چرا امام زمان از فرزندان امام حسین است نه امام حسن؟

پاسخ: با استفاده از روایات اسلامى، قطعى ومسلم است که امام زمان (عجل الله فرجه) از فرزندان امام حسین (علیه السلام) است. چنانکه حذیفه، از پیغمبر اکرم (صلى الله علیه وآله وسلم) روایت مى کند که فرمود: (اگر از دنیا بیش از یک روز باقى نمانده باشد، خدا آن روز را طولانى گرداند تا مردى از اولاد مرا، که همنام من است برانگیزد، سلمان عرض کرد: یا رسول الله! از کدام فرزندانت به وجود مى آید؟ پیغمبر (صلى الله علیه وآله وسلم) دست مبارکش را بر حسین زده فرمود: از این. (1)

ونیز ابو وائل گوید: حضرت على (علیه السلام) به فرزندش حسین (علیه السلام) نگاه کرد وفرمود: این پسرم آقا وسید است چنانکه خدا او را آقا وسید نامیده! واز پشت او مردى همنام پیغمبر (صلى الله علیه وآله وسلم) وشبیه آن حضرت در خلقت واخلاق بیرون آید که در وقت غفلت مردم، وضایع شدن حق وظهور ظلم وستم، خروج کند. به خدا سوگند، اگر خروج نکند (وشمشیر به دست نگیرد) گردنش را مى زنند. از خروجش ساکنان آسمان خشنود شوند وزمین را از عدل وداد پر کند چنانکه از ظلم وستم پر شده باشد). (2)

روایات اندکى نیز وجود دارد که امام زمان (عجل الله فرجه) از فرزندان امام حسن مجتبى معرفى نموده اند. مثلا در همین روایت امیر المؤمنین (علیه السلام) جاى حسین، حسن آورده شده است. اما بعید نیست که احادیث حاکى از اینکه مهدى از اولاد امام حسن (علیه السلام) است، ساختگى باشد. زیرا عوامل جعل آن به همان عوامل سیاسى شباهت دارد که بنى عباس را به جعل احادیثى مبنى بر اینکه مهدى از اولاد عباس است وادار ساخته است.

یکى از عوامل این است که فرزندان امام حسن (علیه السلام)، به منظور تشکیل حکومت به استفاده از آن متوسل شدند. واما اینکه به چه دلیل حضرت مهدى (عجل الله فرجه) از فرزندان امام حسین (علیه السلام) است نه امام حسن (علیه السلام)، واصولا چرا از فرزندان امام مجتبى (علیه السلام) کسى به امامت نرسید؟ در روایات نکات ودلایلى به چشم مى خورد که بدان اشاره مى شود. ضمن اینکه باید توجه داشت که این مسئله از مصالح الهى است. چنانکه امام رضا (علیه السلام) در پاسخ به این پرسش که: چرا امامت در فرزندان حسین قرار گرفت نه در فرزندان حسن فرمود: (زیرا خداوند خواسته است که از فرزندان حسین (علیه السلام) باشد واز فرزندان حسن (علیه السلام) نباشد وخداوند هیچ گاه از آنچه انجام مى دهد مورد سؤال قرار نمى گیرد). (3)

در روایت دیگرى امام صادق (علیه السلام) به وضع موسى وهارون علیهما السلام اشاره کرده وعلت این مسئله را بدانها تشبیه نموده است. چنانکه هشام بن سالم از آن حضرت سؤال کرد: امام حسن (علیه السلام) افضل است، یا امام حسین (علیه السلام)؟ امام صادق (علیه السلام) فرمود: حسن، عرض کرد: پس چرا امامت بعد از حسین در فرزندان او است، نه فرزندان حسن (علیه السلام)؟ فرمود: خداوند متعال دوست داشت که سنت موسى وهارون را در رابطه با حسن وحسین علیهما السلام نیز قرار دهد. آیا نمى بینى که موسى وهارون هر دو پیامبر بودند، همان طورى که حسنین (علیهما السلام) هر دو امام هستند؟ وخداوند عز وجل، نبوت را در فرزندان هارون قرار داد نه در فرزندان موسى، اگر چه موسى از هارون برتر بود..).. (4) واین روایت نیز بر مصلحت وحکمت الهى دلالت دارد.

نا گفته پیداست که هیچ یک از امامان معصوم علیهم السلام، بر دیگران فضیلت وبرترى معنوى ندارد، هر چند براى امیر المؤمنین (علیه السلام) در برخى از روایات، نوعى برترى مشاهده مى شود؛ ولذا مراد از برترى امام حسن از امام حسین (علیه السلام)، نمى تواند برترى معنوى باشد.

وهمچنین از روایتى که پیرامون دلالت سید الشهداء وارده شده، یک نحوه ارتباط بین شهادت امام حسین (علیه السلام) وقرار دادن امامت در فرزندان آن حضرت دیده مى شود. امام صادق (علیه السلام) مى فرماید:

(جبرئیل بر رسول خدا (صلى الله علیه وآله وسلم) نازل شده عرض کرد: اى محمد! خداوند تو را مژرده مى دهد به مولودى که از فاطمه (سلام الله علیها) متولد شد، واو را امت بعد از تو به قتل مى رسانند، پیغمبر (صلى الله علیه وآله وسلم) فرمود: اى جبرئیل سلام مرا به آفریدگارم برسان وعرض کن مرا نیازى بر چنین فرزندى نیست.

جبرئیل به آسمان عروج نموده، دیگر بار هبوط کرد وهمین را گفت، وباز همان جواب را شنید، دیگر باره فرود آمد، عرض کرد: پروردگارت به تو سلام مى رساند وتو را مژده مى دهد که خدا در ذریه این پسر امامت وولایت ووصایت را قرار مى دهد. پیغمبر (صلى الله علیه وآله وسلم) فرمود: راضى شدم.

پس از آن نزد فاطمه (سلام الله علیها) فرستاد، به او خبر داد که خداوند مرا مژده مى دهد به مولودى که خدا به تو عطا مى فرماید وامت من بعد از من او را به قتل مى رسانند. فاطمه خدمت پدرش فرستاده، عرض کرد: مرا نیازى به چنین مولودى نیست که امت تو بعد از تو او را بکشند.

دیگر بار حضرت کسى را نزد فاطمه (سلام الله علیها) فرستاد وپیام داد که خداوند در ذریه این پسر امامت وولایت ووصایت را قرار مى دهد. آنگاه فاطمه پیام به رضایت خود داد). (5)

ونیز امام صادق (علیه السلام) فرموده است: (خداوند متعال امام حسین (علیه السلام) را به خاطر شهادتش پاداش داد به اینکه: امامت را در ذریه او قرار دهد، ودر تربتش شفا باشد، ودعا کنار قبرش اجابت گردد…).(6)

پی نوشته ها :

(1) ذخائر العقبى، محب الدین طبرى، ص 136.

(2) کتاب الغیبه، شیخ طوسى، ص 116.

(3) الزام الناصب، شیخ حائرى یزدى، ج 1، ص 47.

(4) کمال الدین واتمام النعمه، شیخ صدوق، ص 416.

(5) الامالى، شیخ طوسى، ص 317.

(6) الامالى، شیخ طوسى، ص 317