ترندنیوز مطالب مذهبی+آموزشی+سرگرمی+خبری
از مهمترین منابع قابل دسترس ، تفسیر آیات سوره مبارکه اعراف از آیه شریفه 172… است. تفاسیر شریف المیزان ج 8 و نمونه ج 7 هم ورود مفصلی دارند . در مورد «عالم ذر» در میان دانشمندان، مفسران، متکلمان و ارباب حدیث، گفت و گوهاى زیادى واقع شده است، و این نشانگر پیچیدگى موضوع (عالم ذر) مى باشد.
خداى سبحان در قرآن کریم مى فرماید: وَإِذْ أَخَذَ رَبُّکَ مِن بَنِی آدَمَ مِن ظُهُورِهِمْ ذُرِّیَّتَهُمْ وَأَشْهَدَهُمْ عَلَى أَنفُسِهِمْ أَلَسْتَ بِرَبِّکُمْ قَالُواْ بَلَى شَهِدْنَا أَن تَقُولُواْ یَوْمَ الْقِیَامَةِ إِنَّا کُنَّا عَنْ هَذَا غَافِلِینَ ؛ به خاطربیاور زمانى را که پروردگارت از پشت فرزندان آدم «ذریّه» آنها را برگرفت، آنان را گواه بر خودشان گرفت و از آنها پرسید: آیا من پروردگار شمانیستم، آنان همگى گفتند: آرى، ما گواهى دادیم، این کار را خداوند به خاطر آن انجام داد که در روز قیامت نگویید ما از این موضوع توحید و معرفه الله غافل بودیم، (اعراف، آیه 172).
آیه میثاق از آیاتی است که مفسران , سؤال های زیادی درباره ی آن مطرح کرده اند . طبق نظریه علامه و تمامی کسانی که عالم «ذر» و گفتگوی بین انسان و خدا را پذیرفته اند، برخی از فلسفه های وجود آن عالم این است که انسان با شهود باطنی خدا را مشاهده و به وحدانیت او اعتراف نموده و این شهود باعث می شود که در عالم مادی که موانع مختلفی سر راه دارد، آن عالم را و شهود خدای خویش را که سرمایه اصلی هدایت و نجات اوست فراموش نکند تا زمانی که آن میثاق و آن شهود فطری در درون جان انسان زنده باشد راه انحراف را در پیش نخواهد گرفت، در واقع آن شهود عالم ملکوت و عالم ذر می تواند تضمین کننده نجات انسان و ماندن بر صراط توحید باشد. البته این امکان وجود دارد که انسان گنجینه های عالم ملکوت و فطرت را با آلودگی های گناه و حب دنیا دفن کند ولی پیامبران و امامان علیهم السلام آن گنجینه ها را از زیر خروار حجاب ها نجات می دهند.
حضرت علی علیه السلام درباره هدف بعثت می فرماید:
«خداوند پیامبران خود را مبعوث فرمود و هر چند گاه متناسب با خواسته های انسان ها، رسولان خود را پی در پی اعزام کرد تا وفاداری به پیمان فطرت را از آنان بازجویند و نعمت های فراموش شده را به یاد آورند و با ابلاغ احکام الهی حجت را بر آنها تمام نمایند و توانمندی های پنهان شده عقل ها را آشکار سازند». (نهج البلاغه، محمد دشتی، خطبه 1، ص 38).
از جملات بالا به حکمت و فلسفه دیگری برای عالم «ذر» می توان پی برد و آن سهولت یافتن هدایت انسان ها توسط پیامبران و امامان و مصلحان است، وجود شهود عالم ملکوت و عالم «ذر» این زمینه را برای رهبران دینی آماده می کند که بشر را به راحتی هدایت نمایند و با زنده نمودن آن پیمان و کشف گنجینه های فطرت، به سادگی انسان ها را به راه راست رهنمون سازند.
فلسفه دیگر این است که مصلحان و انسان های متدین از هدایت دیگران هرگز نا امید نشوند چرا که بدانند عوامل مختلف در درون انسان ها، متدینین را برای اصلاح آنان یاری می رساند، عقل آدمی، وجدان اخلاقی، فطرت و وجود عالم ذر و شهود ملکوتی آن . مجموعه اینها در واقع عوامل ستون پنجم درونی به حساب می آیند که تا آخرین لحظه از هدایت انسان ها نمی توان ناامید شد. به همین جهت گاه برخی افراد با یک جرقه در آخرین روزهای عمر خود به فطرت حقیقی و شهود ملکوتی خود برگشته و به خوبی در صراط حق و توحید قرار گرفته اند.
برای طولانی نشدن مطلب , می توانید به منابع ذیل مراجعه کنید:
جوادی آملی , فطرت در قرآن , ج 12, ص 129
سبحانی : منشور جاوید, ج 2, ص 76
علامه طباطبایی : تفسیر المیزان , ج 8, ص 336 – 334
شهید بهشتی , محمدحسین : خدا از دیدگاه قرآن , ص 48, نشر بعثت و کیهان اندیشه , شماره ی 58
برای مطالعه بیشتر در این زمینه مراجعه کنید به کتاب :
از ازل تا قیامت، نوشته: محمد جواد مصطفوی، انتشارات نبوغ.
معاد شهید دستغیب و معاد شناسی سید محمد حسین حسینی طهرانی
نوشته‌ّها و منابع اختصاصی در مورد عالم ذر :
سیر تکاملی انسان ازعالم ذر تا قیامت براساس قرآن وسنت طاهره محسنی فارسی تهران جام جم ۱۳۸۳
عالم ذر فاطمه چناری فارسی تهران ناس ۱۳۸۴
عالم ذر محمد علی سلیمانی فارسی تهران مؤسسه اندیشه و فرهنگ دینی ۱۳۸۴
آغاز شگفت انگیز زندگی انسان محمد رضا اکبری فارسی قم مسجد جمکران ۱۳۸۷
عالم ذر از دیدگاه عالمان شیعه مرضیه اسحاقی فارسی تهران اراده ۱۳۹۴
روابط، ارتباطات و تعاملات انسان؛ عالم ذر حسین صدری نیا فارسی — سایه روشن ۱۳۹۰
عالم ذر و ارواح سید طاهر خلف زاده فارسی اهواز معتبر ۱۳۹۲
سد المفر علی منکر عالم الذر سید علی رضوی عربی بیروت دار العلم ۱۴۳۳ق
ریاحی مهر، باقر، عوامل و آثار سعادت انسان از منظر قرآن، پایان نامه کارشناسی ارشد، مدرسی معارف اسلامی، قم، دانشگاه معارف، ۱۳۹۲ش.
فطرت در قرآن آیت الله جوادی آملی فارسی ج 12 قم خدا در قرآن شهید بهشتی
برخی از منابع مهم و قبلی که بخشی از آنها در خصوص عالم ذر است:
بحرانی، سیدهاشم، البرهان فی تفسیر القرآن، تهران، بنیاد بعثت،
برقی، احمدبن محمدبن خالد، المحاسن، قم، دار الکتب الإسلامیه .
رازی، ابوالفتوح، روض الجنان و روح الجنان، تصحیح یاحقی، چاپ دوم، آستان قدس.
سبحانی، جعفر، منشور جاوید قرآن، قم، مؤسسه امام صادق(علیه‌السلام)،
صدوق، محمدبن علی، علل الشرائع، قم،
صدوق، محمدبن علی، التوحید، تحقیق هاشم حسینی، قم، .
صفار، محمد بن حسن، بصائر الدرجات فی فضائل آل محمّد صلّی الله علیهم، تحقیق محسن بن عباسعلی کوچه باغی، قم،
طبرسی، فضل بن حسن، جوامع الجامع، تهران، قم، دانشگاه تهران و مدیریت حوزه علمیه،
طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان، بیروت، مؤسسه اعلمی.
طوسی، محمد بن حسن، الأمالی، مؤسسة البعثة، قم،دار الثقافة،
طوسی، محمد بن حسن، التبیان فی تفسیر القران، شیخ طوسی، چاپ اول، مکتب اعلام، قم.
عیاشی، محمد بن مسعود، تفسیر العیاشی، تحقیق سیدهاشم رسولی محلاتی، تهران، .
فخر رازی، محمد بن عمر، تفسیر کبیر، بیروت، .
قمی، علی بن ابراهیم، تفسیر القمی، تحقیق طیب موسوی جزائری، قم، دار الکتاب،
کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی،
کوفی، فرات بن ابراهیم، تفسیر فرات الکوفی، تهران، مؤسسة الطبع و النشر فی وزارة الإرشاد الإسلامی،
مجلسی، محمد باقر، بحار الانوار، چاپ دوم، بیروت، مؤسسه الوفاء.
مصطفوی، حسن، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، تهران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، ۱۳۶۸ش.
مطهری، مرتضی، فطرت، تهران، صدرا، ۱۳۶۹ش.
مفید، محمدبن محمد، تفسیر القرآن المجید، قم، بوستان کتاب، ۱۴۲۴ق.
برگرفته از همین پایگاه پرسمان :
http://porseman.com
و نیز پایگاه ویکی شیعه یا دانشنامه مجازی :
http://fa.wikishia.net
