واجبات دفن ميت:
– ميت را طوري در زمين دفن كنند كه بوي او بيرون نيايد و درندگان هم نتوانند بدنش را بيرون بياورند.
– ميت را رو به قبله دفن كنند، يعني به پهلوي راست طوري بخوابانند كه جلوي بدن او رو به قبله باشد. (به عبارتي ديگر سر ميت به سمت راست بدن كسي كه رو به قبله ايستاده باشد و پاهايش به طرف چپ وي.)
مستحبات دفن ميت:
– ميت را در عتبات و مشاهد مشرفه و اماكن مقدسه دفن كردن.
– كندن قبر مومن.
– قبر را محكم درست كنند.
– دفن كردن بستگان، نزديك يكديگر.
– قرار دادن جنازه در چند متري قبر و به تدريج در سه مرحله نزديك قبر كردن.
– هنگام مشاهده قبر گفته شود: «اللهم اجعلها رَوضةً مِن رِياضِ الجَنّةِ وَ لا تَجعَلها حُفرَةً مِن حُفَرِ النّارِ.»
– هنگام درآوردن ميت از تابوت بگويند: «بسم الله و بالله و علي مِلّةِ رَسولِ الله، اللهم الي رحمتِك لا الي عذابِك، اللهم افسَح له في قَبرِه و لَقِّنهُ حُجَّتَه و ثَبِّته بِالقولِ الثابتِ و قِنا و ايّاه عذابَ القَبرِ.»
– هنگام رويت جنازه گفته شود : «الله اكبر هذا ما وَعَدَنا اللهُ و رسولُهُ و صَدَقَ اللهُ و رشولُهُ اللهم زِدنا ايماناً.»
– به قبر گذاردن زن و گشودن بندهاي كفن او توسط شوهر يا بستگان نزديك و محارمش صورت گيرد.
– كسي كه ميت را در قبر مي گذارد، با طهارت باشد، سر برهنه و عمامه و عبا نداشته باشد و كفش و جوراب را به پا نكند.
– وارد كردن ميت مرد از سمت سر و ميت زن از سمت عرض در قبر.
– موقع وارد كردن ميت به قبر پارچه اي روي قبر بگيرند.
– پشت ميت را به خشت خام يا كلوخي تكيه دهند، تا به پشت بر زمين نيفتد.
– باز كردن گره هاي كفن از طرف سر و پاها.
– گذاشتن صورت ميت بر خاك و تلقين او. تلقين دهنده رو به قبله باشد.
– قرار دادن مقداري تربت حضرت سيدالشهداء همراه ميت در قبر.
– قبر را با خشت يا سنگ بپوشانند تا خاك قبر روي ميت نريزد.
– داخل شدن و بيرون آمدن كسي كه ميت را در قبر مي گذارد از طرف پاي ميت.
– ريختن خاك در سه مرحله با پشت دست توسط حاضران، غير از نزديكان. در حال ريختن خاك بر روي قبر بگويند: «انا لله و انا اليه راجعون.»
– پاشيدن آب بر قبر از طرف سر تا پا و سپس گرداگرد آن تا جانب سر و پاشيدن مازاد آن بر ميانه قبر.
– انگشتان را باز كنند و روي خاك قبر بگذارند و فشار دهند به گونه اي كه اثر آن بر قبر بماند.
– طلب آمرزش براي ميت و خواندن هفت بار سوره قدر.
– تلقين دوباره ميت توسط وليّ، پس از بازگشت حاضران.
– تسلي دادن به بازماندگان.
– بعد از دفن براي ميت با اين عبارات دعا كنند: «اللهم آنِس وَحشَتَهُ و ارحَم غُربَتَه و اَسكِن رَوعَتَه و صِل وَحدَتَه و اَسكَن اليه مِن رَحمتِك رَحمَةً يَستَغتي بها عن رَحمةِ مَن سِواك و احشُرهُ مع مَن كان يَتَولّاه اللهُ ربُّك و محمّدٌ نبيُّك و القرآنُ كتابُك و الكعبةُ قِبلتُك و عليُّ امامُك و الحسن و الحسينُ أئمتُك ائمةُ الهديَ الابرارُ.»
– خواندن نماز شب اول قبر يا نماز وحشت.
پي نوشت:
توضيح المسائل مراجع، ج1 ، م 613 و 615. تحرير الوسيلة، ج 1، ص 80 و 81. عروة الوثقي، ج1، ص 320-334. جامع احكام، م 207 و 208.