ترندنیوز مطالب مذهبی+آموزشی+سرگرمی+خبری
این عمل بیانگر ارادت و عشق ما به این انوار پاک است و البته لطف و توجه انها را به دنبال دارد و با این نیت نه تنها چیزی از ثواب و پاداش اعمال مان کم نمی شود بلکه ثواب ها و پاداش های اعمال واجب و مسحب نیز، با این نیت پسندیده، چندین برابر می گردد .
روایت مورد اشاره به لحاظ سندی«مضمر» بوده و در کتاب شریف بحار الأنوار ج۸۸ ص۲۱۵، به نقل از کتاب جمال الاسبوع سید ابن طاووس نقل شده است. «حدیث مضمر» حدیثی است که راوی نام معصومی که از وی حدیث نقل نموده، را ذکر نکند. بلکه از نام ایشان با ضمیر غایب تعبیر کند مثلاً در مقام نقل روایت از معصوم بگوید: «سألتُه» یا «کتبتُ إلیه». دلیل عدم ذکر نام معصوم توسط راوی، یا به خاطر وجود قرینه، تقیه و یا جلوگیری از تکرار است.
و به لحاظ محتوایی این روایت مورد استفاده عموم علمای شیعه قرار گرفته و به عمل نمودن به آن، توصیه های زیادی شده است.
با توجه به طولانی بودن متن روایت، بخشی از متن آن در زیر قرار داده می شود:
«جَمَالُ اَلْأُسْبُوعِ ، حَدَّثَ أَبُو مُحَمَّدٍ اَلصَّیْمَرِیُّ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ عَبْدِ اَللَّهِ اَلْبَجَلِیِّ بِإِسْنَادٍ رَفَعَهُ إِلَیْهِمْ صَلَوَاتُ اَللَّهِ عَلَیْهِمْ قَالَ:
مَنْ جَعَلَ ثَوَابَ صَلاَتِهِ لِرَسُولِ اَللَّهِ وَ أَمِیرِ اَلْمُؤْمِنِینَ وَ اَلْأَوْصِیَاءِ مِنْ بَعْدِهِ صَلَوَاتُ اَللَّهِ عَلَیْهِمْ أَجْمَعِینَ وَ سَلَّمَ أَضْعَفَ اَللَّهُ لَهُ ثَوَابَ صَلاَتِهِ أَضْعَافاً مُضَاعَفَةً حَتَّى یَنْقَطِعَ اَلنَّفَسُ وَ یُقَالُ لَهُ قَبْلَ أَنْ یَخْرُجَ رُوحُهُ عَنْ جَسَدِهِ یَا فُلاَنُ هَدِیَّتُکَ إِلَیْنَا وَ أَلْطَافُکَ لَنَا هَذَا یَوْمُ مُجَازَاتِکَ وَ مُکَافَاتِکَ فَطِبْ نَفْساً وَ قَرَّ عَیْناً بِمَا أَعَدَّ اَللَّهُ لَکَ وَ هَنِیئاً لَکَ بِمَا صِرْتَ إِلَیْهِ.
قَالَ کَیْفَ یُهْدِی صَلاَتَهُ وَ یَقُولُ؟
قَالَ یَنْوِی ثَوَابَ صَلاَتِهِ لِرَسُولِ اَللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ وَ إِنْ أَمْکَنَهُ أَنْ یَزِیدَ عَلَى صَلاَةِ اَلْخَمْسِینَ شَیْئاً وَ لَوْ رَکْعَتَیْنِ فِی کُلِّ یَوْمٍ وَ یُهْدِیهَا إِلَى وَاحِدٍ مِنْهُمْ… .» (1)
سیّد بن طاووس در کتاب جمال الاسبوع چنین می گوید، ابومحمد صیمری حدیث آورد گفت : حدیث کرد ما را ابوعبداللَّه احمد بن عبداللَّه بجلی به سندی که به امامان علیهم السلام بالا برده که فرمودند :
« هر کس ثواب نماز خود را برای رسول خدا صلی الله علیه وآله وسلم و امیرالمؤمنین و اوصیای بعد از آن حضرت علیهم السلام قرار دهد ، خداوند ثواب نمازش را آنقدر افزایش می‌دهد که از شمارش آن نَفَس قطع می‌گردد ، و پیش از آنکه روحش از بدنش برآید به او گفته می‌شود : ای فلان؛ هدیه تو به ما رسید ، پس امروز روز پاداش و تلافی کردن [نیکیهای] تو است ، دلت خوش و چشمت روشن باد به آنچه خداوند برایت مهیّا فرموده ، و گوارایت باد آنچه را به آن رسیدی . راوی گوید : [به امام علیه السلام ]عرض کردم : چگونه نمازش را هدیه نماید و چه بگوید ؟ فرمود : نیّت می‌کند ثواب نمازش را برای رسول خدا صلی الله علیه وآله وسلم هدیه کند و اگر برای او امکان داشت علاوه بر نمازهای 50 رکعتی (نمازهای یومیه و نافله های آن ها) در هر روز دو رکعت نماز بخواند و ثواب آن ها را به هر یک از مصعومین علیهم السلام هدیه نماید… .»
مقتضای این حدیث هدیه ثواب همه اعمال مستحب و واجب به معصومین (علیهم السلام) است و اختصاص به اعمال مستحبی ندارد. چرا که اگر در ثواب اعمال مان دیگران را شرکت دهیم، اجر و ثواب ما کم نخواهد شد، بلکه اجرمان بیشتر می شود.
راوی می گوید به امام کاظم علیه السلام گفتم: اگر کسی به حج برود و حج و عمره خود را و یا قسمتی از طواف خود را برای خویشاوند خود منظور کند، آیا اجر و پاداش خودش ناقص می شود؟ امام علیه السلام فرمود: نه، ثواب یک حج کامل برای خودش و ثواب یک حج کامل برای خویشاوند او منظور می شود. پاداش دیگری هم دارد که به خویشان و دوستان خود صله و خدمت کرده است. من گفتم: اگر آن شخص مرده باشد، باز هم ثواب حج به او می رسد و در موقعیت او تأثیر می گذارد؟ آن حضرت فرمود: آری. حتی ممکن است مورد خشم و غضب خدا باشد و به وسیله ثواب حج، مورد مغفرت قرار بگیرد، و یا اگر در تنگنا باشد، وسعت و گشایش یابد. من گفتم: مرده ای که در تنگنا بوده باشد، می فهمد که این گشایش و وسعت از کجا به او رسیده است؟ ایشان باز فرمودند: آری. من گفتم: اگر کسی باشد که با مذهب حق به دشمنی و ستیزه می پرداخته، باز هم ثواب حج برای او مفید واقع می شود؟ آن جناب فرمود: آری. عذاب او تخفیف می یابد.» (2)
برای آشنایی و مطالعه بیشتر در زمینه آداب هدیه نمودن نماز و … به معصومین (علیهم السلام) به کتاب مفاتیح الجنان مراجعه شود.
پی نوشت:
(1) بحار الأنوار ج۸۸ ص ۲۱۵، به نقل از کتاب جَمالُ الأُسْبوع بِکَمالِ العَمَلِ الْمَْشروع تألیف سید رضى الدین، علی بن طاووس حلی (متوفای ۶۶۴ق)، ص 16 به بعد، «الفصل الأول» فی فضل هدیة الصلاة و تفصیل إهدائها إلى الهداة و الشکر لهم على قیامهم بما جرى على أیدیهم من العز و الجاه و النجاة فی الحیاة و بعد الوفاة.
(2) الکافی، ج ۴، ص ۳۱۵.
روایت مورد اشاره به لحاظ سندی«مضمر» بوده و در کتاب شریف بحار الأنوار ج۸۸ ص۲۱۵، به نقل از کتاب جمال الاسبوع سید ابن طاووس نقل شده است. «حدیث مضمر» حدیثی است که راوی نام معصومی که از وی حدیث نقل نموده، را ذکر نکند. بلکه از نام ایشان با ضمیر غایب تعبیر کند مثلاً در مقام نقل روایت از معصوم بگوید: «سألتُه» یا «کتبتُ إلیه». دلیل عدم ذکر نام معصوم توسط راوی، یا به خاطر وجود قرینه، تقیه و یا جلوگیری از تکرار است.
و به لحاظ محتوایی این روایت مورد استفاده عموم علمای شیعه قرار گرفته و به عمل نمودن به آن، توصیه های زیادی شده است.
با توجه به طولانی بودن متن روایت، بخشی از متن آن در زیر قرار داده می شود:
«جَمَالُ اَلْأُسْبُوعِ ، حَدَّثَ أَبُو مُحَمَّدٍ اَلصَّیْمَرِیُّ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ عَبْدِ اَللَّهِ اَلْبَجَلِیِّ بِإِسْنَادٍ رَفَعَهُ إِلَیْهِمْ صَلَوَاتُ اَللَّهِ عَلَیْهِمْ قَالَ:
مَنْ جَعَلَ ثَوَابَ صَلاَتِهِ لِرَسُولِ اَللَّهِ وَ أَمِیرِ اَلْمُؤْمِنِینَ وَ اَلْأَوْصِیَاءِ مِنْ بَعْدِهِ صَلَوَاتُ اَللَّهِ عَلَیْهِمْ أَجْمَعِینَ وَ سَلَّمَ أَضْعَفَ اَللَّهُ لَهُ ثَوَابَ صَلاَتِهِ أَضْعَافاً مُضَاعَفَةً حَتَّى یَنْقَطِعَ اَلنَّفَسُ وَ یُقَالُ لَهُ قَبْلَ أَنْ یَخْرُجَ رُوحُهُ عَنْ جَسَدِهِ یَا فُلاَنُ هَدِیَّتُکَ إِلَیْنَا وَ أَلْطَافُکَ لَنَا هَذَا یَوْمُ مُجَازَاتِکَ وَ مُکَافَاتِکَ فَطِبْ نَفْساً وَ قَرَّ عَیْناً بِمَا أَعَدَّ اَللَّهُ لَکَ وَ هَنِیئاً لَکَ بِمَا صِرْتَ إِلَیْهِ.
قَالَ کَیْفَ یُهْدِی صَلاَتَهُ وَ یَقُولُ؟
قَالَ یَنْوِی ثَوَابَ صَلاَتِهِ لِرَسُولِ اَللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ وَ إِنْ أَمْکَنَهُ أَنْ یَزِیدَ عَلَى صَلاَةِ اَلْخَمْسِینَ شَیْئاً وَ لَوْ رَکْعَتَیْنِ فِی کُلِّ یَوْمٍ وَ یُهْدِیهَا إِلَى وَاحِدٍ مِنْهُمْ… .» (1)
سیّد بن طاووس در کتاب جمال الاسبوع چنین می گوید، ابومحمد صیمری حدیث آورد گفت : حدیث کرد ما را ابوعبداللَّه احمد بن عبداللَّه بجلی به سندی که به امامان علیهم السلام بالا برده که فرمودند :
« هر کس ثواب نماز خود را برای رسول خدا صلی الله علیه وآله وسلم و امیرالمؤمنین و اوصیای بعد از آن حضرت علیهم السلام قرار دهد ، خداوند ثواب نمازش را آنقدر افزایش می‌دهد که از شمارش آن نَفَس قطع می‌گردد ، و پیش از آنکه روحش از بدنش برآید به او گفته می‌شود : ای فلان؛ هدیه تو به ما رسید ، پس امروز روز پاداش و تلافی کردن [نیکیهای] تو است ، دلت خوش و چشمت روشن باد به آنچه خداوند برایت مهیّا فرموده ، و گوارایت باد آنچه را به آن رسیدی . راوی گوید : [به امام علیه السلام ]عرض کردم : چگونه نمازش را هدیه نماید و چه بگوید ؟ فرمود : نیّت می‌کند ثواب نمازش را برای رسول خدا صلی الله علیه وآله وسلم هدیه کند و اگر برای او امکان داشت علاوه بر نمازهای 50 رکعتی (نمازهای یومیه و نافله های آن ها) در هر روز دو رکعت نماز بخواند و ثواب آن ها را به هر یک از مصعومین علیهم السلام هدیه نماید… .»
مقتضای این حدیث هدیه ثواب همه اعمال مستحب و واجب به معصومین (علیهم السلام) است و اختصاص به اعمال مستحبی ندارد. چرا که اگر در ثواب اعمال مان دیگران را شرکت دهیم، اجر و ثواب ما کم نخواهد شد، بلکه اجرمان بیشتر می شود.
راوی می گوید به امام کاظم علیه السلام گفتم: اگر کسی به حج برود و حج و عمره خود را و یا قسمتی از طواف خود را برای خویشاوند خود منظور کند، آیا اجر و پاداش خودش ناقص می شود؟ امام علیه السلام فرمود: نه، ثواب یک حج کامل برای خودش و ثواب یک حج کامل برای خویشاوند او منظور می شود. پاداش دیگری هم دارد که به خویشان و دوستان خود صله و خدمت کرده است. من گفتم: اگر آن شخص مرده باشد، باز هم ثواب حج به او می رسد و در موقعیت او تأثیر می گذارد؟ آن حضرت فرمود: آری. حتی ممکن است مورد خشم و غضب خدا باشد و به وسیله ثواب حج، مورد مغفرت قرار بگیرد، و یا اگر در تنگنا باشد، وسعت و گشایش یابد. من گفتم: مرده ای که در تنگنا بوده باشد، می فهمد که این گشایش و وسعت از کجا به او رسیده است؟ ایشان باز فرمودند: آری. من گفتم: اگر کسی باشد که با مذهب حق به دشمنی و ستیزه می پرداخته، باز هم ثواب حج برای او مفید واقع می شود؟ آن جناب فرمود: آری. عذاب او تخفیف می یابد.» (2)
برای آشنایی و مطالعه بیشتر در زمینه آداب هدیه نمودن نماز و … به معصومین (علیهم السلام) به کتاب مفاتیح الجنان مراجعه شود.
پی نوشت:
(1) بحار الأنوار ج۸۸ ص ۲۱۵، به نقل از کتاب جَمالُ الأُسْبوع بِکَمالِ العَمَلِ الْمَْشروع تألیف سید رضى الدین، علی بن طاووس حلی (متوفای ۶۶۴ق)، ص 16 به بعد، «الفصل الأول» فی فضل هدیة الصلاة و تفصیل إهدائها إلى الهداة و الشکر لهم على قیامهم بما جرى على أیدیهم من العز و الجاه و النجاة فی الحیاة و بعد الوفاة.
(2) الکافی، ج ۴، ص ۳۱۵.
