گرمازدگی چیست؟

چه کسی غیر از خودتان مسئول حفظ سلامت شماست؟ این مسأله آنقدر مهم است که می‌توانیم حفظ سلامت را جزو مهارت های زندگی بدانیم. گرمازدگی معمولاً به دلیل داشتن تحرک زیاد در هوای گرم ایجاد می‌شود. علائم ایجاد شده به دلیل تعریق بالا و از دست رفتن آب زیاد از بدن ایجاد می‌شوند. از جمله علائم ابتدایی گرمازدگی می‌توان به  دردهای شکمی و عضلانی اشاره کرد.

هرچقدر بیشتر در گرما بمانید و به فعالیت‌هایتان ادامه دهید این علائم پیشرفت خواهند کرد و حالتان وخیم‌تر می‌شود. در صورتی که شما در همان ابتدا سعی در خنک کردن بدتان نکنید، علائم دیگری نظیر احساس ضعف، از حال رفتن، خستگی شدید، حالت تهوع، استفراغ و سرگیجه نیز به علائم شما اضافه می‌شوند.

گرمازدگی اگر به وضعیتی برسد که دمای بدن از 40 درجه نیز بالاتر برود وضعیت اورژانسی برای فرد ایجاد می‌شود. چرا که در این شرایط احتمال پایین آمدن سطح هوشیاری و رفتن فرد به کما نیز وجود دارد.1
 

علائم گرمازدگی

نشانه بارز گرمازدگی دمای اصلی بدن بالاتر از 104 درجه فارنهایت است. اما غش کردن ممکن است اولین علامت باشد.

علائم دیگر ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• سردرد 

• سرگیجه و سبکی

• عدم تعریق با وجود گرما

• پوست قرمز ، گرم و خشک

• عضله ضعف یا گرفتگی عضلات

• تهوع و استفراغ

• ضربان قلب سریع ، که ممکن است قوی یا ضعیف باشد

• تنفس سریع و کم عمق

• تغییرات رفتاری مانند سردرگمی ، بد رفتاری یا حیرت انگیز

• تشنج

• ناخودآگاه.2
 

اقدامات فوری پزشکی جهت گرمازدگی

خطرناک‌ترین نوع گرمازدگی سکته‌ی گرمایی است که حتی می‌تواند کشنده باشد. انواع دیگر گرمازدگی اگر به‌ خوبی درمان نشوند می‌توانند منجر به سکته شوند. این بیماری وقتی رخ می‌دهد که دمای بدن به بالای 40 درجه‌ی سانتی‌گراد برسد و اولین نشانه‌ی آن غش کردن است. دیگر علائم آن عبارتند از:

کج‌خلقی

گیجی

از دست دادن هشیاری و تمرکز

برافروخته شدن پوست

کاهش تعرق

نبض ضعیف یا سریع

هنگام بروز این علائم باید:

سعی کنید به یک مکان خنک بروید که ترجیحا تهویه داشته باشد.

آب یا نوشیدنی‌های حاوی الکترولیت بنوشید.

دوش آب سرد بگیرید تا وضعیت بدن‌تان سریع‌تر به‌حالت عادی برگردد.

زیر بازوهای خود و اطراف ناحیه‌ی کشاله‌ی ران، کیسه‌های یخ قرار بدهید.

اگر در علائم‌تان بهبودی مشاهده نکردید به اورژانس زنگ بزنید.3
 

افراد در معرض خطر گرمازدگی

احتمال ابتلای کسانی که در محیط‌های خیلی گرم کار می‌کنند یا در محل کار خود در معرض حرارت بالا قرار دارند، به گرمازدگی بیشتر است.

کارگران ساختمانی، کشاورزان و کسانی که به‌ مدت طولانی در مجاورت گرما قرار دارند، آتش‌نشان‌ها و افرادی که با اجاق‌های بزرگ سر و کار دارند یا در فضاهای بسته با تهویه‌ی نامطلوب کار می‌کنند باید بیشتر جانب احتیاط را رعایت کنند.

علاوه بر این‌ها، شرایط بدنی و بیماری‌های خاصی هم می‌تواند خطر ابتلا به گرمازدگی را بیشتر کند. مثلا داروهای مربوط به قلب و فشار خون مثل داروهای ادرارآور، توانایی بدن برای خنک کردن از طریق تعریق را کاهش می‌دهند. همچنین اگر برای کنترل فشار خون خود، رژیم غذایی‌تان کم سدیم است، ممکن است سریع‌تر دچار گرمازدگی شوید.

کودکان و افراد مسن در معرض خطر بیشتری قرار دارند. چون خیلی از کودکان ساعت‌های طولانی در هوای گرم بدون این که استراحتی داشته باشند یا خودشان را خنک کنند یا آب کافی بنوشند مشغول بازی کردن هستند. افراد مسن هم معمولا نسبت به افزایش دمای محیط اطراف‌شان حساس و آگاه نیستند و نمی‌توانند به‌ موقع به دمای بالا عکس‌العمل نشان بدهند. بنابراین سالمندانی که در مکان‌های خیلی گرم زندگی می‌کنند و در خانه‌شان پنکه یا کولر ندارند ممکن است دچار گرمازدگی شوند.4
 

روش‌های درمان گرمازدگی

توجه داشته باشید که درمان همیشه به تشخیص درست وابسته است. بسیاری از مواقع افراد تب و گرمازدگی را با یکدیگر اشتباه می‌گیرند. اگر شما دچار تب باشید با مصرف مسکن‌هایی نظیر استامینوفن می‌توانید دمای بدنتان را پایین بیاورید اما این کار تأثیر در گرمازدگی ندارد. در گرمازدگی فرد حتماً باید از نظر محیطی خنک شود تا دمای بدنش پایین بیاید. در ادامه به اقدامات درمانی لازم برای گرمازدگی اشاره کرده‌ایم.

با توجه به میزان شدت گرمازدگی، درمان گرمازدگی می‌تواند متفاوت باشد. برای مثال هنگامی که شما دچار علائم ابتدایی گرمازدگی هستید توقف فعالیت‌ها و نوشیدن مایعات خنک به تنهایی می‌توانند باعث بهبود حال شما شوند. اما در شرایطی که علائم شدیدتری وجود دارد باید اقدامات جدی‌تری برای کاهش دمای بدنتان انجام دهید توجه داشته باشید که خوردن آب بدون املاح می‌تواند وضعیت گرمازدگی را تشدید کند.

تلاش کنید به مکانی خنک بروید و بدنتان را با حوله خیس یا با استفاده از پنکه خنک کنید. هم چنین می توانید از کیسه های یخ استفاده کنید و آن ها را در ناحیه کشاله های ران و زیر بازوها قرار دهید. این کار به کاهش هرچه زودتر دمای بدن شما کمک بسیاری خواهد کرد.

اگر دمای بدن فرد بیمار به بالای 40 درجه برسد برای بهبودی حتماً نیاز به اقدامات فوری و اورژانسی اطرافیان دارد؛ چرا که در این شرایط خطر رفتن به کما و یا سکته افزایش می‌یابد.  اگر فردی از نزدیکانتان به دلیل گرما هوشیاری خود را از دست داد سریعاً به اورژانس خبر دهید تا هرچه زودتر به نزدیک‌ترین مرز درمانی منتقل شود. تا قبل از رسیدن مأمورین اورژانس می‌توانید فرد را در وانِ یخ قرار دهید.1
 

درمان خانگی گرمازدگی

درمان گرمازدگی، عوارض مرتبط با گرمازدگی بستگی به شدت آن دارد. درمان فوری گرمازدگی یک فوریت پزشکی است. اگر دیدید کسی دچار گرمازدگی شده، فوراً یک آمبولانس خبر کنید یا هر چه سریع‌تر او را به نزدیک‌ترین بیمارستان برسانید. اولین اقدام، کاهش هر چه سریع‌تر دمای بدن فرد است.
 

1. برای درمان گرمازدگی ماست بخورید

مصرف ماست با آب برای مقابله با گرمازدگی بسیار مفید است و پیشنهاد می‌شود برای درمان گرمازدگی ماست بخورید. دو قاشق ماست را با کمی نمک و پودر زیره در آب حل کرده و بنوشید. با نوشیدن 1 الی 2 لیوان دوغ در روزهای گرم می‌توانید تا حد زیادی از گرمازدگی جلوگیری کنید.

ماست به دلیل داشتن آب باعث طراوت و سرد شدن بدن‌تان می‌شود. همچنین ماست شامل پروبیوتیک‌ها، پروتئین‌ها، مواد معدنی و ویتامین است که مواد مورد نیاز بدن شما را نیز تامین می‌کند.
 

2. حمام آب سرد بگیرید

حمام آب سرد اقدامی ضروری و اورژانسی در مقابله با گرمازدگی است. دوش گرفتن با آب سرد یا غوطه ور شدن در وان به مدت 15 تا 20 دقیقه می‌تواند دمای بدن رو کاهش دهد و یکی از اقدامات ضروری و اورژانسی قبل از رساندن فرد گرمازده به بیمارستان است. این درمان توسط متخصصان نیز توصیه می‌شود زیرا خنکی آب باعث کاهش کلی درجه حرارت بدن می‌شود.
 

تذکر

هیچ وقت از آب یخ برای این‌کار استفاده نکنید زیرا ممکن است درجه حرارت بدن را به شدت کاهش دهد که این امر عوارض بیشتری را در پی خواهد داشت. دمای آب کمی خنک باشد کافی است.
 

3. استفاده از طب چینی برای درمان گرمازدگی

در حال حاضر در بیشتر جهان و بخصوص در طب چینی استفاده از ماش افزایش یافته یکی از درمان‌های اصلی برای گرمازدگی محسوب می‌شود. زیرا ماش گیاهی ضد تب در طبیعت است و جوشانده‌ی آن باعث دفع سموم بدن می‌شود. یک فنجان ماش را به همراه 3 فنجان آب بجوشانید و عصاره‌ی آن را برای کاهش دمای بدن‌تان میل کنید.
 

4. استفاده از روغن های گیاهی

روغن نعناع، روغن اسطوخودوس، روغن زیتون یا بادام رو به نسبت‌های مساوی باهم مخلوط کرده و در پشت گردن، کف دست و داخل مچ دست بمالید. با این‌کار شما به کاهش دمای بدن‌تان کمک می‌کنید. اسطوخودوس برای تسکین پوست در موقع آفتاب سوختگی و همچنین برای اعصاب نیز بسیار مفید است. روغن نعناع اثر خنک کنندگی برای بدن دارد و تب رو کاهش می‌دهد.
 

5. آب پیاز استفاده کنید

دو راه برای استفاده از آب پیاز در درمان گرمازدگی وجود دارد:

با دیدن علایم گرمازدگی و برای کاهش دمای بدن‌تان آب پیاز را در پشت گوش، زیر پا و روی قفسه‌ی سینه‌ی خود بمالید.

بعد از گرمازدگی یک قاشق چای خوری آب پیاز را با یک قاشق چایخوری عسل مخلوط کرده و میل کنید.

بهتر است که این مخلوط را تا چند روز بعد از گرمازدگی هم مصرف کنید تا کاملا علائم برطرف بشوند. آب پیاز به عنوان یکی از درمان‌های طبیعی در گرمازدگی استفاده می‌شود اما مکانیزم دقیق عملکردش هنوز شناخته شده نیست.
 

6. آب تمبر هندی

تمبر هندی را برای چند دقیقه بجوشانید و عصاره‌ی آن را با شکر یا عسل مخلوط و استفاده کنید. میوه‌ای با طبیعت سرده و برای رفع تشنگی و از بین بردن تب بسیار مفید است. حتی استفاده از تمبر هندی تهوع را هم از بین می‌برد.

7. آب گشنیز بنوشید

برای رفع تهوع و استفراغ آب گشنیز بنوشید. گشنیز گیاهی خنک کننده است و با از بین بردن حرارت بالای بدن علائم گرمازدگی رو بهبود می‌بخشد.
 

8. سرکه‌ی سیب

یک قاشق چایخوری سرکه‌ی سیب را در یک لیوان آب مخلوط کرده و بنوشید. سرکه‌ی سیب حاوی مواد معدنی و ویتامین هاست که به دوباره پر کردن الکترولیت‌های از دست رفته‌ی بدن کمک می‌کند.3
 

راههای پیشگیری از گرمازدگی

هنگامی که شاخص گرما زیاد است ، بهتر است در محیطی با تهویه هوا بمانید. اگر شما باید به بیرون از خانه بروید ، می توانید با انجام این مراحل از گرمازدگی جلوگیری کنید:

• از لباسهای سبک ، رنگ روشن و گشاد استفاده کنید.
 
• از ضد آفتاب با فاکتور محافظت در برابر آفتاب (SPF (30 یا بیشتر استفاده کنید.
 
• مایعات اضافی بنوشید. برای جلوگیری از کم آبی ، به طور کلی توصیه می شود روزانه حداقل هشت لیوان آب ، آب میوه یا آب سبزیجات بنوشید. از آنجا که بیماری ناشی از گرما همچنین می تواند ناشی از کاهش نمک باشد ، ممکن است توصیه شود در دوره هایی از گرما و رطوبت شدید یک نوشیدنی ورزشی غنی از الکترولیت برای آب جایگزین کنید.
 
• در هنگام ورزش یا کار در خارج از منزل اقدامات احتیاطی دیگری انجام دهید. توصیه کلی این است که دو ساعت قبل از ورزش 24 اونس مایعات بنوشید و درست قبل از ورزش ، 8 اونس آب یا نوشیدنی ورزشی اضافه کنید. در حین ورزش ، هر 8 دقیقه دیگر باید 8 اونس آب مصرف کنید ، حتی اگر احساس تشنگی نکردید.2

پینوشتها
1.www.honarehzendegi.com
2.www.beytoote.com
3.www.zoomlife.ir
4.www.jameesalamat.com