُلٌ زَارَ أَخَاهُ الْمُؤْمِنَ فِی اللَّهِ- وَ رَجُلٌ آثَرَ أَخَاهُ الْمُؤْمِنَ فِی اللَّهِ»[ بحار الأنوار، ج 71، ص 348.]؛ «خدا عز و جل را بهشتى است که در آن در نیاید جز سه تا؛ مردی که درباره خودش به حق قضاوت کند، و مردی که براى خدا برادر مؤمنش را دیدار کند، و مردی که در حوائج، برادر مؤمنش را بر خود مقدم دارد».
امام جواد(علیه السلام) نیز از آثار دنیوی این اخلاق دینی سخن به میان آورده و فرموده:
«مُلَاقَاةُ الْإِخْوَانِ نُشْرَةٌ وَ تَلْقِیحُ الْعَقْلِ- وَ إِنْ کَانَ نَزْراً قَلِیلا»[ همان، ص 353.]؛ «دیدار برادران و دوستان باعث سلامت روان و موجب ازدیاد و فراوانی عقل و خرد میشود هرچند اندک و کوتاه مدت باشد».
امام باقر و امام صادق(علیهم السلام) نیز در روایتی پاداش معنوی زیارت برادران دینی را برشمرده و فرمودهاند:
«هر مؤمنی که به قصد دیدار مؤمن دیگر بیرون رود و او را همراه با معرفت به حقوقش زیارت کند، به پاداش هر گامش در این راه، خداوند حسنهای برای او مینویسد و سیئهای از او محو میکند و درجهای میافزاید. چون در بزند، درهای آسمان به رویش باز میشود و چون با یکدیگر ملاقات و مصافحه و معانقه کنند، خدای متعال رو به فرشتگان کرده و مباهات میکند که: دو بندهام را بنگرید! به خاطر من دوستی و دیدار میکنند بر من است که از این پس از عذاب، مصونشان دارم. و چون بر گردد، فرشتگان بدرقهاش میکنند و اگر تا شب بعد، از دنیا برود، از حساب، معاف میشود…»[ الکافی، ج 2، ص 183.].
اینها گوشهای از روایات مربوط به دیدار با دوستان مؤمن میباشد که ما را نسبت به این عمل شایسته تشویق مینماید و چه خوب است اینگونه ملاقاتها و جلسات دوستانه در مسیر معرفت افزایی شکل گیرد.
امام صادق(علیه السلام) به یکی از یاران خود به نام داود بن سرحان فرمود:
«اى داود سلام و درود مرا به دوستان و یارانم برسان در حالى که من میگویم: خدا رحمت کند بنده اى را که با دیگرى گرد آید و کار ما (محبت و دستورهاى دین ما) را به یاد آورند (با یکدیگر گفتوگو نمایند) حتماً سوّمى آنها فرشته اى است که براى ایشان استغفار نموده و آمرزش میطلبد، پس هرگاه گرد هم آمدید به ذکر و یاد ما مشغول گردید، زیرا در اجتماع و گرد آمدن شما زنده کردن یاد ما است، و بهترین مردم پس از ما (آلمحمّد(علیهم السلام)) کسى است که کار ما را یادآورى نماید و (مردم) را به ذکر و یاد ما دعوت نموده و بخواند»[ امالی، طوسی، ص 225.].
در روایتی رسول اکرم(صلی الله علیه و آله و سلم) پاداش این عمل پسندیده را بهشت قرار داده و فرموده است:
«مَنْ زَارَ أَخَاهُ فِی بَیْتِهِ قَالَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ لَهُ أَنْتَ ضَیْفِی وَ زَائِرِی عَلَیَّ قِرَاکَ وَ قَدْ أَوْجَبْتُ لَکَ الْجَنَّةَ بِحُبِّکَ إِیَّاه»[ الکافی، ج 2، 177، باب زیارة الإخوان…، ص 175.]؛ «هر کس برادر دینیاش را در خانه او زیارت کند خدای (عزوجل) گوید: تو میهمان و زائر من هستی و پذیرایی تو به عهده خود من است و من بهشت را برای تو واجب کردم که تو برادر دینیات را دوست میدارد».
در روایت دیگری امام باقر(علیه السلام) به کسانی که برادران دینی خود را زیارت میکنند مژده جایگاه مخصوصی در بهشت داده و فرموده است:
«إِنَّ لِلَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ جَنَّةً لَا یَدْخُلُهَا إِلَّا ثَلَاثَةٌ- رَجُلٌ حَکَمَ عَلَى نَفْسِهِ بِالْحَقِّ – وَ رَجُلٌ زَارَ أَخَاهُ الْمُؤْمِنَ فِی اللَّهِ- وَ رَجُلٌ آثَرَ أَخَاهُ الْمُؤْمِنَ فِی اللَّهِ»[ بحار الأنوار، ج 71، ص 348.]؛ «خدا عز و جل را بهشتى است که در آن در نیاید جز سه تا؛ مردی که درباره خودش به حق قضاوت کند، و مردی که براى خدا برادر مؤمنش را دیدار کند، و مردی که در حوائج، برادر مؤمنش را بر خود مقدم دارد».
امام جواد(علیه السلام) نیز از آثار دنیوی این اخلاق دینی سخن به میان آورده و فرموده:
«مُلَاقَاةُ الْإِخْوَانِ نُشْرَةٌ وَ تَلْقِیحُ الْعَقْلِ- وَ إِنْ کَانَ نَزْراً قَلِیلا»[ همان، ص 353.]؛ «دیدار برادران و دوستان باعث سلامت روان و موجب ازدیاد و فراوانی عقل و خرد میشود هرچند اندک و کوتاه مدت باشد».
امام باقر و امام صادق(علیهم السلام) نیز در روایتی پاداش معنوی زیارت برادران دینی را برشمرده و فرمودهاند:
«هر مؤمنی که به قصد دیدار مؤمن دیگر بیرون رود و او را همراه با معرفت به حقوقش زیارت کند، به پاداش هر گامش در این راه، خداوند حسنهای برای او مینویسد و سیئهای از او محو میکند و درجهای میافزاید. چون در بزند، درهای آسمان به رویش باز میشود و چون با یکدیگر ملاقات و مصافحه و معانقه کنند، خدای متعال رو به فرشتگان کرده و مباهات میکند که: دو بندهام را بنگرید! به خاطر من دوستی و دیدار میکنند بر من است که از این پس از عذاب، مصونشان دارم. و چون بر گردد، فرشتگان بدرقهاش میکنند و اگر تا شب بعد، از دنیا برود، از حساب، معاف میشود…»[ الکافی، ج 2، ص 183.].
اینها گوشهای از روایات مربوط به دیدار با دوستان مؤمن میباشد که ما را نسبت به این عمل شایسته تشویق مینماید و چه خوب است اینگونه ملاقاتها و جلسات دوستانه در مسیر معرفت افزایی شکل گیرد.
امام صادق(علیه السلام) به یکی از یاران خود به نام داود بن سرحان فرمود:
«اى داود سلام و درود مرا به دوستان و یارانم برسان در حالى که من میگویم: خدا رحمت کند بنده اى را که با دیگرى گرد آید و کار ما (محبت و دستورهاى دین ما) را به یاد آورند (با یکدیگر گفتوگو نمایند) حتماً سوّمى آنها فرشته اى است که براى ایشان استغفار نموده و آمرزش میطلبد، پس هرگاه گرد هم آمدید به ذکر و یاد ما مشغول گردید، زیرا در اجتماع و گرد آمدن شما زنده کردن یاد ما است، و بهترین مردم پس از ما (آلمحمّد(علیهم السلام)) کسى است که کار ما را یادآورى نماید و (مردم) را به ذکر و یاد ما دعوت نموده و بخواند»[ امالی، طوسی، ص 225.].