در زمینه تبیین علل ظهور و گسترش اندیشه‌های معنوی نوظهور، یکی از دلایلی که اکثر محققین در گرایش مردم به عرفان های نوظهور مطرح می کنند، فطرت خداجوی انسان‌ها می‌باشد که انسانها فطرتا خداجو و طالب معنویت می‌‌باشند و لذا سعی در سیراب کردن این نیاز خود می‌باشند که در قرآن نیز به این نیاز انسانی تصریح شده است. البته در صورت عدم پاسخ مطلوب و صحیح به این نیاز انسانی، ممکن است این نیاز با عرفانهای نوظهور و مسائل انحرافی، پاسخ داده شود.

بنابراین بیش از همه فطرت خداگرا و معنویت جوی انسان علت پیدایش این فرقه ها و گرایش گروهی از مردم به سوی آنهاست. انسان همواره نیاز به معنویت و ارتباط با ماوراء جهان مادی دارد. هیچ کس نمی تواند خود را تنها سرگرم دنیا و امور دنیوی کند. حتا کسانی که موفقیت های زیادی در زندگی به دست می آورند، پس از مدتی از آن خسته و دلزده شده و گویا گم کرده ای دارند که به درستی نمی دانند چیست. پس انسان ها در هر شرایطی در جستجوی فراروی از محدودیت جهان مادی هستند، اگر معنویت حقیقی را پیدا کنند که بهره مند خواهند شد، در غیر این صورت سرابی از معنویت برای خود می سازند و به سوی آن حرکت می کنند. متاسفانه با عدم پاسخ صحیح به این نیاز متعالی، انسان امروزی که سخت به مسائل معنوی و متعالی نیازمند است، برای سیراب کردن و رفع این نیاز خود، به عرفان‌های نوظهور و مسائل انحرافی روی می‌آورد.

جهت مطالعه بیشتر:

درآمدی بر عرفان حقیقی و عرفان‌های کاذب نوشته احمد حسین شریفی

جریان‌شناسی انتقادی عرفان‌های نوظهور نوشته حمیدرضا مظاهری سیف