مهدویت، الهیات تاریخ و پایان رنج بشر

عصراسلام: هرچه در ظاهر تاریخ می‌بینیم، از جمله ظلم و حق‌کشی‌ها در صحنه اجتماعات بشری، با حضور شخصیتی که وعده ظهورش در تاریخ داده شده است روزی به پایان می‌رسد وبشر از تمام رنج ها رها می شود.دکتر محسن الویری در همایش اندیشه منجی گرایی از الهیات تاریخ، مهدویت و رستگاری بشر گفت. 

همایش بزرگ اندیشه منجی‎گرایی هفتم فروردین ۱۴۰۰ در پژوهشکده پویافکر برگزار شد. دکتر محسن الویری، عضو هیات علمی دانشگاه باقرالعلوم در سخنرانی با عنوان “الهیات تاریخ وفرجام نیکوی بشر”  از ضرورت به کار بردن الهیات تاریخی برای گفت و گوی ادیان با موضوع مهدویت و ظهور منجی گفت و توضیح داد: 

با توجه به رشد فزاینده و نگران‌کننده درون مذهبی و مناسک‌محور به مساله منجی و ظرفیت اندک این نگاه برای گفتگوی بین مذهبی  یا بین تمدنی، انتخاب یک چهارچوب مناسب برای از دست نرفتن فرصت‌های گفتگو ضروری است. «الهیات تاریخ» به عنوان یکی از شاخه‎‌های الهیات جدید ظرفیت بسیار بالایی برای این موضوع دارد. 

دکتر محسن الویری در توضیح الهیات تاریخی گفت: الهیات تاریخ چهارچوب دانشی‌ بین همه ادیان است و شاخه‌ای از الهیات است که هدف آن بررسی اوضاع تاریخی‌ است که‌ اندیشه‌ها در آن مطرح شده، یا تقریر خاصی یافته‌اند. الهیات تاریخی تاریخ قوم خدا در کتاب مقدس و تاریخ کلیسا از زمان مسیح به بعد را مورد مطالعه قرار می‌دهد. 

الویری با ارائه توضیحاتی در مورد هدف این الهیات افزود: هدف الهیات تاریخی الزاماً دفاع نیست، هدف فهم است و می‌تواند بررسی انتقادی هم داشته باشد. الهیات تاریخی الهیات پویش است و فرآیندی عملکردی و کاربردی دارد.

عضو هیات علمی دانشگاه باقرالعلوم  با تاکید بر ضرورت بهره بردن از الهیات تاریخ برای مهدویت گفت:  غلبه تدریجی و نگران‌کننده تشیع مناسکی بر تشیع فقاهتی و معرفتی و بسته شدن تدریجی باب گفت و گو بین ادیان ها ضرورت استفاده از الهیات تاریخی را نشان می دهد. در حال حاضر تشیع فقاهتی دارد قربانی تشیع مناسکی می‌شود. مناسک‌گرایی افراطی عالم‌گرایی افراطی را هم به دنبال دارد. ما شاهد غلبه تشیع مناسکی هستیم  و وقتی این نوع تشیع غالب می‌شود کم کم  روح معرفتی کنار گذاشته می شود. در کنار این شوق مناسکی باید وجوه معرفتی غلبه پیدا کند. الهیات تاریخی به عنوان یک شاخه علمی جا افتاده می تواند به این موضوع کمک کند. 

این پژوهشگر حوزه ادیان در انتها بیان کرد: اگر ما آموزه مهدویت را در فرهنگ اسلامی به ویژه با قرائت اهل بیت نگاه کنیم می بینیم که این آموزه ها  با چند الهیات جدید پیوند دارد. ابعاد الهیات مهدویت عبارتند از: الهیات رنج، الهیات انتظار، الهیات پایان تاریخ؛ اگر رنج بشر حکایت تاریخ بشر باشد.

این که بشریت به این سمت و سو می‌رود تصمیم بشر نیست اینجا بحث خدا و تاریخ مطرح می‌شود. الهیات سعادت و رفاه، الهیات جهانی شدن، الهیات امید، الهیات مسیر حرکت تاریخ، الهیات عدالت و الهیات اجتماع. 

همایش اندیشه منجی‌گرایی، در صفحه اینستاگرام پویافکر به آدرس زیر است: https://www.instagram.com/pooyafekr