جواب

زی و ظاهر امامان علیه السلام چنین بوده است که هرگز نوعی زندگی نکرده اند که به خاطر قیافه ی ظاهری و لباس تشخص ویژه ای داشته باشند . آنان در تمامی امور خود در نهایت اعتدال زندگی می کردند . لازمه ی اعتدال – تا آن جا که به حرام و گناه منجر نشود- این است که در سلک مردم جامعه باشند و در ظاهر با آنان حرکت کنند برای نشان دادن کلیاتی در این زمینه ، تذکر چند نکته ضروری است:

1- آن هنگام که رسول الله صلی الله در میان جمعی می نشستند ، طوری بودند که از دیگران تمیز داده نمی شدند. برای خود جای خاصی بودند که از دیگران تمیز داده نمی شدند . اگر فرد غریبی وارد می شد ، نمی توانست تشخیص بدهد پیامبر صلی الله کدام یک از افراد است . از این سنت روشن می شود که ظاهر و لباس او مانند سایر مردم بوده است .

از این روش رسول خدا صلی الله می توان به دست آورد که پوشاک امام عصر علیه السلام- تا آن جا که حرام و مکروه و نامناسب شان والای آن حضرت نباشد- با لباس های نوع مردم هماهنگی می کند. او لباسی نمی پوشد که در میان صدها هزار نفر مشخص شود . بنابراین می توان گفت که لباس حضرت صاحب الامر علیه السلام- زمانی که ظاهر شوند – به لباس مردم آن روز خواهد بود؛ مگر این که آن لباس از نظر قواعد اسلامی مورد پذیرش نباشد. در آن صورت یاران آن حضرت هم به همان گونه ای که ایشان لباس می پوشند در می آیند .

2- در مورد لباس آن بزرگوار آمده است :

« لباس او خشن و غذای او یک رنگ و ساده است .»

از این حدیث شریف استفاده می شود که ایشان لباس نرم و راحت – که بدن و حسم را لذت بخش باشد – به تن نمی کنند بلکه لباس سخت و خشن و ضخیم به تن دارند؛ اما چنین هم نیست که رنگ و طرح و کیفیت آن به گونه ای باشد که از لباس سایرین امتیاز ویژه یابد . امامان معصوم علیهم السلام خود سفارش کرده اند که : در جوامع به گونه ای زندگی کنید که انگشت نما نشوید. در تایید این سخن مساله ای در فقه شیعه آمده است و آن این که یکی از کردارهای حرام – که حتی عدالت فرد را از بین می برد – این است که یک زن ، لباس مرد بپوشد و یا مرد لباس زن بپوشد یا کسی لباس شهرت به تن کند. فقها فتوا داده اند که پوشیدن لباس شهرت حرام است . لباس شهرت پوشیدن یعنی این که کسی لباسی بپوشد که در میان مردم انگشت نما بشود و بگویند که : این فرد را نگاه کن ، لباس چنین و چنان پوشیده است. از این نکات ، عادی و معمولی بودن لباس ایشان فهمیده می شود.

آنان که توفیق زیارت ایشان را داشته اند با لباسهای معمولی و محلی موقر دیدار کرده اند . اگر در سفرهای حج بوده اند ، با لباس عرب ها و اگر در نجف، با پوشش روحانیان و اگر در نقاط دیگر با پوشش معمولی جامعه ؛ به گونه ای که لباس او جلب توجه خاص نکرده است . این ها احتمالاتی است که ما از قواعد کلی در دست بهره گرفته ایم ؛ اما مشخصات دقیق به ویژه در هنگام ظهور را جز خدا کسی نمی داند.