پیامبران و رنج و شکست

از حضرت امیرالمومنین علیه السلام نقل است فرموده اند : دنیا خانه ای است که به امتحان پیچیده شده است.»
(خطبه/226 )
نظام حیات در جهان هستی نظام تکامل و پرورش است و تمامی موجودات زنده مسیر تـکـامـل را مـی پـیـمـایند همه مردم از انبیاء علیهم السلام گرفته تا دیگران طبق این قانون عمومی می بایست آزمـایـش شـوند و استعدادات خود را شکوفا سازند گرچه امتحانات الهی متفاوت است گاهی با وفـور نعمت و کامیابیها و گاه به وسیله حوادث سخت وناگوار بعضی مشکل بعضی آسان و قهرا نتائج آنها نیز با هم فرق دارد اما به هرحال آزمایش برای همه هست .
بنابر این امتحان پیامبران نیز از اصول پذیرفته شده محسوب است .

حکمت فقر در انبیاء علیهم السلام به سبب اهداف متعالی است . فقر انبیا علیهم السلام از جمله پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله ، از این نوع است . با وجود ثروت فراوانی که همسرش حضرت خدیجه سلام الله علیها در اختیار وی گذاشته بود، تا پایان عمر در فقر زیست; زیرا خداوند خود بر پیشوایان دینی واجب کرده است که مانند فقیرترین افراد جامعه زندگی کنند .
حضرت علی علیه السلام فرموده اند: اگر انبیا علیهم السلام ، صاحب قدرت و ثروت بودند، گرایش مردم به آنان با انگیزه های غیر الهی آمیخته می شد .
اگر خداى سبحان اراده مى فرمود، به هنگام بعثت پیامبران، درهاى گنجها، و معدنهاى جواهرات و باغات سرسبز را به روى پیامبران مى گشود، و پرندگان آسمان و حیوانات وحشى زمین را همراه آنان به حرکت درمى آورد. اما اگر اینکار را مى کرد، آزمایش از میان مى رفت، و پاداش و عذاب بى اثر مى شد، و بشارتها و هشدارهاى الهى بى فایده مى بود، و بر مومنان اجر و پاداش امتحان شدگان واجب نمى شد، و ایمان آورندگان ثواب نیکوکاران را نمى یافتند، و واژه ها، معانى خود را از دست مى دادند. در صورتیکه خداوند پیامبران علیهم السلام را با عزم و اراده قوى، گرچه با ظاهرى ساده، و فقیر مبعوث فرمود، با قناعتى که چشم و دلها را پرسازد، هر چند فقر و ندارى ظاهرى آنان چشم و گوشها را خیره سازد. اگر پیامبران الهى، داراى چنان قدرتى بودند که مخالفت با آنان امکان نمى داشت، و توانایى و عزتى مى داشتند که هرگز مغلوب نمى شدند، و سلطنت و حکومتى مى داشتند که همه چشمها به سوى آنان بود، از راههاى دور بار سفر به سوى آنان مى بستند، اعتبار و ارزششان در میان مردم اندک، و متکبران در برابرشان سر فرود مى آوردند، و تظاهر به ایمان مى نمودند، از روى ترس یا علاقه اى که به مادیات داشتند، در آن صورت نیتهاى خالص یافت نمى شد، و اهداف غیر الهى در ایمانشان راه مى یافت، و با انگیزه هاى گوناگون به سوى نیکى ها مى شتافتند. اما خداى سبحان! اراده فرمود که پیروى از پیامبران، تصدیق کتب آسمانى، و فروتنى در عبادت، و تسلیم در برابر فرمان خدا، و اطاعت محض فرمانبردارى، با نیت خالص تنها براى خدا صورت پذیرد، و اهداف غیر خدایى در آن راه نیابد، که هر مقدار آزمایش و مشکلات بزرگتر باشد ثواب و پاداش نیز بزرگتر خواهد بود.(شرحی از حدیث قاصعه )
در حدیثی آمده است: اولین کسی که وارد بهشت می شود، حضرت علی(علیه السلام) است .
و در حدیث دیگر آمده است: آخرین پیامبری که وارد بهشت می شود، حضرت سلیمان(علیه السلام) است؛ زیرا او در دنیا حکومتی وسیع داشته و کمتر امتحان شده است.
منابع جهت بررسی :
(تفسیر نمونه ج 1 ص 528، مکارم شیرازی – ناصر و دیگران)
(بحارالانوار، ج108، ص108)
(میزان الحکمه، ج2، ص912، حدیث 5978)