از این که با اعتماد کامل با ما مکاتبه کرده‌اید متشکریم. این روحیه‌ی مشورت خواهی را در خود حفظ کنید که سرمایه پیشرفت علمی و عملی شما خواهد بود.
مهم‌ترین نکته‌ای که باید مد نظر داشته باشید این است که هر گناهی می‌تواند در ازبین‌بردن اثر سخن یک مبلغ، نقش دارد. البته برخی از گناهان اثر سریع‌تری دارند. بعنوان مثال: تکبر و غرور، دنیاخواهی و دنیاطلبی، و بویژه بداخلاقی، با سرعت بیشتری اثر تبلیغ را از بین می‌برد. مهم این است که یک مبلغ بیشتر با رفتار خود، به تبلیغ دین بپردازد.
روش الگویی «شیوه اسوه نمایی» در تربیت و تعلیم، ارشاد و هدایت و تبلیغ از مؤثرترین شیوه هاست. سید قطب در اهمیت این شیوه می نویسد: «عملی ترین و پیروزمندانه ترین وسیله تربیت، تربیت کردن با یک نمونه عمل و سرمشق زنده است… سرمشق و الگو به مردم عرضه می شود تا مردم همانند صفاتش را در خود تحقق بخشند و به رنگ آن نمونه واقعی در آیند. هر کس به اندازه ظرفیت و استعدادش از آن شعله فروزان پرتوی بگیرد و تا آنجا که توانایی دارد برای رسیدن به قله کمال از کوه دانش و فضیلت بالا رود… از این جهت است که اسلام، سرمشق دادن را بزرگترین وسیله تربیت می داند و پایه روش تربیتی خود را بیش از هر چیز بر این سنگ استوار می سازد» (سید قطب، روش تربیتی اسلام، ترجمه محمد مهدی جعفری، ص 251، 252).
در قرآن کریم و روایات متعدد و همچنین سیره معصومین(ع) بر این روش تأکید شده است. چنانکه قرآن کریم می فرماید: «لقد کان لکم فی رسول الله اسوه حسنه لمن کان یرجوا الله و الیوم الاخر» (احزاب، آیه 21) و «قد کانت لکم اسوه حسنه فی ابراهیم والذین معه» (ممتحنه، آیه 4). و…
امام صادق(ع) نیز می فرماید: «کونوا دعاة الناس بغیر السنتکم لیروا منکم الورع والاجتهاد والصلاه والخیر فان ذلک داعیه؛ دعوت گر مردم با غیر زبان هایتان باشید تا پاکدامنی، کوشش، نماز و نیکی را از شما مشاهده کنند که این خود دعوت کننده است» (اصول کافی، کلینی، ج 3، ص 81).
اسوه بودن و انطباق گفتار و کردار یکی از مؤثرترین شیوه های تعلیم و تبلیغ دین است. «اسوه حسنه از موفق ترین شیوه ها و ابزارهای ارتباط با مردم است و از این رو بر هر حاکم و رهبر و پیشوایی که در اندیشه پیروزی و نیل به اهداف فکری و عملی دعوت می باشد، لازم است که خود اسوه و الگوی دیگران باشد» (عبدالطیف حمزه، الاعلام، تاریخه و مذاهبه، ص 31).
دوست عزیز؛ اجازه دهید از فرصت پیش آمده استفتاده کنیم و برخی از خصوصیات یک مبلغ موفق را به عرضتان برسانیم:
1. باید مکتب و ماهیت پیامی را که می خواهد به دیگران برساند، بشناسد. به عبارت دیگر، اسلام را به عنوان نظام و مجموعه ای هماهنگ و مرتبط با یکدیگر بشناسد؛ به گونه ای که بتواند اجزای اهم و مهم آن را تشخیص دهد.
2. وسایل و ابزار تبلیغ را بشناسد و بداند که چه ابزاری را مورد استفاده قرار دهد و چه چیز را مورد استفاده قرار ندهد، و در به کار بردن آن وسایل، مهارت داشته باشد. مرتضی مطهری، حماسه حسینی، ج 1، (تهران: صدرا، 1374)، صص 348 ـ 350.
3. ناصح باشد, یعنی، خلوص کامل داشته و در گفتار خود، هیچ هدفی جز رساندن پیام ـ که خیر آن طرف است ـ نداشته باشد. همان، ص 242.
4. از تواضع و فروتنی برخوردار باشد. کسی که می خواهد پیام خدا را به مردم برساند، باید در مقابل مردم، در نهایت تواضع و فروتنی باشد. خود را تافته ای جدا بافته از اجتماع نبیند و مردم را به دیده‌ی تحقیر ننگرد. همان، ص 246.
5. مبلّغ پیام الهی باید شجاع و با شهامت باشد. قرآن در این باره می فرماید: «الَّذینَ یُبَلِّغُونَ رِسالاتِ اللّهِ وَ یَخْشَوْنَهُ وَ لا یَخْشَوْنَ أَحَدًا إِلاَّ اللّه؛ آنان که پیام های الهی را به مردم می رسانند و از خدای خودشان می ترسند و از احدی غیر خدا بیم ندارند». احزاب، آیة 39
6. پیام رسان باید صبور و با استقامت باشد. قرآن در آیات بسیاری از آیات (احقاف، آیه 35؛ هود، آیه112 ( پیامبر اسلام را به صبر و استقامت فرا می خواند. از جمله می فرماید: «فَاصْبِرْ لِحُکْمِ رَبِّکَ وَ لا تَکُنْ کَصاحِبِ الْحُوتِ؛ در برابر حکم الهی صابرباش و مانند همراه ماهی [یونس(ع) که صبر از کف داد‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍] مباش» )قلم، آیة 48)
امیر مؤمنان علی(ع) می فرماید: «آدم صبور و پرحوصله، پیروزی را از دست نخواهد داد، هر چند مدت درازی برای رسیدن به آن طول بکشد». نهج البلاغه، کلمات قصار، شمارة153
7. پیام رسان باید خود قبل از دیگران به دستورات الهی عمل کند. امام علی(ع) می فرماید: «من نصب نفسه للناس إماما فلیبدأ بتعلیم نفسِه قبلَ تعلیم غیره»؛ «هر کس که خود را پیشوای مردم سازد، باید پیش از دیگران، خود را تعلیم دهد». همان، ص 73
فرق اساسی میان مکتب انبیا با سایر مکاتب، در این است که آنان قبل از که از دیگران تقاضای عمل بکنند، خودشان عمل می کردند و لذا پیام ایشان تا اعماق روح بشر نفوذ می کرد. قلب و احساسات بشر را در تصرّف خویش در می آورد. مرتضی مطهری، حکمت ها و اندرزها، (تهران: صدرا، 1374)، ص 224
توصیه می شود به منابع ذیل مراجعه نمایید:
1. قرآن و تبلیغ، محسن قرائتی، وزارت ارشاد
2. تعلیم و تربیت در اسلام، شهید مطهری، نشر صدرا
3. اسوه های قرآنی و شیوه های تبلیغی آنان، مصطفی عباسی مقدم، انتشارات دفتر تبلیغات
 
التماس دعا