ظهور امام زمان ، آغاز یک انقلاب بزرگ جهانی است که در ان هم دشمنان و غیر مومنان کشته می شوند و هم مومنان و صالحان در رکاب امام زمان به شهادت می رسند ؛ البته برخی در مورد قتل و کشتار در دوران ظهور افراط می‌کنند و از امام مهدی(عج) و یارانش چهره‌ای خشن ارائه می‌دهند، آنان به روایاتی استدلال می‌کنند که در آن‌ها به کشته شدن بیشتر مردم و اینکه از کشته‌ها، پُشته ساخته می‌شود و جوی خون جاری می‌شود، اشاره شده است. برخی دیگر، تفریط می‌کنند و می‌گویند: حتی به مقدار خون در ظرف حجامت خون‌ریزی نمی‌شود!
اخباری که در آن‌ها کشتار در حجم وسیعی مطرح شده‌اند، بر دو قسم است:
الف) یک سری از آن‌ها، مربوط به قبل از ظهور است و هیچ ربطی به دوران ظهور ندارند، این روایات عموماً ضعیف هستند و اگر هم این گونه نباشند، هیچ گونه ارتباطی با بحث ما، یعنی قتل ها در دوران حکومت امام مهدی(عج) ندارند.
ب) دستة دیگر مربوط به هنگام ظهور و حکومت امام مهدی(عج) می‌باشند که خود دو گونه‌اند:1. روایاتی که از طریق اهل سنت است و بیشتر آنها، مشکل سندی دارد، و برخی دیگر، به پیامبر اکرم(ص) منتهی نمی‌شوند بلکه از افرادی مانند «کعب الاحبار» که در زمان آن حضرت مسلمان نشده بود، نقل شده است.2. احادیثی که از طریق اهل بیت(ع) نقل شده است .

گروهی معتقدند: امام مهدی(عج) از طریق ولایت و تصّرف تکوینی، همه مردم را مطیع می‌کند و کارها را با اعجاز و از راه‌های غیر عادی انجام می‌دهد، بنابراین کشتار، خیلی اندک خواهد بود! برای دریافت پاسخ به حدیثی از امام باقر(ع) متمسّک می‌شویم:بشیر گوید: به امام باقر(ع) گفتم: «عده‌ای می‌گویند، هنگامی که آن امر روی دهد، همه کارها برای او درست و استوار می‌گردد و به اندازه یک ظرف حجامت هم خون نمی‌ریزد»! فرمود: «هرگز چنین نیست! سوگند به آنکه جانم در دست اوست؛ کار به آنجایی انجامد که ما و شما عرق و خون بسته شده را پاک خواهیم کرد(کنایه از سختی‌ها و دشواری‌های جنگ است که موجب پدید آمدن عرق و ایجاد زخم‌های خونین می‌شود)».
تمامی کارها در زمان قیام امام مهدی(عج) به خودی خود و با اعجاز صورت نمی‌پذیرد، هر چند در ولایت تکوینی حضرت و سایر امامان(ع) هیچ گونه تردیدی نیست. مطابق روایات متعدد نمی‌توانیم ادعا کنیم که در هنگام ظهور هیچ قتلی رخ نمی‌دهد، زیرا در آن دوران بحث از اجرای حدود الهی و اقامه عدل جهانی است و مسلماً این امر عظیم، بدون برطرف کردن موانع میسّر نمی‌شود.از طرفی، تاریخ گواهی می‌دهد که پیامبر اکرم(ص) و معصومان(ع) سعی داشته‌اند، امور را به طور عادی و در مسیر طبیعی انجام دهند.به هر حال، لزومی ندارد که ادعا کنیم امام مهدی(عج) تمام کارهایش را از طریق اعجاز انجام می‌دهد و هیچ خونی ریخته نخواهد شد.
اندیشه افراطی در کشتار به هنگام ظهور
اما در احادیثی که از طریق اهل سنت رسیده ‌است، خونریزی‌های زیاد و وحشتناک ذکر شده است، اینک، به نقد و بررسی یکی از آن‌ها می‌پردازیم؛ یوسف بن یحیی شافعی در کتاب «عقدالدرر» روایتی را از امیرمؤمنان(ع) درباره حوادث روم نقل می‌کند و می‌گوید: «پس مسلمانان، سه تکبیر می‌گویند و مانند ریگ و شن‌های روانی که از بلندی‌ها فرو می‌ریزند، داخل (روم) می‌شوند و در آنجا 500 هزار جنگجو را می‌کشند و غنائم و اموال را به طور مساوی تقسیم می‌کنند و به هر یک از آنان صدهزار دینار و صد کنیز و یا غلام می‌رسد».این روایت مشکل سندی دارد و از نظر محتوا قابل اعتماد نیست، پیداست که جاعلان این گونه احادیث در خدمت حکومت‌های ظالم بوده‌اند و به جهت توجیه پاره‌ای از جنگ‌های پس از پیامبر اکرم(ص) این چنین احادیث مجعولی را وارد کتاب‌های روایی کرده‌اند. خلاصه اینکه یک دسته از روایات در مورد خون‌ریزیها، مربوط به دوران قبل از ظهور است و دسته دیگر از مجعولات و اسرائیلیات است که با هدف و انگیزه‌های مختلف مانند خدشه‌دار کردن چهره نهضت جهانی و حکومت حضرت مهدی(عج) و یا توجیه کشتارها در فتوحات سابق و… وارد کتاب‌های روایی شده است.
یقیناً، پیش از ظهور و مقارن آن، ستمگران خونریزی بر دنیا حاکم‌اند که از هیچ جنایتی فرو نمی‌گذارند. حال امامی که قیام می‌کند در برابر این همه کجروی‌ها و بیدادگری‌ها، چگونه باید برخورد کند تا جهان را پر از عدل و داد سازد؟بی‌تردید معاندانی که دستشان به خون بشریت آلوده است و یا مقامشان به خطر افتاده، در مقابل حرکت اصلاح‌گرانه امام(عج) ایستادگی می‌کنند.بنابراین، امامی که قیام می‌کند و مأموریت تشکیل حکومت جهانی اسلام را دارد، باید برنامه داشته باشد. در اینجا مروری به این برنامه‌ها خواهیم داشت:
الف) تربیت سپاهیان و تدارک مقدمات نبرد
امام مهدی(عج) برای به ثمر رساندن انقلاب جهانی، ناگزیر از جنگ خواهد بود و در مقابلش، دشمنان تا دندان مسلح با در دست داشتن امکانات گسترده اقتصادی، نظامی و سیاسی پرچم مخالفت برمی‌دارند و مانع اصلاح‌گری امام مهدی(عج) می‌شوند، لذا قبل از قیام، جنگاوران دریادل و کارآمدی، تربیت می‌شوند و تعداد آنان در برخی 10 هزار نفر و در تعدادی 100 هزار نفر و.. ذکر شده است.
ب) تجهیزات جنگی و وسیله دفاعی
تجهیزات آنان طبق روایتی از امام صادق(ع)، از آهن – اما نه آهن شناخته شده – است که اگر یکی از آنان، با آن بر کوهی ضربه زند، آن را دو نیم می‌کند.
ج) قاطعیت امام در رویارویی با دشمنان
امام مهدی(عج) به اقامه حدود الهی می‌پردازد و در برخورد با دشمنان از یک نوع مجازات استفاده نمی‌کند، بلکه نسبت به جرم اشخاص، مجازات متناسب را اجرا می‌کند.
با توجه به شرایط ویژه ظهور، قاطعیت امام(عج) با دشمنان و ایجاد رعب و وحشت در میان آنان، هر مخالف ستمکاری را به تسلیم وا می‌دارد.بنابراین، اکثریت مردمِ مظلوم و ستمدیده از کسانی خواهند بود که امام مهدی(عج) آنان را مورد لطف قرار می‌دهد و تنها گروهی اندک مقاومت نشان می‌دهند و اینجاست که چاره ای جز شمشیر نیست.

حضور پیامبران کنار امام زمان
یکی از وعده های بزرگ خداوند به پیامبران این بود که آنها را یاری خواهد داد، اما بسیاری از آنان شکست خوردند و کشته شدند. خداوند در قرآن کریم می فرماید: إِنَّا لَنَنصُرُ رُسُلَنَا وَالَّذِینَ آمَنُوا فِی الْحَیَاةِ الدُّنْیَا وَیَوْمَ یَقُومُ الْأَشْهَادُ، در حقیقت ما فرستادگان خود و کسانى را که گرویده اند در زندگى دنیا و روزى که گواهان برپاى مى ایستند قطعا یارى مى کنیم (غافر، آیه 51)
امام صادق (ع) در تفسیر آیه فرمودند: “به خدا قسم! مصداق این آیه در رجعت خواهد بود. آیا نمی دانی بسیاری از پیامبران در دنیا یاری نشدند و کشته شدند؟! همچنین امامان معصوم (ع) کشته شدند و یاری نشدند. این در رجعت به تحقق خواهد رسید.” (1)آن حضرت (ع) در روایتی دیگر فرمودند: “همراه امام حسین (ع) 70 پیامبر خواهند آمد همانگونه که همراه حضرت موسی (ع) آمده بودند.”از روایت امام باقر (ع) در تفسیر همین آیه از امیرمومنان (ع) آمده است، معلوم می شود که تمام پیامبران به امر پروردگار زنده خواهند شد و همه رجعت خواهند کرد و به کمک امیرمومنان (ع) می آیند و در رکاب او شمشیر خواهند زد.(2)
ممکن است این 70 پیامبر فقط همراه با امام حسین (ع) رجعت می کنند و بقیه به تنهایی همراه با برخی دیگر باز می گردند. ظاهرا پیامبران کم کم رجعت می کنند، مثلا گروهی با امام زمان (ع)، گروهی با امام حسین (ع) و همچنین گروهی دیگر با امام علی (ع) رجعت می کنند. در روایات، از چند پیامبر نام برده شده است که رجعت خواهند کرد. آنان عبارتند از:
عیسی ابن مریم (ع)؛ بسیاری از روایات شیعه و سنی تصریح کرده اند که حضرت عیسی (ع) پس از آنکه به آسمان عروج کرد، در همان جا بسر برد و تا ظهور امام زمان (عج) در آنجا است. وی همراه 800 مرد و 400 زن به زمین خواهد آمد. (3)
حضرت عیسی (ع) یکی از بزرگترین یاران امام مهدی (ع) است که از طرف خداوند به عنوان وزیر دست راست حضرت مهدی (ع) رجعت خواهد کرد. از مهمترین کارهای حضرت عیسی (ع) در دولت حضرت مهدی (ع) این است که با دشنه ای که در دست دارد، صلیب را خرد می کند، دجال را به هلاکت می رساند و اموال حضرت قائم (ع) را می گیرد و بین مردم تقسیم می کند.
الیاس پیامبر؛ دومین پیامبری که همراه مهدی آل محمد (ع) خواهد بود، حضرت الیاس (ع) است که گفته می شود وی جد حضرت نوح (ع) است. برخی گفته اند: والیسع را جانشین خود در بنی اسرائیل کرده است و خدا او را به آسمان بالا برده است. همه ساله در روز عرفه، او و خضر (ع) در صحرای عرفات حضور پیدا می کنند، و در کنار یکدیگر می باشند.(4)
از گفتگوی امام صادق (ع) با لیاس (ع) در کنار کعبه معلوم می شود که وی از جمله پیامبرانی است که همراه مهدی (ع) خواهد بود، چون او در ضمن گفتگو شمشیر خود را به امام (ع) نشان داد، سپس نقاب از چهره کنار زد و اظهار داشت: من الیاس هستم. (5)
امام حسین (ع) پیش از شهادت خود، در مورد رجعت امیرمومنان (ع) و برخی پیامبران در زمان حکومت حضرت مهدی (ع) به یاران خود چنین فرمودند: “دانیال و یونس (ع) به سوی امیرمومنان (ع) می روند و اظهار می دارند: خدا و پیامبرش راست می گفتند، سپس آن دو را همراه 70 مرد به سوی بصره روانه می کند تا جنگجویان و شورشیان علیه دولت حضرت مهدی (ع) را سرکوب نمایند. آنها نیز در پی فرمان شورشیان را به قتل می رسانند. (6)
پی نوشت ها:
1- معجم الامام مهدی (ع)، ج 5، ص 384؛
2- الشیعه و الرجعه، ج2، ص 92؛
3- فردوس الاخبار، ج 5، ص 515؛
4- مجمع البحرین، ص 316؛
5- کافی، ج 1، ص 242؛
6- الخرائج و الجرائح، ج 2، ص 894.