گوگل و فیسبوک؛ مخالفان سرسخت سیاست حریم خصوصی اپل

اپل اخیراً تغییرات چشمگیری در نحوه‌ی جمع‌آوری داده‌های کاربران از اپ‌استور ایجاد کرده است. این غول فناوری مستقر در کوپرتینو با راه‌اندازی برچسب‌های حفظ حریم خصوصی در اپ‌استور و قابلیت شفافیت ردیابی اپلیکیشن‌ها (ATT) در iOS 14 سرانجام به وعده‌هایش در زمینه‌ی ایجاد شفافیت بیشتر درباره‌ی جمع‌آوری داده‌ها جامه‌ی عمل پوشاند.

به گزارش Techspot، در پی این سیاست شفاف‌سازی، از ۸ می، کاربران iOS 14 در ۹۶ درصد موارد به اپلیکیشن‌هایی که از آن‌ها اجازه‌ی جمع‌آوری داده می‌خواهند، «نه» گفته‌اند. این البته چندان عجیب نیست؛ چون کاربران تاکنون تا این حد بر اطلاعات شخصی خود در هیچ سیستم عامل دیگری کنترل نداشته‌اند.

دو هفته پیش، 42matters، شرکت اطلاعاتی اپلیکیشن، آماری از سیاست‌های اپ استور و چارچوب شفافیت آن منتشر کرد. طبق این آمار، اپل برای برچسب‌های حریم شخصی اپلیکیشن‌های خود چهار دسته‌بندی کلی دارد:‌ 

• داده‌هایی که برای ردیابی کاربر استفاده می‌شوند.
• داده‌هایی که به کاربر مرتبط هستند.
• داده‌هایی که به کاربر مرتبط نیستند.
• داده‌هایی که جمع‌آوری نمی‌شوند.

هر داده‌ای ممکن است در بیش از یکی از این چهار دسته قرار گیرد.  

«داده‌هایی که برای ردیابی کاربر استفاده می‌شوند» (Data Used to Track You)، داده‌های بین برنامه‌ای است که توسط اپلیکیشن یا شرکت شخص ثالث، مثلاً تاریخچه‌ی جستجوی مرورگر، جمع‌آوری می‌شود. این مدل داده در درجه‌ی اول برای نمایش تبلیغاتی است که شاید مورد علاقه‌ی کاربر باشد. از ۱,۸۱۶,۳۹۲ اپلیکیشن iOS که هم‌اکنون در ا‌پ استور موجود است، ۹۹,۲۸۲ مورد دارای این برچسب هستند. توییتر با بیش از ۸٫۸ میلیون بار دانلود، محبوب‌ترین اپلیکیشن اپ استور است که این برچسب را دارد.

«داده‌هایی که به کاربر مرتبط هستند» (Data Linked to You)، اطلاعات شخصی قابل شناسایی (PII) کاربر است؛ صرف‌ نظر از اینکه آیا برای تبلیغات از آن‌ها استفاده می‌شود یا خیر. برای مثال، داده‌ای که برای راه‌اندازی اکانت در اپلیکیشنی وارد می‌کنید، در این دسته‌بندی قرار می‌گیرد. در اپ استور، ۱۹۱,۴۷۱ اپلیکیشن با این برچسب وجود دارد؛ بنابراین، تقریبا دو برابر اپلیکیشن‌هایی که کاربر را ردیابی می‌کنند، اطلاعات PII او را نیز جمع‌آوری می‌کنند. جای تعجب نیست که اپلیکیشن جیمیل گوگل در صدر فهرست چنین اپلیکیشن‌هایی قرار دارد و اپلیکیشن فیسبوک با اختلاف بسیار کم، در این فهرست جایگاه سوم را دارد.

«داده‌هایی که به کاربر مرتبط نیستند» (Data Not Linked to You) هر نوع اطلاعاتی غیر از PII است که ممکن است توسط اپلیکیشن جمع‌آوری شود؛ برای مثال، موقعیت جغرافیایی یا تاریخچه‌ی جستجوی مرورگر. اپلیکیشن‌هایی با این برچسب با ۲۱۸,۲۹۴ مورد، بیشترین فراوانی را در اپ‌استور دارند. بازی Subway Surfers پردانلودترین این مدل اپلیکیشن‌ها است.

«داده‌هایی که جمع‌آوری نمی‌شوند» (Data Not Collected) به هر اپلیکیشنی گفته می‌شود که حداقل یک نوع داده، مثلاً آدرس ایمیل، را جمع‌آوری نکند. در اپ استور، ۲۱۵,۶۶۲ اپلیکیشن با این برچسب وجود دارد. محبوب‌ترین اپلیکیشنی که داده جمع‌آوری نمی‌کند، بازی ریتم FNF Ultimate MOD است که احتمالا نام آن را نشنیده باشید؛ اما بیش از ۳٫۷ میلیون بار دانلود شده است. 

با بررسی این برچسب‌ها مشخص می‌شود چرا فیسبوک، پرسروصداترین منتقد سیاست‌های حریم شخصی اپل بوده است. بر اساس تعداد دانلود، فیسبوک در زمینه‌ی اپلیکیشن‌هایی که اطلاعات شخصی قابل شناسایی جمع‌آوری می‌کنند، با رقیب خود گوگل، اختلاف بسیار کمی دارد. هر دوی این شرکت‌ها از این اطلاعات برای ایجاد پروفایل کاربر و فروش آن به تبلیغ‌کنندگان استفاده می‌کنند. 

این آمار همچنین نشان می‌دهد از ۱٫۸ میلیون اپلیکیشن موجود در اپ‌استور، اکثر آن‌ها هنوز به سیستم برچسب‌گذاری جدید اپل ملحق نشده‌اند. بسیاری از این اپلیکیشن‌ها احتمالا از نوع یتیم‌افزار (Abandonware) هستند که دیگر پشتیبانی نمی‌شوند؛ اما گوگل برای خودداری از پیوستن به این سیستم، به‌روزرسانی خود را به تعویق انداخته است. توسعه‌دهندگان دیگر نیز احتمالا به پیروی از گوگل همین سیاست را در پیش گرفته‌اند. 

تماشای آینده‌ی شرکت‌های کلان‌داده همچون فیسبوک و گوگل در سایه‌ی این سیاست اپل و در بستر پلتفرمی که کاربران آن می‌توانند دسترسی آن‌ها را به اطلاعات خود ببندند، جالب خواهد بود. البته فیسبوک از حالا خود را برای چنین روزی آماده کرده است. مثلاً در مورد اپلیکیشن واتساپ، اگر دسترسی اپلیکیشن را به جمع‌آوری این داده‌ها ببندید، اکانت خود را یا دست‌ کم کارایی اپلیکیشن را از دست خواهید داد.

***

نظر شما کاربر زومیت درباره‌ی آینده‌ی شرکت‌های کلان‌داده در پی اعمال سیاست‌های شفاف‌سازی جمع‌آوری داده چیست؟