پاسخ به تحدی قرآن در گذشته و حال
۱۳۹۲/۰۹/۱۶
–
۳۱۲۷ بازدید
آیا از قدیم یا جدید کسی ادعای سوره ای کرده است یانه ؟ چه سوره ای آورده است؟علما به او چه جوابی داده اند؟
در پاسخ به مطلب زیر توجه کنید . الف. در داخل کشورهاى اسلامى در زمان پیغمبر ص و پس از او حتى در خود مکه و مدینه مسیحیان و یهودیان سر سخت و متعصبى مى زیستند که براى تضعیف مسلمان از هر فرصتى استفاده مى کردند و علاوه در میان مسلمانان جمعى مسلمان نما که قرآن مجید آنها را منافق نام نهاده زندگى داشتند که رل جاسوسى بیگانگان بر عهده آنان بود (مانند آنچه در باره ابو عامر راهب و همدستان او از منافقان مدینه و چگونگى ارتباط آنها با امپراطور روم در تواریخ نقل شده که منتهى به ساختن مسجد ضرار در مدینه شد و آن صحنه عجیبى را که قرآن در سوره توبه به آن اشاره کرده است بوجود آورد).مسلما این دسته از منافقان و آن عده از دشمنان متعصب و سرسخت که به دقت مراقب اوضاع مسلمین بودند و از هر جریانى که به زیان مسلمانان بود استقبال مى کردند اگر به چنین کتابى دسترسى پیدا کرده بودند براى در هم شکستن آنها تا آنجا که مى توانستند آن را نشر مى دادند و یا لا اقل در حفظ و نگهداریش مى کوشیدند.و لذا مى بینیم حتى افرادى که به احتمال ضعیفى ممکن است به معارضه با قرآن برخاسته باشند، تاریخ نام آنها را ضبط کرده است از جمله:نام عبد اللَّه بن مقفع را برده اند که او کتاب الدرة الیتیمة را به همین منظور نوشته است.در صورتى که کتاب مزبور هم اکنون در اختیار ما است و چندین بار چاپ شده است و کوچکترین اشاره اى در آن کتاب به این مطلب نشده است، نمى دانیم چطور این نسبت را به او داده اند؟
نام متنبى احمد بن حسین کوفى شاعر را در این زمره نیز ذکر کرده اند، که ادعاى نبوت نموده است، در صورتى که قرائن زیادى نشان مى دهد که داعیه او بیشتر بلندپروازى محرومیتهاى خانوادگى و حس جاه طلبى بوده است.
ابو العلاى معرى نیز متهم به این امر شده است، گر چه از او سخنان زننده اى نسبت به اسلام نقل شده اما هیچ وقت داعیه مبارزه با قرآن را نداشته است بلکه جملات جالبى درباره عظمت قرآن گفته که به پاره اى از آنها اشاره خواهد شد.
ولى مسیلمه کذاب از مردم یمامه مسلما از کسانى است که به مبارزه با قرآن برخاسته و به اصطلاح آیاتى آورده است که جنبه تفریحى آن بیشتر است بد نیست چند جمله از آنها را در اینجا بیاوریم:
1- در برابر سوره الذاریات، این جمله ها را آورده است.
و المبذرات بذرا و الحاصدات حصدا و الذاریات قمحا و الطاحنات طحنا و العاجنات عجنا و الخابزات خبزا و الثاردات ثردا و اللاقمات لقما اهالة و سمنا .
یعنى قسم به دهقانان و کشاورزان، قسم به درو کنندگان، قسم به جدا کنندگان کاه از گندم، قسم به جدا کنندگان گندم از کاه، قسم به خمیر کنندگان، قسم به نان پزندگان، قسم به ترید کنندگان! قسم به آن کسانى که لقمه هاى چرب و نرم بر مى دارند!! 2- یا ضفدع بنت ضفدع، نقى ما تنقین، نصفک فى الماء و نصفک فى الطین، لا الماء تکدرین و لا الشارب تمنعین .
اى قورباغه دختر قورباغه! آنچه مى خواهى صدا کن! نیمى از تو در آب و نیمى دیگر در گل است، نه آب را گل آلود مى کنى، و نه کسى را از آب خوردن جلوگیرى مى نمایى!
تفسیر نمونه، ج 1، ص: 134
ب. مطالعه مطلب زیر نیز در رابطه با این موضوع مفید است :
قلْ لین اجْتمعت الْانْس و الْجن علی انْ یاْتوا بمثْل هذا الْقرْآن لا یاْتون بمثْله و لوْ کان بعْضهمْ لبعْض ظهیرا «1» بگو: اگر انس و جن گرد آیند تا نظیر این قرآن را بیاورند، مانند آن
__________________________________________________
(1). اسراء، آیه 88 .
پرسمان علوم قرآنی، ص: 120
را نخواهند آورد؛ هرچند برخی از آنها پشتیبان برخی دیگر باشند .
قرآن همه جهانیان را به معارضه دعوت کرده و قاطعانه از همگان میخواهد که اگر در الهی بودن قرآن شک دارند، چنانچه میتوانند مانند آن را بیاورند «1» سپس تخفیف داده و کمتر از آن را مطرح میکند؛ «2» ولی بهرغم آشنایی دیرینه مخاطبان نخست قرآن با تحدی و مبارزهطلبی در عرصه سخن، «3» نه تنها نتوانستند این دعوت را اجابت کنند، بلکه بزرگترین استادان سخن در برابر آن سر تسلیم فرود آورده، زانو زدند. «4» چه بسیار شاعران و سخنوران فصیحی که آن را از سنخ کلام بشر نیافتند و جذب شگفتی و شیوایی آن شدند. «5 »
در طول تاریخ اسلام، همواره عدهای در تلاش بودهاند تا چنین وانمود کنند که قرآن، مورد معارضه واقع شده است؛ هرچند مورخان از افرادی که به معارضه با قرآن برخاستهاند، یاد کردهاند و کلماتی هم سجع و همقافیه در قالب «موارد معارضه با قرآن» بدانها نسبت دادهاند، ولی از یکسو با توجه به ویژگیهایی که مورخان در مورد سخنوری از آنان نقل کردهاند و کلمات فصیحی که از آنان به ثبت رسیده است، «6» استناد چنین کلمات پوچ و بیمحتوا و دور از فصاحت به آنها صحیح به نظر نمیرسد و بر فرض درست بودن این نسبت، معلوم نیست، انگیزه آنان از ساختن این کلمات، معارضه با قرآن باشد. از سوی دیگر، محتوای این کلمات به اندازهای پوچ و بیمعنا است که نه تنها به هیچوجه، قابل مقایسه با کلام الهی نیست، بلکه بیشتر به مزاح و شوخی شباهت دارد تا همانندی قرآن !
اخیرا چهار قطعه بر صفحه اینترنت منتشر کردهاند و به خیال خام خود به معارضه با اسلام و قرآن برخاستهاند؛ غافل از اینکه علاوهبر ذلت و بیمایگی معنایی، به این کار سرقت میگویند؛ نه معارضه ادبی !
این سورههای دروغین که به «ایمان»، «وصایا»، «تجسد» و «مسلمون» موسوم شده، مشتمل بر مقدار زیادی از آیات قرآن است و در برخی قریب 90 آن از آیات قرآن گرفته شده و به همراه کلماتی بیمحتوا به هم متصل شده است «1» که نه تنها قرآن نیست و بین آن تا قرآن از زمین تا آسمان فاصله است که همانند سخن یک انسان عاقل و عالم نیز نیست .
به نمونه زیر توجه کنید :
آیات قرآن/ سورههای ساختگی 1. المص (اعراف، 1)/ الصم (مسلمون )
2. و لکن الله یفْعل ما یرید (بقره، 253)/ و الله یفعل ما یرید (مسلمون )
3. و قالوا ربنا انا اطعْنا سادتنا و کبراءنا فاضلونا السبیلا (احزاب، 67)/ قالوا ربنا ضلنا انفسنا بل اضلنا من ادعی قالا ربنا ظلمْنا انْفسنا … (اعراف، 23)/ من الْمرْسلین (مسلمون) 4 …. یاْتینک سعْیا … (بقره، 260)/ یاتیک ساعیا (وصایا )
5. انا ارْسلْناک شاهدا و مبشرا و نذیرا (فتح، 8)/ انا ارسلناک للعالمین مبشرا و نذیرا و ما ارْسلْناک الا رحْمه للْعالمین (انبیاء، 107) «2 »
یکی از وجوه اعجاز قرآن، همآهنگی و عدم اختلاف در مضامین و معانی آن است؛ « نساء، آیه 82» در حالی که اگر محتوای سورههای ساختگی را مطالعه کنیم، به اموری تناقض برمیخوریم؛ به نمونه زیر توجه کنید :
در بند ششم از سوره ساختگی «تجسد»، خدا را از اینکه از میان مخلوقاتش فرزندی داشته باشد، منزه میداند :
« سبحانه رب العالمین ان یتخذ من خلایقه ولدا»؛ ولی در ادامه، نخست حضرت عیسی علیه السلام را به «عزراء» نسبت میدهد و او را فرزندی از مخلوقات معرفی میکند (در بند 10 و 11) سپس او را به پدری آسمانی نسبت میدهد و در سوره ساختگی «ایمان» او را پسر خدا معرفی میکند: «انت هو ابن الله حقا »!
در بند دوم سوره ساختگی «وصایا» حضرت عیسی علیه السلام را رسول و پیامبر خدا معرفی میکند: «انا ارسلناک للعالمین مبشرا و نذیرا»؛ ولی در بند هفتم «تجسد» میگوید: حضرت عیسی علیه السلام، مخلوق خدا نیست؛ بلکه از ازل تا ابد همراه خدا بوده و به «پدر و پسر و روح القدس» اشاره میکند. سپس در ادامه، خدا را یگانه معرفی مینماید: «… الها سرمدیا ».
اینگونه اختلافها و تناقضها از ویژگیهای کلام انسان است؛ ولی چون قرآن از سنخ کلام الهی است، از آن مبرا است: و لوْ کان منْ عنْد غیْر الله لوجدوا فیه اخْتلافا کثیرا « نساء، آیه 82 »
در پایان یادآوری میکنیم که نشر این سورههای ساختگی، نخست از سوی یک شرکت آمریکایی به نام «آن لاین » (enilno) صورت گرفت که این اقدام با واکنش بسیار شدیدی از سوی برخی مجامع علمی اسلامی مواجه شد که به ناچار آن پایگاه را تعطیل کردند؛ و مدتی بعد، پایگاه دیگر انگلیسی به نام « ku. tiekilarus » به نشر آن اقدام کرد.
ر. ک : پرسمان قرانی ص 120
__________________________________________________
(1). بقره، آیه 23 .
(2). یونس، آیه 38 و هود، آیه 13 .
(3). مصطفی صادق رافعی، اعجاز القرآن و البلاغه النبویه، ص 169 .
(4). ر. ک: طبرسی، الاحتجاج، ص 377 .
(5). ر. ک: بحار الانوار، ج 17، ص 212 .
(6). برای آگاهی بیشتر ر. ک: ابی العذاء، المختصر فی اخبار البشر، ج 1، ص 163؛ تاریخ طبری، ج 2، ص 469 .
نام متنبى احمد بن حسین کوفى شاعر را در این زمره نیز ذکر کرده اند، که ادعاى نبوت نموده است، در صورتى که قرائن زیادى نشان مى دهد که داعیه او بیشتر بلندپروازى محرومیتهاى خانوادگى و حس جاه طلبى بوده است.
ابو العلاى معرى نیز متهم به این امر شده است، گر چه از او سخنان زننده اى نسبت به اسلام نقل شده اما هیچ وقت داعیه مبارزه با قرآن را نداشته است بلکه جملات جالبى درباره عظمت قرآن گفته که به پاره اى از آنها اشاره خواهد شد.
ولى مسیلمه کذاب از مردم یمامه مسلما از کسانى است که به مبارزه با قرآن برخاسته و به اصطلاح آیاتى آورده است که جنبه تفریحى آن بیشتر است بد نیست چند جمله از آنها را در اینجا بیاوریم:
1- در برابر سوره الذاریات، این جمله ها را آورده است.
و المبذرات بذرا و الحاصدات حصدا و الذاریات قمحا و الطاحنات طحنا و العاجنات عجنا و الخابزات خبزا و الثاردات ثردا و اللاقمات لقما اهالة و سمنا .
یعنى قسم به دهقانان و کشاورزان، قسم به درو کنندگان، قسم به جدا کنندگان کاه از گندم، قسم به جدا کنندگان گندم از کاه، قسم به خمیر کنندگان، قسم به نان پزندگان، قسم به ترید کنندگان! قسم به آن کسانى که لقمه هاى چرب و نرم بر مى دارند!! 2- یا ضفدع بنت ضفدع، نقى ما تنقین، نصفک فى الماء و نصفک فى الطین، لا الماء تکدرین و لا الشارب تمنعین .
اى قورباغه دختر قورباغه! آنچه مى خواهى صدا کن! نیمى از تو در آب و نیمى دیگر در گل است، نه آب را گل آلود مى کنى، و نه کسى را از آب خوردن جلوگیرى مى نمایى!
تفسیر نمونه، ج 1، ص: 134
ب. مطالعه مطلب زیر نیز در رابطه با این موضوع مفید است :
قلْ لین اجْتمعت الْانْس و الْجن علی انْ یاْتوا بمثْل هذا الْقرْآن لا یاْتون بمثْله و لوْ کان بعْضهمْ لبعْض ظهیرا «1» بگو: اگر انس و جن گرد آیند تا نظیر این قرآن را بیاورند، مانند آن
__________________________________________________
(1). اسراء، آیه 88 .
پرسمان علوم قرآنی، ص: 120
را نخواهند آورد؛ هرچند برخی از آنها پشتیبان برخی دیگر باشند .
قرآن همه جهانیان را به معارضه دعوت کرده و قاطعانه از همگان میخواهد که اگر در الهی بودن قرآن شک دارند، چنانچه میتوانند مانند آن را بیاورند «1» سپس تخفیف داده و کمتر از آن را مطرح میکند؛ «2» ولی بهرغم آشنایی دیرینه مخاطبان نخست قرآن با تحدی و مبارزهطلبی در عرصه سخن، «3» نه تنها نتوانستند این دعوت را اجابت کنند، بلکه بزرگترین استادان سخن در برابر آن سر تسلیم فرود آورده، زانو زدند. «4» چه بسیار شاعران و سخنوران فصیحی که آن را از سنخ کلام بشر نیافتند و جذب شگفتی و شیوایی آن شدند. «5 »
در طول تاریخ اسلام، همواره عدهای در تلاش بودهاند تا چنین وانمود کنند که قرآن، مورد معارضه واقع شده است؛ هرچند مورخان از افرادی که به معارضه با قرآن برخاستهاند، یاد کردهاند و کلماتی هم سجع و همقافیه در قالب «موارد معارضه با قرآن» بدانها نسبت دادهاند، ولی از یکسو با توجه به ویژگیهایی که مورخان در مورد سخنوری از آنان نقل کردهاند و کلمات فصیحی که از آنان به ثبت رسیده است، «6» استناد چنین کلمات پوچ و بیمحتوا و دور از فصاحت به آنها صحیح به نظر نمیرسد و بر فرض درست بودن این نسبت، معلوم نیست، انگیزه آنان از ساختن این کلمات، معارضه با قرآن باشد. از سوی دیگر، محتوای این کلمات به اندازهای پوچ و بیمعنا است که نه تنها به هیچوجه، قابل مقایسه با کلام الهی نیست، بلکه بیشتر به مزاح و شوخی شباهت دارد تا همانندی قرآن !
اخیرا چهار قطعه بر صفحه اینترنت منتشر کردهاند و به خیال خام خود به معارضه با اسلام و قرآن برخاستهاند؛ غافل از اینکه علاوهبر ذلت و بیمایگی معنایی، به این کار سرقت میگویند؛ نه معارضه ادبی !
این سورههای دروغین که به «ایمان»، «وصایا»، «تجسد» و «مسلمون» موسوم شده، مشتمل بر مقدار زیادی از آیات قرآن است و در برخی قریب 90 آن از آیات قرآن گرفته شده و به همراه کلماتی بیمحتوا به هم متصل شده است «1» که نه تنها قرآن نیست و بین آن تا قرآن از زمین تا آسمان فاصله است که همانند سخن یک انسان عاقل و عالم نیز نیست .
به نمونه زیر توجه کنید :
آیات قرآن/ سورههای ساختگی 1. المص (اعراف، 1)/ الصم (مسلمون )
2. و لکن الله یفْعل ما یرید (بقره، 253)/ و الله یفعل ما یرید (مسلمون )
3. و قالوا ربنا انا اطعْنا سادتنا و کبراءنا فاضلونا السبیلا (احزاب، 67)/ قالوا ربنا ضلنا انفسنا بل اضلنا من ادعی قالا ربنا ظلمْنا انْفسنا … (اعراف، 23)/ من الْمرْسلین (مسلمون) 4 …. یاْتینک سعْیا … (بقره، 260)/ یاتیک ساعیا (وصایا )
5. انا ارْسلْناک شاهدا و مبشرا و نذیرا (فتح، 8)/ انا ارسلناک للعالمین مبشرا و نذیرا و ما ارْسلْناک الا رحْمه للْعالمین (انبیاء، 107) «2 »
یکی از وجوه اعجاز قرآن، همآهنگی و عدم اختلاف در مضامین و معانی آن است؛ « نساء، آیه 82» در حالی که اگر محتوای سورههای ساختگی را مطالعه کنیم، به اموری تناقض برمیخوریم؛ به نمونه زیر توجه کنید :
در بند ششم از سوره ساختگی «تجسد»، خدا را از اینکه از میان مخلوقاتش فرزندی داشته باشد، منزه میداند :
« سبحانه رب العالمین ان یتخذ من خلایقه ولدا»؛ ولی در ادامه، نخست حضرت عیسی علیه السلام را به «عزراء» نسبت میدهد و او را فرزندی از مخلوقات معرفی میکند (در بند 10 و 11) سپس او را به پدری آسمانی نسبت میدهد و در سوره ساختگی «ایمان» او را پسر خدا معرفی میکند: «انت هو ابن الله حقا »!
در بند دوم سوره ساختگی «وصایا» حضرت عیسی علیه السلام را رسول و پیامبر خدا معرفی میکند: «انا ارسلناک للعالمین مبشرا و نذیرا»؛ ولی در بند هفتم «تجسد» میگوید: حضرت عیسی علیه السلام، مخلوق خدا نیست؛ بلکه از ازل تا ابد همراه خدا بوده و به «پدر و پسر و روح القدس» اشاره میکند. سپس در ادامه، خدا را یگانه معرفی مینماید: «… الها سرمدیا ».
اینگونه اختلافها و تناقضها از ویژگیهای کلام انسان است؛ ولی چون قرآن از سنخ کلام الهی است، از آن مبرا است: و لوْ کان منْ عنْد غیْر الله لوجدوا فیه اخْتلافا کثیرا « نساء، آیه 82 »
در پایان یادآوری میکنیم که نشر این سورههای ساختگی، نخست از سوی یک شرکت آمریکایی به نام «آن لاین » (enilno) صورت گرفت که این اقدام با واکنش بسیار شدیدی از سوی برخی مجامع علمی اسلامی مواجه شد که به ناچار آن پایگاه را تعطیل کردند؛ و مدتی بعد، پایگاه دیگر انگلیسی به نام « ku. tiekilarus » به نشر آن اقدام کرد.
ر. ک : پرسمان قرانی ص 120
__________________________________________________
(1). بقره، آیه 23 .
(2). یونس، آیه 38 و هود، آیه 13 .
(3). مصطفی صادق رافعی، اعجاز القرآن و البلاغه النبویه، ص 169 .
(4). ر. ک: طبرسی، الاحتجاج، ص 377 .
(5). ر. ک: بحار الانوار، ج 17، ص 212 .
(6). برای آگاهی بیشتر ر. ک: ابی العذاء، المختصر فی اخبار البشر، ج 1، ص 163؛ تاریخ طبری، ج 2، ص 469 .