منظور از «ذالنون» كدام پيامبر است؟

سوره انبياء، آيه 87: «وَ ذَا النُّونِ إِذْ ذَهَبَ مُغاضِباً فَظَنَّ أَنْ لَنْ نَقْدِرَ عَلَيْهِ فَنادى‏ فِي الظُّلُماتِ أَنْ لا إِلهَ إِلاَّ أَنْتَ سُبْحانَكَ إِنِّي كُنْتُ مِنَ الظَّالِمِين‏»

كلمه «نون» در لغت به معنى ماهى عظيم، يا به تعبير ديگر نهنگ يا وال است. و «ذا النون» يعنى صاحب ماهي عظيم؛ او حضرت يونس (ع)، فرزند متى است كه از طرف پروردگار براي هدايت سرزمين نينوى در عراق مبعوث شد. اما پس از مجاهدت هاي فراوان در تبليغ و هدايت، ايشان ايمان نياوردند، پس نفرينشان كرد و از خدا خواست تا عذابشان كند همين كه نشانه ‏هاى عذاب نمودار شد توبه كردند و ايمان آوردند و خداوند عذاب را از ايشان برداشت. اما يونس از ميانشان بيرون رفته بود، لذا خداوند صحنه ‏اى به وجود آورد كه يونس به شكم يك ماهى بزرگ فرو رفت و در آنجا زندانى شد تا آنكه خدا آن بليه را از او برداشته، دوباره به سوى قومش فرستاد.

دليل روشنى در دست نيست كه يونس چه مدتى در شكم ماهى، توقف نموده است؛ چند ساعت يا چند روز و يا چند هفته. در بعضى از روايات نه ساعت و بعضى سه روز و بعضى بيشتر و حتى تا چهل روز گفته اند، ولى مدرك مسلمى بر هيچ يك از اين اقوال وجود ندارد. تنها در تفسير على بن ابراهيم در حديثى از امير مؤ منان على (عليه السلام ) توقف يونس در شكم ماهى 9 ساعت ذكر شده است.

ولى هر چه باشد بدون شك اين توقف يك امر عادى نيست، انسان نمى تواند بيش از چند دقيقه در محيطى كه هوا وجود ندارد زنده بماند، و اگر مى بينيم جنين در شكم مادر ماه ها زنده مى ماند به خاطر اين است كه هنوز دستگاه تنفس او به كار نيفتاده و اكسيژن لازم را تنها از طريق خون مادر دريافت مى كند. بنابراين ماجراى يونس بدون شك يك اعجاز است.

پي نوشت:
تفسير نمونه، ج‏13، ص485  

ترجمه تفسير الميزان، ج‏14، ص444.