با پژوهشى اندک در قرآن و روایات و دیدگاه برخى از روان شناسان و پزشکان، مى توان موارد ذیل را از حکمت هاى حرمت موسیقى دانست: 1.گرایش به فساد: غنا و آواز مطرب و لهوى، انسان را به سوى شهوت و فساد اخلاقى مى کشاند و از راه پرهیزکارى باز مى دارد. مجلس غنا و موسیقى، معمولاً مرکز مفاسد گوناگون است. در حدیثى از نبى اکرم(صلى الله علیه وآله) آمده است: «غنا نردبان زنا است».«الغناء رقیة الزنا»: بحار الانوار، ج 76، باب 99، (باب الغناء). امام صادق(علیه السلام) فرمود: «خانه اى که در آن غنا باشد، از فساد و فحشا مصون نخواهد بود».«بیت الغناء لاتؤمن فیه الفجیعة»: کافى، ج 6، (باب الغناء). و نیز: «غنا باعث پیدایش روح نفاق است».«الغناء یورث النفاق»: وسایل الشیعه، ج 12، باب 99، (ابواب مایکتسب به). روح نفاق همان آلودگى به فساد و کناره گیرى از تقوا است. در تفسیر روح المعانى سخن یکى از سران قبایل را نقل مى کند که به آنها مى گفت: از غنا بپرهیزید که حیا را کم مى کند؛ شهوت را مى افزاید؛ شخصیت را درهم مى شکند؛ جانشین شراب مى شود و همان کارى را مى کند که مستى انجام مى دهد.به نقل از: تفسیر نمونه، ج 17، ص 24. 2. غفلت از یاد خدا: قرآن یکى از عوامل گمراهى را «لهو الحدیث». (لقمان (31)، آیه 6) دانسته است. «لهو» چیزى است که انسان را چنان مشغول کند که باعث غفلت و بازماندن از کارهاى مهم تر شود. گوش دادن به غنا قساوت قلب مى آورد.امام صادق فرمود: «ان الملاهى تورث قساوة القلب»: مستدرک الوسائل، ج 13، ص 118.و در نتیجه باعث فراموشى خدا و معنویت مى شود. از این رو در روایات اسلامى از «لهو الحدیث» به «غنا» تفسیر شده است. وسائل الشیعه، ج 12، باب 99، (ابواب مایکتسب به). چه اینکه شنیدن غنا و موسیقى آن چنان اراده را سست و غریزه جنسى شخص را تحریک مى کند که از یاد خدا و قیامت باز مى ماند. در روایتى نبى اکرم(صلى الله علیه وآله وسلم) فرمود: هر کس به غنا و موسیقى (لهوى) گوش فرا دهد قطعه اى از سرب (روز قیامت) در گوش او آب مى شود.«من استمع الى اللَّه و یذاب فى اذنه الآنک» وسایل الشیعه، ج 5، ص 348)و شاید این تعبیر کنایه از آن است که گوش او از شنیدن سخن حق کر مى شود. 3. زیان بخشى غنا بر اعصاب: به گواهى برخى از پزشکان، غنا و موسیقى آثار زیان بارى بر روى اعصاب دارد.(عبد الکریم عکاس، الغنا فى الاسلام، ص 151) و در حقیقت یکى از عوامل مهم تخدیر اعصاب به شمار مى رود. مواد مخدر گاهى از راه دهان و نوشیدن وارد بدن مى شوند (مانند شراب)؛ زمانى از راه بوییدن (مانند هروئین)؛ گاه از راه تزریق (مانند مرفین) و از راه حس شنوایى به جان و روان آدمى منتقل مى شود (مانند غنا و موسیقى). از این رو بعضى از آهنگ ها چنان افراد را در نشئه فرو مى برد که حالتى شبیه به مستى به آنها دست مى دهد. البته گاهى به این حد و مرحله نمى رسد؛ ولى تخدیر خفیف ایجاد مى کند و در پى آن آثار زیان بارى روى اعصاب بر جاى مى گذارد و شخص را دچار افسردگى و مبتلا به فشار خون مى کند. (تفسیر نمونه، ج 17، ص 24؛ الغنا فى الاسلام، ص 151) باید دانست که هر موسیقى و آهنگى شاید براى اعصاب زیان بار نباشد؛ بلکه موسیقى تند و استفاده زیاد و افراط در آن باعث تخدیر اعصاب مى شود؛ با وجود این پیامدهاى منفى معنوى آن حتى در سایر موارد نباید کوچک شمرده شود. از نظر آخرتی هم عذاب کسی که موسیقی حرام گوش می دهد را روایت اینطور بیان می کند: پیامبر گرامی اسلام(ص) در این باره می فرمایند: «من استمع الی اللهو یذاب فی اذنه الانک؛ کسی که به موسیقی لهوی و حرام و غنا گوش دهد در گوشش سرب مذاب ریخته می شود» (محدث نوری، مستدرک الوسائل، ج 13، ص 221، مؤسسه آل البیت لاحیاء التراث، قم، چاپ اول). معیار در حرمت موسیقى مناسب بودن آن با مجالس لهو و داشتن مضامین فساد انگیز و اغوا کننده و طرب انگیز است و فرق نمى کند که از صدا و سیما باشد یا غیر آن. ایرانى باشد و یا غیرایرانى. همین طور فرقى بین رفع خستگى و غیر آن و براى خود یا دیگران در این حکم نیست و ملاک در تحریک شدن نوع مردم است نه شخص انسان. و در اصل حرمت این نوع موسیقی هیچ اختلافی بین مراجع نیست بلی درمصا دیق جزیی گاهی اختلاف نظر دیده می شود که بر گشت به نوع برداشت و تفسیر ازلفظ غنا و موسیقی می کند. عالم دینی را ما سراغ نداریم که آلات موسیقی بنوازد ،ممکن است عالم باشد ولی قید بعدی را ندارد.زیرا از پیامبر اکرم (ص)نقل شده که من مبعوث شدم که تار وتنبور ودیگر آلات موسیقی را محو ونابود کنم. از امام صادق علیه السلام درباره خمر پرسیدند . حضرت فرمود: «قال رسول الله صلی الله علیه وآله، . . . ان الله تعالی بعثنی رحمة للعالمین، ولامحق المعازف والمزامیر وامور الجاهلیة واوثانها وازلامها و . . . ; (29) پیامبر خدا9 فرمودند: خدای تعالی مرا جهت رحمت برای همه جهانیان برانگیخت و [مرا مبعوث کرد] تا [ابزار گناه مثل] تیرهای قمار، سازها و کارهای جاهلی و بتها و بدعتها و . . . را براندازم .» 3 . قال رسول الله صلی الله علیه وآله: «انهاکم عن الزفن والمزمار وعن الکربات والکبرات; (30) شما را از بازی دف، ساز و نی، نرد و دایره و طبل و تنبور باز می دارم .» نویسنده: علی زینتی براى آگاهى بیشتر در این زمینه ر.ک: 1- تفسیر نمونه، ج 17، ص 19، ص 13، 24، 25 و 26 2- مضرات موسیقى، سید احمد خاتمى، نشر قرآن قم 3- تأثیر موسیقی بر اعصاب و روان (شامل نظریات دانشمندان دنیا)