هایفما چیست؟

هایفما چیست؟ هایفما یک بیماری چشمی است که می تواند از طریق ضربات مستقیم، به صورت خود به خودی و جراحات ناشی از عمل جراحی چشم ایجاد شود. این بیماری می تواند رفته رفته منجر به از کار افتادگی چشم ها و تخلیه چشم شود و باید از طریق درمان دارویی، انجام یکسری فعالیت های مراقبتی و در بعضی موارد جراحی، درمان شود.

هایفما نوعی بیماری در چشم ها است که از طریق ورود خون به اتاق جلویی (قدامی) چشم بین عنبیه و قرنیه ایجاد می گردد. علائم ابتدایی این بیماری برای افراد مختلف معمولا با کاهش بینایی و یا از دست دادن آن شروع می شود. همچنین علامت مهم دیگر این مشکل آن است چشم دارای رنگ مایل به قرمز می گردد و یا ممکن است در پایین عنبیه و قرنیه، یک لایه خون به وجود بیاید. 1
 

علائم هایفما

در صورت بروز هایفما علائم و نشانه ها ساده و قابل تشخیص خواهند بود.

این علائم شامل موارد زیر می شود:

وجود خون در چشم ها

حساسیت چشم نسبت به نور خورشید (فوتوبیا)

درد شدید

تاری دید یا از دست دادن بینایی

سردرد

درد چشم، حساسیت نسبت به نور و سردرد معمولاً در زمانی اتفاق میفتد که فشار داخل چشمی (IOP) در نتیجه هایفما افزایش یافته باشد.

گاهی اوقات ممکن است در نتیجه هایفما خون ریزی قابل توجهی اتفاق نیفتاده و خون قابل رؤیت نباشد.2

علت هایفما

علت اصلی بروز هایفما وارد شدن ضربه در نتیجه ورزش های سنگین، اتفاقات محل کار، خانه یا افتادن از ارتفاع است.

اما به طور کلی عارضه هایفما ممکن است به دلایل زیر اتفاق بیفتد:

عروق خونی غیر طبیعی بر روی سطح شبکیه (قسمت رنگی چشم)

عفونت چشمی ایجاد شده در نتیجه ویروس هرپس

مشکلات انعقاد خون مثل هموفیلی یا کم خونی سلول داسی شکل

مشکلات ناشی از قرار دادن لنز در داخل چشم (ایمپلنت های مصنوعی چشمی)

سرطان چشم.2
 

تشخیص عارضه هایفما

لازم به ذکر است که افزایش فشار داخل چشمی عموما توسط خود بیمار قابل تشخیص نیست و به همین دلیل معاینات دوره ای منظم الزامی هستند.در مراجعات چشم پزشکی حتما به پزشک خود در مورد سابقه هایفما اطلاع دهید تا معاینات مربوطه انجام شود.

در صورتی که هایفما شدید باشد و خون قسمت عمده ای از اتاق قدامی را پوشانده باشد ممکن است باعث رنگ گرفتن قرینه چشم شود که این عارضه به خصوص در کودکان کمتر از 9 سال به دلیل خطر ایجاد تنبلی چشم بسیار مهم است.

بنابراین تا زمان جذب شدن کامل خون داخل چشمی،معاینات روزانه توصیه می شود.در بزرگسالان بروز این عارضه می تواند باعث تاخیر در روند بهبود بینایی حتی تا دو سال گردد.

به خاطر داشته باشید که در خونریزی های داخل چشمی یا به عبارت دیگر هایفما که ناشی از ضربه باشد،عموما سایر اجزای چشم مثل مردمک،عدسی،شبکیه و حتی عصب بینایی ممکن است آسیب دیده باشند بنابراین علیرغم بهبود هایفما،دید بیمار بهبود نیابد.

در این موارد ممکن است نیاز به اقدامات تشخیصی درمانی اضافی جهت آسیب های همراه وجود داشته باشد.4
 

درمان هایفما

هایفما یک مشکل اورژانسی است. به محض ایجاد شدن این مشکل با پزشک خود تماس بگیرید. اگر چشم پزشک در دسترس نبود خیلی سریع به اورژانس بیمارستان مراجعه کنید.دکتر چشم پزشک از شما درباره سابقه آسیب چشم شما می پرسد.

همچنین اینکه چشم شما کی آسیب دیده و چگونه آسیب دیده اینکه آسیب دیدگی بر اثر ضربه چوب یا توپ ورزشی باشد یا شاخه درخت با چشم شما برخورد کرده نیز ممکن است بپرسد، این عوامل می تواند برای پزشک مهم باشد.درمان ممکن است در افراد بسته به میزان آسیب دیدگی متفاوت باشد.

افرادی که دچار این بیماری شده اند ممکن است ۳ الی ۵ روز بعد از آسیب دیدگی خونریزی مجدد نیز داشته باشند.خون معمولا دوباره توسط چشم جذب می شود. اما دکتر باید پروسه درمان را زیر نظر داشته باشد تا ببیند آیا درمان به شکلی که انتظار می رود پیش می رود یا خیر؟ اگر میزان خونریزی در طی چند روز افزایش یابد ممکن است نیاز به اقدام های جدی باشد.

هایفما نباید در خانه و بدون معاینه چشم پزشکی درمان شود. هیچ عملی در خانه بدون مشورت با دکتر انجام ندهید زیرا ممکن است باعث آسیب بیشتر چشم شما شود. حتی در اطفال بهتر است که تا رفع بخش اعظم هایفما بیمار در بیمارستان چشم پزشکی بستری شود.

تا زمانیکه خونریزی جذب نشده بیمار باید به حالت نیمه نشسته بخوابد و از حرکات ناگهانی اجتناب کند. قطره ها و درصورت نیاز قرصهایی به بیمار داده میشود تا از عوارض هایفما جلوگیری شود و در تسریع جذب خون کمک نماید. تا جذب شدن خون معاینه روزانه الزامی است.3

عوارض بیماری هایفما

در اکثر مواقع هایفما خود به خود از بین می‌رود اما گاهی مواقع عوارض دارد، هایفما بعد از ضربه ممکن است باعث افزایش فشار چشم و چسبندگی، آتروفی عصب بینایی و باقیماندن خون در قرنیه، خونریزی مجدد و آسیب تطابقی شود.

خونریزی مجدد در ۴ تا ۳۵ درصد موارد رخ می‌دهد و یک عامل خطرناک برای ایجاد آب سیاه می‌باشد.

تاری دید ناشی هایفما طی دوره درمان به تدریج کاهش می یابد و در صورتی که عارضه دیگری به طور هم زمان ایجاد نشده باشد باید طی دوهفته دید به حالت اولیه بازگردد.

افزایش فشار داخل چشمی از خطرناک ترین عوارض هایفما است که زمان بروز آن می تواند از ابتدای بروز هایفما تا حتی سال ها بعد متغیر باشد، بنابراین لازم است که بیماری که یک بار مبتلا به عارضه هایفما شده به طور مرتب هر چند ماه یک بار ویزیت شده و فشار داخل چشم او اندازه گیری شود.4
 

پیشگیری هایفما

همانطور که گفتیم علت اصلی بروز هایفما وارد شدن ضربه به چشم ها است. در نتیجه بهترین شیوه برای پیشگیری از این عارضه، جلوگیری از وارد شدن ضربه به چشم ها خواهد بود. بهتر است در حین انجام فعالیت های خطرناک و ورزش های تماسی، از عینک یا کلاه ایمنی استفاده کنید.

به عنوان مثال بهتر است هنگام انجام ورزش هایی مثل بیس بال، هاکی و بسکتبال که احتمال برخورد جسم خارجی با چشم ها زیاد است، از عینک های محافظتی استفاده کنید تا احتمال وارد شدن ضربه به حداقل ممکن برسد.

همچنین دقت داشته باشید که انجام ورزش هایی مثل بوکس احتمال بروز هایفما را افزایش خواهد داد.2

پینوشتها
1.www.binaii.com
2.www.pezeshket.com
3.www.drrajabi.com
4.www.delgarm.com