عصراسلام: ویتامین دی یک ویتامین محلول در چربی است که به اشکال مختلف از جمله D1، D2 و D1 وجود دارد. با این حال ، ویتامین D3 (کلکالسیفرول) و ویتامین D2 (ارگوکالسیفرول) از مهمترین موارد برای انسان هستند.
اکثر افراد با سطح پایین ویتامین D خون هیچ علامتی ندارند. کمبود شدید در بزرگسالان می تواند سبب نرمی استخوان، به نام استئومالاسیا، شود (که در اینجا نشان داده شده است). علائم آن شامل درد استخوان و ضعف ماهیچه ای است. در کودکان، کمبود شدید می تواند به راشیتیسم و علائم نرمی استخوان و مشکلات اسکلتی منجر شود. راشیتیسم و در ایالات متحده نادر است.
کدام گروه از افراد در معرض خطر کمبود ویتامین دی هستند:
بزرگسالان بالای ۵۵ سال:
هرچه پوست تیره تر می شود، توانایی سنتز ویتامین دی از طریق نور خورشید کاهش می یابد. بنابراین کمبود ویتامین دی در این افراد باید از طریق مصرف غذاهای سالم شامل ماهی قزل آلا، شیر، قارچ یا غلات و آب میوه های غنی شده و در برخی مواد مکمل های ویتامین دی جبران شود.
افراد با پوست تیرهتر:
در پوست این افراد مقدار بیشتری ملانین وجود دارد که همان رنگدانه است. این رنگدانه ها توانایی بدن در ساخت ویتامین دی در مقابل نور آفتاب را کاهش می دهند. اگر پوست تیره دارید باید به منابع غذایی سرشار از ویتامین دی متکی باشید نه فقط نور خورشید.
بیماران مبتلا به بیماری التهابی روده:
ویتامین دی یک ویتامین محلول در چربی است یعنی جذب آن بستگی به توانایی روده در جذب چربی دارد. مبتلایان به بیماری کرون یا کولیت زخم سطوح ناکافی ویتامین دی را دارند.
سیگار کشیدن:
کمبود ویتامین D در میان افراد سیگاری شایعتر است. برخی پژوهشگران معتقد هستند که سیگار کشیدن ممکن است روی ژنهای فعال کنندهی تولید ویتامین D در بدن تاثیر بگذارند.
کارمندان ادارهها:
این افراد به علت عدم دریافت نور کافی خورشید از گروه های پرخطری هستند که در معرض فقر ویتامین دی قرار دارند و نیازمند پیروی از یک رژیم غذایی هوشمند و مصرف مکمل های ویتامین دی هستند.
گیاه خواران:
محصولات حیوانی مانند قزل آلا و زرده تخم مرغ، شیر و ماست از جمله غذاهای غنی از ویتامین دی هستند که البته در میان گیاه خواران و یا مبتلایان به عدم تحمل لاکتوز طرفدار ندارند. اگر گیاه خوار هستید باید به دنبال منابع دیگر غنی از ویتامین دی مانند قارچ، و یا غلات غنی شده باشید و یا این که بیشتر در معرض نور خورشید قرار بگیرید.
افرادی که مقدار زیادی چربی در بدن خود دارند:
چربیها ویتامین دی را جذب می کنند و مقدار زیاد چربی در بدن ویتامین دی بیشتری جذب می کند و در این میان سهم کمتری برای بدن می ماند تا از آن برای اعمال حیاتی استفاده کند.
افرادی که داروهای خاصی استفاده میکنند:
مصرف کنندگان این داروها در معرض ابتلا به فقر ویتامین دی هستند:
دارو های حاوی کورتیکو استروییدها می توانند جذب کلسیم را کاهش دهند و در متابولیسم ویتامین دی اختلال ایجاد کنند.
دارو های حاوی ارلیستات و داروهای حاوی کلسترامین می توانند جذب ویتامین دی و دیگر ویتامین های محلول در چربی را مختل کنند.
داروهایی که برای کنترل حملات صرع مصرف می شوند مخصوصا فنوباربیتال و فنیتوین در کار ویتامین دی اختلال ایجاد می کند و جذب کلسیم را کاهش می دهد.
مبتلایان به افسردگی
به گفته محققان بریتانیایی افرادی که سطوح ویتامین دی پایین تری در خون خود دارند، دو برابر بیشتر از دیگران در معرض افسردگی هستند. یک فرضیه این است که ویتامین دی هورمون ها و مناطقی از مغز که مسئول تنظیم خلق و خو هستند را تحت تاثیر قرار می دهد و کمبود آن منجر به افسردگی می شود.
آزمایش سطح ویتامین D
برای آزمایش سطح ویتامین D شما یک آزمایش خون ساده وجود دارد که آزمایش ۲۵-هیدروکسی ویتامین D نامیده می شود. راهنماهای فعلی مؤسسه پزشکی سطح خون ۲۰ نانوگرم در هر میلی لیتر (ng/mL) را به عنوان هدف سلامت استخوان و سلامت عمومی تعیین می کند. با این حال، بعضی از دکترها می گویند برای اینکه افراد از مزایای کامل سلامت که ویتامین D فراهم می کند بهره مند شوند باید از این سطح فراتر روند و به حدود۳۰ ng/mL برسند.
ویتامین D کارکردهای مهم زیادی در بدن دارد که عبارتند از:
حفظ سلامت استخوانی با فعل کردن جذب کلسیم
بالا بردن سلامت عضلانی
تنظیم سیستم ایمنی بدن
کمک به رشد سلولی
کاهش التهاب که از بیماریهایی مانند روماتیسم مفصلی و پسوریازیس جلوگیری میکند
تنظیم فشار خون و حفظ سلامت قلبی – عروقی
منابع: ایرنازندگی، دکتردکتر