۱۳۹۳/۰۳/۱۴
–
۵۲۵ بازدید
با عرض سلام.من میخواهم همه دوستم داشته باشند چه کنم؟
مخاطب گرامی با سلام و تحیت از حسن توجه تان به این مرکز سپاسگزاریم.به دو گفتار در این زمینه توجه کنید .
الف. دوست عزیز!
کیست که دوست نداشته باشد که خواستنی و محبوب دیگران باشد؟ شاید برخی نمی خواهند محبوب همگان باشند; ولی همه دوست دارند که محبوب برخی باشند; اما چگونه؟
با ده گام می توان خواستنی بود و با ده گام می شود ناخواستنی بود; تا شما کدام را بپسندید! (1)
1
خواستنی بودن: مثبت نگر باش و عینک خوش بینی بزن .
خواستنی نبودن: لباس تکبر و عجب بر تن کن و خود را از همه برتر دان!
2
خواستنی بودن: همدرد و همدل دیگران باش و به زبان و عمل آن را ابراز کن ولی صداقت فدای تظاهر و چاپلوسی نگردد .
خواستنی نبودن: از عیب خود در گذر; به عیب دیگران مشغول باش و خورده گیری از اطرافیان را فراموش مکن!
3
خواستنی بودن: گذشت، ایثار و بخشش را زمینه تمام ارتباط های خود کن .
خواستنی نبودن: بهداشت فردی را به کناری نه و برخلاف آن عمل کن!
4
خواستنی بودن: تواضع را فراموش نکن و خوبیهای دیگران را هم ببین .
خواستنی نبودن: در غیبت و حضور، بدگویی دیگران را برزبان داشته باش!
5
خواستنی بودن: پیش درآمد برخورد خویش را گشاده رویی و چهره خندان قرار بده .
خواستنی نبودن: از شوخی های جسورانه و نامؤدبانه و مکرر کوتاهی مکن!
6
خواستنی بودن: هر آنچه را دوست داری، در کیسه دوستان بریز .
خواستنی نبودن: حیثیت و اعتبار دیگران را وقعی نگذار، غیبت نمای و سخن چینی مه پاره ساز!
7
خواستنی بودن: برای همگان نافع باش و همیشه این نفع رسانی را بی منت استمرار بخش .
خواستنی نبودن: پرتوقع و شکوه گو باش و زبان به گلایه از دیگران بگشای!
8
خواستنی بودن: به آداب و رسوم و سنن پسندیده مردم پایبند باش .
خواستنی نبودن: از حرف خود – و لو به ناحق – نگذر!
9
خواستنی بودن: به عهده خود وفا کن و از بی وفایی ها درگذر .
خواستنی نبودن: در همه چیز افراط کن و اگر نتوانستی تفریط کن!
10
خواستنی بودن: به سلامت جسم و طهارت قلب و روشنایی فکر و اندیشه خویش ارج بگذار .
خواستنی نبودن: لذت فضولی در کار دیگران را از خود دریغ نکن!
پی نوشت:
1 . این گامها برگرفته از متون و روایات معصومین (ع) است .
ب. کارها و اخلاقی که محبویت انسان را در جامعه افزایش دهد زیاد است از جمله:
1. مهمترین کار این است که انسان بکوشد تا خود را محبوب خدای تعالی قرار دهد در اثر این رشد و تعالی خداوند او را محبوب آفریدگانش می کند. هم از این رو فرمود: «ان الذین آمنوا و عملوا الصالحات سیجعل لهم الرحمن ودا؛ به درستی کسانی که ایمان آورده و کارهای نیکو انجام دهند خداوند آنها را محبوب قرار می دهد»(مریم، آیه 96).
2 و 3. امام صادق (ع) فرمودند: «سه چیز محبت را به دنبال می آورد: دین داری، فروتنی و دست و دل باز بودن»(میزان الحکمه، ح 3045).
دین داری همان مورد اول است که با ایمان و عمل صالح تحقق می یابد. اما فروتنی در معاشرت با مردم عامل دیگری است که موجب جلب محبت می شود و در مقابل کبر سبب ایجاد نفرت و کینه در دلها می گردد. باید مراقب باشیم که مبادا عبادت ها و ایمان و عمل صالح در ما کبر و عجب پدید آورد و دیگران را با دیده تحقیر نگاه کنیم، زیرا این کار هم اعمال را ضایع می کند هم ایمان را می زداید و به جای جلب قلب ها به دفع دوستان نیز می انجامد.
عامل سوم دست و دل باز بودن است افراد بخیل مورد نفرت مردم هستند. البته دست دل بازی هم حد و حدودی دارد. قرآن کریم در وصف بندگان خدا می فرماید: «کسانی هستند که وقتی بذل و بخشش می کنند زیاده روی و کوتاهی نمی ورزند و راه محکم و میانه روی را پیش می گیرند»(فرقان، آیه 67).
4 و 5. از امام علی(ع) روایت شده است که فرمودند: «سه چیز موجب محبت است: اخلاق خوب، همراهی و رفاقت نیکو و فروتنی»(میزان الحکمه، ح 3046).
کسی که در مواجه با مردم روی گشاده و لبخند را به آنها هدیه می کند مستقیما به قلب آنها وارد می شود. اخلاق نیکو بهترین و پرفایده ترین سرمایه در روابط اجتماعی است که سود آن محبت و دوستی مردم است. خداوند، رسول اکرم(ص) را با ویژگی خلق عظیم می ستاید و می فرماید اگر تند خو بودی مردم را جلب نکرده بلکه آنها از تو می گریختند(آل عمران، آیه 159).
مورد پنجم همراهی نیکو با مردم است. در دوستی ها و رفاقت ها سزاوار است که انسان در غم و شادی دوستش با او همراهی کند و در مشکلات پشتیبان و یاور او باشد و در برخوردها و ناسازگاری، گذشت و بخشش داشته باشد. اینها سبب می شود که پس از مدتی محبت شخص چنان در دل دوستانش بنشیند که حاضر باشند همه چیز خود را برای چنین دوستی فدا کنند. هم از این رو امام علی(ع) فرمودند: «در تنگناها و گرفتاری ها دوستی های خوب آشکار می شود»(میزان الحکمه، ح 3080).
6. شخصی از رسول خدا(ص) پرسید: «چه چیز باعث محبوبیت بین مردم می شود؟ فرمودند: ازهد فیما عند الناس یحبک الناس؛ هیچ چشم داشتی به آنچه مردم دارند نداشته باش تا محبوب مردم شوی»(میزان الحکمه، ح 3047).
مرم کسی را که چشم داشتی به دارایی آنها ندارد و خالصانه و صمیمانه دوستی می کند، دوست دارند.
7. یکی از تأثیرگذارترین عوامل محبت انگیزی در مردم ابراز محبت به آنهاست. در روایات آمده که اگر کسی را دوست دارید به او بگویید و یا هدیه بدهید. بنابراین آشکار کردن محبت که در زبان عربی «مودت» گفته می شد، در جلب دلها و مهر و محبت بسیار نافذ است.
امام علی(ع) در این باره فرموده اند: «بالتودد تکون المحبه؛ با آشکار کردن مهربانی، محبت شکل گرفته و پدید می آید»(میزان الحکمه، ح 3051).
بهترین روش رفتار با دیگران و جلب محبت را مى توان از کلام رسول اکرم(ص) آموخت که فرمود: هیچ یک از شما مؤمن نیست مگر اینکه براى دیگری آن را بخواهد که براى خود مى خواهد» و یا در جاى دیگر فرمود: «دست خود را بر سر هر کس که مى خواهى بگذار و براى آن بخواه که براى خود مى خواهى» (بحارالانوار، ج 71، ص 234)
بنابراین اگر روشى را دوست دارید که مردم آنگونه با شما رفتار کنند، به همان روش با دیگران برخورد کنید. هر چه را براى دیگران پیشنهاد مى کنید همان بهترین روش است و شما نیز بر اساس آن با آنان رفتار کنید. زیرا انسان جز انتظار خوش رفتارى از مردم ندارد، کمترین اهانتى را از سوى آنان نمى پذیرد راضى نیست که کسى به او تهمت زند، و نمى پسندد که کسى از معایب او پیش دیگران سخن بگوید هر چند آن عیوب را واقعا داشته باشد.
در اینجا ما به بعضى از فنون اساسى در رفتار با دیگران اشاره مى کنیم:
1ـ اگر خواستید شخصى را نسبت به موضوعى متقاعد سازید سعى نکنید پیرامون آنچه شما مى خواهید با او به جر و بحث بپردازید بلکه اول از خواسته خود کوتاه بیایید و خواسته او را در نظر بگیرید آنگاه نظر خودتان را مطرح کنید.
2ـ در روابط اجتماعى با دیگران سعى کنید از انتقاد، سرزنش و گلایه خوددارى کنید.
3ـ سعى کنید نکات مثبت در رفتار و شخصیت دیگران را شناسایى کرده و آنها را به خاطر آن ویژگی ها و رفتارها، تحسین صادقانه داشته باشید نه آنکه روى نکات منفى وى انگشت گذاشته او را مذمت کنید.
4ـ سعى کنید شنونده خوبى براى دیگران باشید و دیگران را تشویق کنید درباره خود با شما حرف بزنند.
5ـ به دیگران احترام بگذارید و کارى کنید که احساس کنند مهم و با ارزش هستند و این کار را صمیمانه انجام دهید.
6ـ در برخورد با دیگران با چهره اى گشاده و لبخند سخن را آغاز کنید.
7ـ به جاى اینکه مستقیما به دیگران دستور دهید کارى براى شما انجام دهند، خواسته خویش را به شکل سؤال طرح کنید و به طور غیرمستقیم از آنها بخواهید خواسته تان را عملى کنند.
8ـ اگر دیگران کارى براى شما انجام دادند، آنها را به هر طریقى که ممکن است خوشحال کنید و از آنها تشکر و قدردانى کنید. ضمنا لازم است از حقوق دینى و اخلاقى ـ اجتماعى اى که دیگران بر انسان دارند شناخت بیشترى پیدا نمود تا در اداء آن حقوق تلاش کرد.
طبیعى است گاهى «دیگران» والدین یا برادران و خواهران فرد است گاهى، اقوام و فامیل اند، گاهى نیز همسایگان و گاهى اساتید و معلمان و یا سایر افراد و… مى باشند که هر گروه و صنفى ویژگیها و حقوق خاص خود را دارند که در این زمینه باید با مطالعه بیشتر شناخت خویش را تعمیق وگسترش دهید بنابراین توجه شما را به مطالعه کتب زیر جلب مى کنیم:
1ـ آئین دوست یابى، دیل کارنگى.
2ـ دوستى و دوستان، سیدهادى مدرسى، ترجمه حمیدرضا شیخى، حمیدرضا آژیر، انتشارات آستان قدس رضوى.
3ـ اخلاق معاشرت، على قاسمى.
4ـ اخلاق اسلامی، محمدی گیلانی.
الف. دوست عزیز!
کیست که دوست نداشته باشد که خواستنی و محبوب دیگران باشد؟ شاید برخی نمی خواهند محبوب همگان باشند; ولی همه دوست دارند که محبوب برخی باشند; اما چگونه؟
با ده گام می توان خواستنی بود و با ده گام می شود ناخواستنی بود; تا شما کدام را بپسندید! (1)
1
خواستنی بودن: مثبت نگر باش و عینک خوش بینی بزن .
خواستنی نبودن: لباس تکبر و عجب بر تن کن و خود را از همه برتر دان!
2
خواستنی بودن: همدرد و همدل دیگران باش و به زبان و عمل آن را ابراز کن ولی صداقت فدای تظاهر و چاپلوسی نگردد .
خواستنی نبودن: از عیب خود در گذر; به عیب دیگران مشغول باش و خورده گیری از اطرافیان را فراموش مکن!
3
خواستنی بودن: گذشت، ایثار و بخشش را زمینه تمام ارتباط های خود کن .
خواستنی نبودن: بهداشت فردی را به کناری نه و برخلاف آن عمل کن!
4
خواستنی بودن: تواضع را فراموش نکن و خوبیهای دیگران را هم ببین .
خواستنی نبودن: در غیبت و حضور، بدگویی دیگران را برزبان داشته باش!
5
خواستنی بودن: پیش درآمد برخورد خویش را گشاده رویی و چهره خندان قرار بده .
خواستنی نبودن: از شوخی های جسورانه و نامؤدبانه و مکرر کوتاهی مکن!
6
خواستنی بودن: هر آنچه را دوست داری، در کیسه دوستان بریز .
خواستنی نبودن: حیثیت و اعتبار دیگران را وقعی نگذار، غیبت نمای و سخن چینی مه پاره ساز!
7
خواستنی بودن: برای همگان نافع باش و همیشه این نفع رسانی را بی منت استمرار بخش .
خواستنی نبودن: پرتوقع و شکوه گو باش و زبان به گلایه از دیگران بگشای!
8
خواستنی بودن: به آداب و رسوم و سنن پسندیده مردم پایبند باش .
خواستنی نبودن: از حرف خود – و لو به ناحق – نگذر!
9
خواستنی بودن: به عهده خود وفا کن و از بی وفایی ها درگذر .
خواستنی نبودن: در همه چیز افراط کن و اگر نتوانستی تفریط کن!
10
خواستنی بودن: به سلامت جسم و طهارت قلب و روشنایی فکر و اندیشه خویش ارج بگذار .
خواستنی نبودن: لذت فضولی در کار دیگران را از خود دریغ نکن!
پی نوشت:
1 . این گامها برگرفته از متون و روایات معصومین (ع) است .
ب. کارها و اخلاقی که محبویت انسان را در جامعه افزایش دهد زیاد است از جمله:
1. مهمترین کار این است که انسان بکوشد تا خود را محبوب خدای تعالی قرار دهد در اثر این رشد و تعالی خداوند او را محبوب آفریدگانش می کند. هم از این رو فرمود: «ان الذین آمنوا و عملوا الصالحات سیجعل لهم الرحمن ودا؛ به درستی کسانی که ایمان آورده و کارهای نیکو انجام دهند خداوند آنها را محبوب قرار می دهد»(مریم، آیه 96).
2 و 3. امام صادق (ع) فرمودند: «سه چیز محبت را به دنبال می آورد: دین داری، فروتنی و دست و دل باز بودن»(میزان الحکمه، ح 3045).
دین داری همان مورد اول است که با ایمان و عمل صالح تحقق می یابد. اما فروتنی در معاشرت با مردم عامل دیگری است که موجب جلب محبت می شود و در مقابل کبر سبب ایجاد نفرت و کینه در دلها می گردد. باید مراقب باشیم که مبادا عبادت ها و ایمان و عمل صالح در ما کبر و عجب پدید آورد و دیگران را با دیده تحقیر نگاه کنیم، زیرا این کار هم اعمال را ضایع می کند هم ایمان را می زداید و به جای جلب قلب ها به دفع دوستان نیز می انجامد.
عامل سوم دست و دل باز بودن است افراد بخیل مورد نفرت مردم هستند. البته دست دل بازی هم حد و حدودی دارد. قرآن کریم در وصف بندگان خدا می فرماید: «کسانی هستند که وقتی بذل و بخشش می کنند زیاده روی و کوتاهی نمی ورزند و راه محکم و میانه روی را پیش می گیرند»(فرقان، آیه 67).
4 و 5. از امام علی(ع) روایت شده است که فرمودند: «سه چیز موجب محبت است: اخلاق خوب، همراهی و رفاقت نیکو و فروتنی»(میزان الحکمه، ح 3046).
کسی که در مواجه با مردم روی گشاده و لبخند را به آنها هدیه می کند مستقیما به قلب آنها وارد می شود. اخلاق نیکو بهترین و پرفایده ترین سرمایه در روابط اجتماعی است که سود آن محبت و دوستی مردم است. خداوند، رسول اکرم(ص) را با ویژگی خلق عظیم می ستاید و می فرماید اگر تند خو بودی مردم را جلب نکرده بلکه آنها از تو می گریختند(آل عمران، آیه 159).
مورد پنجم همراهی نیکو با مردم است. در دوستی ها و رفاقت ها سزاوار است که انسان در غم و شادی دوستش با او همراهی کند و در مشکلات پشتیبان و یاور او باشد و در برخوردها و ناسازگاری، گذشت و بخشش داشته باشد. اینها سبب می شود که پس از مدتی محبت شخص چنان در دل دوستانش بنشیند که حاضر باشند همه چیز خود را برای چنین دوستی فدا کنند. هم از این رو امام علی(ع) فرمودند: «در تنگناها و گرفتاری ها دوستی های خوب آشکار می شود»(میزان الحکمه، ح 3080).
6. شخصی از رسول خدا(ص) پرسید: «چه چیز باعث محبوبیت بین مردم می شود؟ فرمودند: ازهد فیما عند الناس یحبک الناس؛ هیچ چشم داشتی به آنچه مردم دارند نداشته باش تا محبوب مردم شوی»(میزان الحکمه، ح 3047).
مرم کسی را که چشم داشتی به دارایی آنها ندارد و خالصانه و صمیمانه دوستی می کند، دوست دارند.
7. یکی از تأثیرگذارترین عوامل محبت انگیزی در مردم ابراز محبت به آنهاست. در روایات آمده که اگر کسی را دوست دارید به او بگویید و یا هدیه بدهید. بنابراین آشکار کردن محبت که در زبان عربی «مودت» گفته می شد، در جلب دلها و مهر و محبت بسیار نافذ است.
امام علی(ع) در این باره فرموده اند: «بالتودد تکون المحبه؛ با آشکار کردن مهربانی، محبت شکل گرفته و پدید می آید»(میزان الحکمه، ح 3051).
بهترین روش رفتار با دیگران و جلب محبت را مى توان از کلام رسول اکرم(ص) آموخت که فرمود: هیچ یک از شما مؤمن نیست مگر اینکه براى دیگری آن را بخواهد که براى خود مى خواهد» و یا در جاى دیگر فرمود: «دست خود را بر سر هر کس که مى خواهى بگذار و براى آن بخواه که براى خود مى خواهى» (بحارالانوار، ج 71، ص 234)
بنابراین اگر روشى را دوست دارید که مردم آنگونه با شما رفتار کنند، به همان روش با دیگران برخورد کنید. هر چه را براى دیگران پیشنهاد مى کنید همان بهترین روش است و شما نیز بر اساس آن با آنان رفتار کنید. زیرا انسان جز انتظار خوش رفتارى از مردم ندارد، کمترین اهانتى را از سوى آنان نمى پذیرد راضى نیست که کسى به او تهمت زند، و نمى پسندد که کسى از معایب او پیش دیگران سخن بگوید هر چند آن عیوب را واقعا داشته باشد.
در اینجا ما به بعضى از فنون اساسى در رفتار با دیگران اشاره مى کنیم:
1ـ اگر خواستید شخصى را نسبت به موضوعى متقاعد سازید سعى نکنید پیرامون آنچه شما مى خواهید با او به جر و بحث بپردازید بلکه اول از خواسته خود کوتاه بیایید و خواسته او را در نظر بگیرید آنگاه نظر خودتان را مطرح کنید.
2ـ در روابط اجتماعى با دیگران سعى کنید از انتقاد، سرزنش و گلایه خوددارى کنید.
3ـ سعى کنید نکات مثبت در رفتار و شخصیت دیگران را شناسایى کرده و آنها را به خاطر آن ویژگی ها و رفتارها، تحسین صادقانه داشته باشید نه آنکه روى نکات منفى وى انگشت گذاشته او را مذمت کنید.
4ـ سعى کنید شنونده خوبى براى دیگران باشید و دیگران را تشویق کنید درباره خود با شما حرف بزنند.
5ـ به دیگران احترام بگذارید و کارى کنید که احساس کنند مهم و با ارزش هستند و این کار را صمیمانه انجام دهید.
6ـ در برخورد با دیگران با چهره اى گشاده و لبخند سخن را آغاز کنید.
7ـ به جاى اینکه مستقیما به دیگران دستور دهید کارى براى شما انجام دهند، خواسته خویش را به شکل سؤال طرح کنید و به طور غیرمستقیم از آنها بخواهید خواسته تان را عملى کنند.
8ـ اگر دیگران کارى براى شما انجام دادند، آنها را به هر طریقى که ممکن است خوشحال کنید و از آنها تشکر و قدردانى کنید. ضمنا لازم است از حقوق دینى و اخلاقى ـ اجتماعى اى که دیگران بر انسان دارند شناخت بیشترى پیدا نمود تا در اداء آن حقوق تلاش کرد.
طبیعى است گاهى «دیگران» والدین یا برادران و خواهران فرد است گاهى، اقوام و فامیل اند، گاهى نیز همسایگان و گاهى اساتید و معلمان و یا سایر افراد و… مى باشند که هر گروه و صنفى ویژگیها و حقوق خاص خود را دارند که در این زمینه باید با مطالعه بیشتر شناخت خویش را تعمیق وگسترش دهید بنابراین توجه شما را به مطالعه کتب زیر جلب مى کنیم:
1ـ آئین دوست یابى، دیل کارنگى.
2ـ دوستى و دوستان، سیدهادى مدرسى، ترجمه حمیدرضا شیخى، حمیدرضا آژیر، انتشارات آستان قدس رضوى.
3ـ اخلاق معاشرت، على قاسمى.
4ـ اخلاق اسلامی، محمدی گیلانی.