نقش اصهب و ابقع در آخرالزمان چیست؟

آیت الله نجم الدین مروجی طبسی، مدرس مرکز تخصصی مهدویت در برنامه “نشان صبح” به بررسی روایات ابقع و اصهب قبل از ظهور می پردازد.

بحث ما بررسی روایت جابر جعفی از امام باقر(ع) راجع به صیحه و ندای آسمانی بود، در این روایت نکاتی بود که شایسته تامل و دقت بیشتر است یکی از آن مطالب که در این روایت آمده، قضیه ابقع و اصهب بود که آن را توضیح خواهیم داد.

عمده روایت ابقع و اصحب چهار روایت است. روایت اول مرحوم طوسی در کتاب الغیبه نقل می کند از عمار یاسر طریقش هم عامی است، روایت مفصل است، حوادث دمشق را بیان می کند که سه گروه و جریان در شام قیام می کند. یکی از آنها اصهب است، یکی ابقع و یکی از آنها هم سفیانی است، این روایت از نظر سند مشکل دارد.

روایت دوم روایت ابن طاووس در ملاحم است که سندش مشکل دارد و می گوید “قرن” که علامت از بین رفتن قوم نوح بود. وقتی در مشرق ظاهر شد، شمس القمر می شود و به فاصله کوتاهی شخصی به نام ابقع از مصر قیام می کند.

روایت دیگر که سرور نقل می کند از امام باقر(ع) که می فرماید که مواظب باش و گروهک اصهب را تایید نکن. امام باقر(ع) اصهب و ابقع را یک شخص معرفی می کنند که دچار بیماری ابرص است ولی سفیانی را دارای مساله مفصلی می دانند.

ابن طاووس نیز نقل می کند اصحاب رایات سود به شام می رسند و به دست اینها اصهب و خاندانش کشته می شود که اشاره به جریان ابومسلم است و یکی از نشانه های ظهور است.

بزرگان ما این روایات را از روایت نعمانی نقل کرده، از این روایت و بعضی روایات دیگر چنین استفاده می شود که قبل از ظهور سه جریان در شام خواهد بود. یک جریان ابقع، یک جریان اصهب و جریان سفیانی است که عمده مستند از روایت جابر جعفی است.

بنابراین سفیانی ابتدا با ابقع درگیر می شود. بعد از آن با اصهب بعد از شکست این دو جریان وارد قرقیسیا می شود، ابقع در لغت رنگش سیاه است یا اینکه در سینه اش سفیدی است، ابقع کسی که گرفتار بیماری برص است یا اینکه کسی که در نسلش دو رگه باشد. ابقع نیز می تواند اشاره به فرم و رنگ خاص لباس باشد یا اینکه غربی ها هستند.

این شخص از کجاست که با کنایه از او نام می برد. ابقع از مصر است. براساس روایات ماده ابقع از مصر حرکت می کند و سفیانی بر آنها پیروز می شود. ماده به معنای ریشه است یا نیروهای کمکی ابقع از مصر است. بین این روایات برای ما روشن نیست که ابقع کیست و از کجا سر در می آورد. همین مقدار که با سفیانی درگیر شده و کشته می شود.

محور را روایت نعمانی قرار می دهیم که ممکن است جای تامل باشد/. این روایت اشاره به سه جریان می کند که جریان سوم که سفیانی است بر آنها غالب می شود اما اینکه ابقع اسم است یا جریان و از کجا حرکت می کند، برای ما معلوم نیست.

در ارتباط با اصهب باید بگوییم براساس روایات قبل از ابقع است ولی بعد از ابقع کشته می شود. بر این اساس نخستین زمین که ویران می شود، شام است که سه جریان دارد. یک پرچم به نام اصهب قبل از ابقع سر در می آورد.

همچنین آمده است که قبل از آمدن عیسی(ع) جریاناتی است که اصهب نخستین جریان سیاسی است که از جزیره است و مغلوب سفیانی می شود جزیره چند اطلاق دارد، عمده اش جزیره ای بین دجله و فرات است، حجاز هم جزیره است.

اما اینکه اصهب کیست، اوصافش چیست، شخص است یا جریان، باید بگوییم که نخستین سر از سران فتنه اصهب است که از جزیره می آید، خیلی سفاک است و مردم را آزار می دهد ولی در جنگ با سفیانی کشته می شود.

در سال ظهور هر کس که با سفیانی درگیر شود مقهور می شود ولی از عهده یمانی بر نمی آید. اول کسی که با سفیانی درگیر می شود قحطانی است که شکست می خورد ولی اصهب اولین جریان است و به دست سفیانی کشته می شود، اینها همه جریانات فاسد هستند.