فرهیخته گرامی ضمن تقدیر از مکاتبه مجدد، در اینکه شرایط اقتصادی و وضعیت معیشتی در کشور مناسب نبوده و به هیچ وجه زیبنده مردم ما نیست،تردیدی وجود ندارد اما توجه به چند نکته راهگشا خواهد بود.
1.بهبود وضعیت اقتصادی و ایجاد رفاه و آسایش از وظایف نظام اسلامی است و باید حکومت اسلامی با تحقق عدالت، شرایط مناسبی را برای زندگی افراد جامعه ایجاد نماید و لازمه ارایه الگویی شایسته بر پایه دین در برابر الگوهای مادی و سکولار غربی، حل مشکلات اقتصادی و تحقق عدالت، رشد و پیشرفت اقتصادی است، اما باید توجه داشت، دینداری نباید بر اساس عافیت و منفعت طلبی استوار شود. گر چه دین به دنبال ترسیم سعادت مادی و دنیوی نیز هست اما نگاه دین صرفاً در آن خلاصه نشده و به بعد روحی و اخلاق و معنوی انسان که حقیقت انسانی را شکل می دهد توجه دارد.
صرف انگیزه و نگاه مادی در دینداری، موجب خواهد شد که حقیقت دین و کارکردهای فراوان فردی و اجتماعی آن در مسائل مادی خلاصه گردد.
دین تنها آرامش و رفاه نیست و در دینداری نباید تنها به دنبال بهره مندی از مواهب دین بود بلکه باید در راه دین نیز هزینه داد. همانگونه که امام حسین علیه السلام فرمودند :”الناس عبید الدنیا و الدین لعق علی السنتهم یحوطونه مادرت معایشهم فاذا محصوا بالبلاء قل الدیانون”” مردم بندگان دنیایند و دین، تنها بر زبانشان جاری است، هنگامی که زندگیشان سرشار است دین گرایند ولی هنگامی که در تنگنای بحرانها قرار گرفتند دین داران واقعی اندک می گردند.”(بحارالانوار، ج 44، ص 383)
ایستادگی در برابر مستکبران و مقابله با سلطه جویان و حمایت از مظلومان و مستضعفان از آموزه های دینی است و لازمه آن صبر و استقامت و تحمل مشکلات است.
البته این به معنای توجیه وضعیت موجود و مشکلات نبوده و اصلاح وضعیت اقتصادی و رشد و پیشرفت اقتصادی از الزام های پیشرفت و عوامل گرایش افراد به اسلام و ترسیم کارآمدی اسلام در عرصه دنیوی است.
اما سخن آن است که در گرایش افراد به دین هر چند مسائل مادی تاثیر گذار است اما آنچه مهم است آشنایی افراد با حقیقت دین است.
2. با وجود اهمیت استفاده از تجارب مثبت سایر جوامع بشری، باید توجه داشت که کشوری مانند سوئیس یا ژاپن و مانند آن نمی توانند الگوی مناسبی برای ما باشند زیرا صرف نظر از لایه های پنهان بی عدالتی و فقر و تبعیض و فساد -در این کشورها که در پس ظاهر پیشرفته و متمدن این کشورها قرار داشته و در جریان رسانه ای برای ارایه چهره ای مناسب از الگوی نظام سرمایه داری، عامدانه مخفی نگاه داشته می شود- این کشورها فاقد عزت در عرصه بین المللی بوده و در برابر زیاده خواهیهای نظام سلطه منفعل و تسلیم هستند. آموزه های دینی به ما اجازه نمی دهد که در برابر سلطه و ظلم مستکبران سکوت اختیار کنیم و هژمونی و سلطه آنان را بپذیریم و تنها به پیشرفت مادی بیاندیشیم.
3. نظام جمهوری اسلامی نسبت به مشکلات اقتصادی و بهبود وضعیت کشور تلاش نموده اما عوامل مختلفی در بروز این وضعیت تاثیر گذار بوده است که از جمله می توان به ضعف برنامه ریزی و مدیریت، کپی برداری از نسخه های غربی اقتصاد لیبرال و کم توجهی به ظرفیت الگوی اقتصاد اسلامی، ترجیح منافع جناحی و حزبی، وابستگی به نفت و عدم استفاده لازم از ظرفیت های انسانی و مادی، وجود فساد و رانت و عدم تحقق اقتصاد مقاومتی و مصون سازی اقتصار کشور و…اشاره کرد. با وجود این ضعف ها و مشکلات، پیشرفت های خیره کننده در عرصه های علمی و فناوری نوین در پزشکی، نانو،هوا و فضا، الکترونیک ،هسته ای و دفاعی بیانگر این واقعیت است که اگر عزم جهادی و روحیه انقلابی در عرصه اقتصادی نیز حاکم شود،بی تردید نه تنها مشکلات اقتصادی برطرف شده و وضعیت معیشتی اصلاح خواهد شد،بلکه رشد و پیشرفت شایسته ای برای کشور رقم خواهد خورد.
4. بخشی از وضعیت نابسامان اقتصادی کشور به انتخاب خود مردم باز می گردد. با توجه به اینکه رییس جمهور و نمایندگان مجلس شورای اسلامی و اعضای شورای اسلامی با رای مردم انتخاب می شوند،انتخاب مردم در روند حرکت نظام بسیار سرنوشت ساز است اگر مردم مسئولان اصلح و کارآمد و دغدغه مند نسبت به پیشرفت کشور و تحقق عدالت و مقابله با فساد و برخوردار از روحیه انقلابی را انتخاب نمایند بی تردید بسیاری از مشکلات موجود کشور کاسته خواهد شد و شاهد رشد و بالندگی در بخش های مختلف خواهیم بود.
5. نظام جمهوری اسلامی در مسیر تحقق ارزشهای اسلامی گام برداشته اما تا رسیدن به نقطه قابل قبول و مطلوب و تحقق نظام اسلامی کامل فاصله زیادی وجود دارد و نباید وضعیت کنونی را وضعیت مورد انتظار تلقی نمود. همانگونه که امام راحل در وصیت نامه الهی سیاسی خودشان خاطر نشان نمودند «اینجانب هیچگاه نگفته و نمی گویم که امروز در این جمهوری به اسلام بزرگ با همه ابعادش عمل می شود و اشخاصی از روی جهالت و عقده و بی انضباطی بر خلاف مقررات اسلام عمل نمی کنند لکن عرض می کنم که قوه مقننه و قضائیه و اجرائیه با زحمات جان فرسا کوشش در اسلامی کردن این کشور می کنند و ملت ده ها میلیونی نیز طرفدار و مدد کار آنان هستند».( وصیت نامه الهی ـ سیاسی، قم، دفتر تبلیغات اسلامی، 1380ش، ص22)
مقام معظم رهبری نیز فرمودند : « بارها گفتیم که ما نتوانستیم خواستههاى اسلام را بهطور کامل تحقّق ببخشیم، این قطعى است؛ امّا ما راه زیادى در این زمینه طى کردیم. ما نتوانستیم عدالت اجتماعى را بهطور کامل در این کشور بهوجود بیاوریم امّا خیلى از راه را جلو آمدیم. نباید اینها ندیده گرفته بشود. یکروزى همه ثروت این کشور صرف تعدادى خانوادههاى اشرافى [مىشد] و احیاناً سرریز آن به چند شهر بزرگ میرسید؛ امروز اقصى نقاط کشور برخوردار از خیرات این کشورند. این حرکت عظیم، حرکت به سمت عدالت اجتماعى، حرکت به سمت اخلاق اسلامى [وجود دارد]. حالا می شنویم گاهى اوقات راجع به اخلاق حرف زده می شود، انتقاد می کنند؛ بله؛ با آن اخلاق اسلامى مطلوب، امروز ما فاصله داریم، در این شکّى نیست؛ امّا ما خیلى پیش رفتیم، راه زیادى را ملّت ایران طى کردند، اینها را ندیده نگیرند. پیشرفتهاى علمى را بعضىها نابخردانه انکار می کنند؛ چرا انکار می کنید؟ این ملّت پیشرفت علمى کرده است، اینکه ادّعاى ما نیست، این را دشمنان ما، پایگاههاى علمى بینالمللى دارند شهادت میدهند؛ آنوقت یک عدّهاى بیایند انکار کنند، ملّت را تحقیر کنند؛ اینها خطا است، ندیدن آن حرکت عظیم و پیشرفت بزرگى که نظام مقدّس اسلامى براى این کشور پیش آورده است، بىانصافى است، خطا است. بله، البتّه راه طولانىاى در پیش داریم؛ ما به آرمانهایمان هنوز نرسیدهایم؛ آرمانهاى اسلامى خیلى بالاتر از این حرفها است.» ( بیانات در دیدار با مردم قم ، 17/10/93) همچنین فرمودند: « ما مدّعى نیستیم که توانستیم اهداف اسلامى را در کشور پیاده کنیم؛ ما این را اصلاً ادّعا نمی کنیم. ما در بسیارى از موارد توانایى هایمان محدود بوده است و آنچه را می خواستیم عمل کنیم، نتوانستیم در آن حدّ مورد علاقه خودمان عمل کنیم امّا حرکت خودمان را ادامه دادیم؛ ما به سمت این قلّه داریم حرکت میکنیم. سعى کردند ما را از این حرکت پشیمان کنند، نتوانستند؛ سعى کردند متوقّف کنند، نتوانستند؛ سعى کردند ما را به عقب برگردانند، نتوانستند. بله، به قلّه نرسیدیم امّا از این دامنه، مبالغ زیادى حرکت کردیم و پیش رفتیم و این حرکت ادامه دارد و این انگیزه ادامه دارد و این انگیزه روزبه روز ان شاءاللَّه بیشتر خواهد بود و متوقّف نمیشود.(بیانات در دیدار اعضای ستادهای «کنگره شهدای امور تربیتی»، «کنگره شهدای دانشجو»، و «کنگره شهدای هنرمند» 7/12/93)
6.عملکرد صنایع خودرو سازی کشور متاسفانه در فضای عدم رقابت مناسب از یکسو و ضعف نظارت و کنترل موثر و کارآمد از سوی دیگر، پایین بودن کیفیت ها و عدم تناسب قیمت ها، قابل قبول نبوده و نارضایتی عمومی را به دنبال داشته است که امیدواریم با ورود مناسب مجلس شورای اسلامی به عنوان نمایندگان مردم و قوه قضاییه به آن،شاهد اصلاح عملکرد آنها باشیم.
1.بهبود وضعیت اقتصادی و ایجاد رفاه و آسایش از وظایف نظام اسلامی است و باید حکومت اسلامی با تحقق عدالت، شرایط مناسبی را برای زندگی افراد جامعه ایجاد نماید و لازمه ارایه الگویی شایسته بر پایه دین در برابر الگوهای مادی و سکولار غربی، حل مشکلات اقتصادی و تحقق عدالت، رشد و پیشرفت اقتصادی است، اما باید توجه داشت، دینداری نباید بر اساس عافیت و منفعت طلبی استوار شود. گر چه دین به دنبال ترسیم سعادت مادی و دنیوی نیز هست اما نگاه دین صرفاً در آن خلاصه نشده و به بعد روحی و اخلاق و معنوی انسان که حقیقت انسانی را شکل می دهد توجه دارد.
صرف انگیزه و نگاه مادی در دینداری، موجب خواهد شد که حقیقت دین و کارکردهای فراوان فردی و اجتماعی آن در مسائل مادی خلاصه گردد.
دین تنها آرامش و رفاه نیست و در دینداری نباید تنها به دنبال بهره مندی از مواهب دین بود بلکه باید در راه دین نیز هزینه داد. همانگونه که امام حسین علیه السلام فرمودند :”الناس عبید الدنیا و الدین لعق علی السنتهم یحوطونه مادرت معایشهم فاذا محصوا بالبلاء قل الدیانون”” مردم بندگان دنیایند و دین، تنها بر زبانشان جاری است، هنگامی که زندگیشان سرشار است دین گرایند ولی هنگامی که در تنگنای بحرانها قرار گرفتند دین داران واقعی اندک می گردند.”(بحارالانوار، ج 44، ص 383)
ایستادگی در برابر مستکبران و مقابله با سلطه جویان و حمایت از مظلومان و مستضعفان از آموزه های دینی است و لازمه آن صبر و استقامت و تحمل مشکلات است.
البته این به معنای توجیه وضعیت موجود و مشکلات نبوده و اصلاح وضعیت اقتصادی و رشد و پیشرفت اقتصادی از الزام های پیشرفت و عوامل گرایش افراد به اسلام و ترسیم کارآمدی اسلام در عرصه دنیوی است.
اما سخن آن است که در گرایش افراد به دین هر چند مسائل مادی تاثیر گذار است اما آنچه مهم است آشنایی افراد با حقیقت دین است.
2. با وجود اهمیت استفاده از تجارب مثبت سایر جوامع بشری، باید توجه داشت که کشوری مانند سوئیس یا ژاپن و مانند آن نمی توانند الگوی مناسبی برای ما باشند زیرا صرف نظر از لایه های پنهان بی عدالتی و فقر و تبعیض و فساد -در این کشورها که در پس ظاهر پیشرفته و متمدن این کشورها قرار داشته و در جریان رسانه ای برای ارایه چهره ای مناسب از الگوی نظام سرمایه داری، عامدانه مخفی نگاه داشته می شود- این کشورها فاقد عزت در عرصه بین المللی بوده و در برابر زیاده خواهیهای نظام سلطه منفعل و تسلیم هستند. آموزه های دینی به ما اجازه نمی دهد که در برابر سلطه و ظلم مستکبران سکوت اختیار کنیم و هژمونی و سلطه آنان را بپذیریم و تنها به پیشرفت مادی بیاندیشیم.
3. نظام جمهوری اسلامی نسبت به مشکلات اقتصادی و بهبود وضعیت کشور تلاش نموده اما عوامل مختلفی در بروز این وضعیت تاثیر گذار بوده است که از جمله می توان به ضعف برنامه ریزی و مدیریت، کپی برداری از نسخه های غربی اقتصاد لیبرال و کم توجهی به ظرفیت الگوی اقتصاد اسلامی، ترجیح منافع جناحی و حزبی، وابستگی به نفت و عدم استفاده لازم از ظرفیت های انسانی و مادی، وجود فساد و رانت و عدم تحقق اقتصاد مقاومتی و مصون سازی اقتصار کشور و…اشاره کرد. با وجود این ضعف ها و مشکلات، پیشرفت های خیره کننده در عرصه های علمی و فناوری نوین در پزشکی، نانو،هوا و فضا، الکترونیک ،هسته ای و دفاعی بیانگر این واقعیت است که اگر عزم جهادی و روحیه انقلابی در عرصه اقتصادی نیز حاکم شود،بی تردید نه تنها مشکلات اقتصادی برطرف شده و وضعیت معیشتی اصلاح خواهد شد،بلکه رشد و پیشرفت شایسته ای برای کشور رقم خواهد خورد.
4. بخشی از وضعیت نابسامان اقتصادی کشور به انتخاب خود مردم باز می گردد. با توجه به اینکه رییس جمهور و نمایندگان مجلس شورای اسلامی و اعضای شورای اسلامی با رای مردم انتخاب می شوند،انتخاب مردم در روند حرکت نظام بسیار سرنوشت ساز است اگر مردم مسئولان اصلح و کارآمد و دغدغه مند نسبت به پیشرفت کشور و تحقق عدالت و مقابله با فساد و برخوردار از روحیه انقلابی را انتخاب نمایند بی تردید بسیاری از مشکلات موجود کشور کاسته خواهد شد و شاهد رشد و بالندگی در بخش های مختلف خواهیم بود.
5. نظام جمهوری اسلامی در مسیر تحقق ارزشهای اسلامی گام برداشته اما تا رسیدن به نقطه قابل قبول و مطلوب و تحقق نظام اسلامی کامل فاصله زیادی وجود دارد و نباید وضعیت کنونی را وضعیت مورد انتظار تلقی نمود. همانگونه که امام راحل در وصیت نامه الهی سیاسی خودشان خاطر نشان نمودند «اینجانب هیچگاه نگفته و نمی گویم که امروز در این جمهوری به اسلام بزرگ با همه ابعادش عمل می شود و اشخاصی از روی جهالت و عقده و بی انضباطی بر خلاف مقررات اسلام عمل نمی کنند لکن عرض می کنم که قوه مقننه و قضائیه و اجرائیه با زحمات جان فرسا کوشش در اسلامی کردن این کشور می کنند و ملت ده ها میلیونی نیز طرفدار و مدد کار آنان هستند».( وصیت نامه الهی ـ سیاسی، قم، دفتر تبلیغات اسلامی، 1380ش، ص22)
مقام معظم رهبری نیز فرمودند : « بارها گفتیم که ما نتوانستیم خواستههاى اسلام را بهطور کامل تحقّق ببخشیم، این قطعى است؛ امّا ما راه زیادى در این زمینه طى کردیم. ما نتوانستیم عدالت اجتماعى را بهطور کامل در این کشور بهوجود بیاوریم امّا خیلى از راه را جلو آمدیم. نباید اینها ندیده گرفته بشود. یکروزى همه ثروت این کشور صرف تعدادى خانوادههاى اشرافى [مىشد] و احیاناً سرریز آن به چند شهر بزرگ میرسید؛ امروز اقصى نقاط کشور برخوردار از خیرات این کشورند. این حرکت عظیم، حرکت به سمت عدالت اجتماعى، حرکت به سمت اخلاق اسلامى [وجود دارد]. حالا می شنویم گاهى اوقات راجع به اخلاق حرف زده می شود، انتقاد می کنند؛ بله؛ با آن اخلاق اسلامى مطلوب، امروز ما فاصله داریم، در این شکّى نیست؛ امّا ما خیلى پیش رفتیم، راه زیادى را ملّت ایران طى کردند، اینها را ندیده نگیرند. پیشرفتهاى علمى را بعضىها نابخردانه انکار می کنند؛ چرا انکار می کنید؟ این ملّت پیشرفت علمى کرده است، اینکه ادّعاى ما نیست، این را دشمنان ما، پایگاههاى علمى بینالمللى دارند شهادت میدهند؛ آنوقت یک عدّهاى بیایند انکار کنند، ملّت را تحقیر کنند؛ اینها خطا است، ندیدن آن حرکت عظیم و پیشرفت بزرگى که نظام مقدّس اسلامى براى این کشور پیش آورده است، بىانصافى است، خطا است. بله، البتّه راه طولانىاى در پیش داریم؛ ما به آرمانهایمان هنوز نرسیدهایم؛ آرمانهاى اسلامى خیلى بالاتر از این حرفها است.» ( بیانات در دیدار با مردم قم ، 17/10/93) همچنین فرمودند: « ما مدّعى نیستیم که توانستیم اهداف اسلامى را در کشور پیاده کنیم؛ ما این را اصلاً ادّعا نمی کنیم. ما در بسیارى از موارد توانایى هایمان محدود بوده است و آنچه را می خواستیم عمل کنیم، نتوانستیم در آن حدّ مورد علاقه خودمان عمل کنیم امّا حرکت خودمان را ادامه دادیم؛ ما به سمت این قلّه داریم حرکت میکنیم. سعى کردند ما را از این حرکت پشیمان کنند، نتوانستند؛ سعى کردند متوقّف کنند، نتوانستند؛ سعى کردند ما را به عقب برگردانند، نتوانستند. بله، به قلّه نرسیدیم امّا از این دامنه، مبالغ زیادى حرکت کردیم و پیش رفتیم و این حرکت ادامه دارد و این انگیزه ادامه دارد و این انگیزه روزبه روز ان شاءاللَّه بیشتر خواهد بود و متوقّف نمیشود.(بیانات در دیدار اعضای ستادهای «کنگره شهدای امور تربیتی»، «کنگره شهدای دانشجو»، و «کنگره شهدای هنرمند» 7/12/93)
6.عملکرد صنایع خودرو سازی کشور متاسفانه در فضای عدم رقابت مناسب از یکسو و ضعف نظارت و کنترل موثر و کارآمد از سوی دیگر، پایین بودن کیفیت ها و عدم تناسب قیمت ها، قابل قبول نبوده و نارضایتی عمومی را به دنبال داشته است که امیدواریم با ورود مناسب مجلس شورای اسلامی به عنوان نمایندگان مردم و قوه قضاییه به آن،شاهد اصلاح عملکرد آنها باشیم.