قوی ترین طلسمات+قویترین دعا و طلسم+قوی ترین کتاب طلسم و دعانویسی مطالب مذهبی+طلسم سیاهی و طلاق+طلسم احضار محبت معشوق+دانلود کتاب طلسم محبت و طلاق قوی
۱۳۹۸/۰۲/۳۰
–
۳۸۹۳ بازدید
سلام.دست دادن به یکدیگر(مصافحه کردن)مستحب است؟هم برای آقایان وهم خانم ها؟
دوست گرامی. استحباب دست دادن شامل مرد با مرد و زن با زن می شود و فرقی از این جهت نمی کند. توضیح بیشتر درباره آداب سلام و مصافحه و معانقه:
پیوندهای اجتماعی، نیازمند «تحکیم» است. استوارسازی این رشته ها با کلّی گویی به دست نمی آید. باید نمونه های عملی و مصداق های خاصّ و روشن ارائه شود، تا مرزهای دوستی و پیوندهای عاطفی استوارتر گردد و پایدار بماند. «سلام» و دست دادن یکی از این امور است.
سلام، چراغ سبز آشنایی است. وقتی دو نفر به هم می رسند، نگاه ها که به هم می افتد، چهره ها که رو در رو قرار می گیرد، نخستین علامت صداقت و مودت و برادری، «سلام دادن» است و در پی آن، دست دادن و مصافحه» و گاهی نیز معانقه.
دو نفر را تصور کنید که به یکدیگر می رسند، آشنا و دوست هم هستند. در این برخورد، بهتر است نخستین کلامشان چه باشد؟ آیا مناسب تر از «سلام» چیزی سراغ دارید؟
سلام، اطمینان دادن به طرف مقابل است که: هم سلامتی و تندرستی تو را خواستارم، هم از جانب من آسوده باش و مطمئن، که گزندی به تو نخواهد رسید. من خیرخواه تو هستم، نه بدخواه و کینه ورز و دشمن. نیز نوعی درود و تحیّت اسلامی است که دو مسلمان به هم می گویند. این معنای شعار اسلامی سلام است.
دست دادن و دست هم را صادقانه به گرمی فشردن، نشان دیگری از محبت و صمیمیت و خیرخواهی است. دل ها را به هم نزدیکتر و محبت ها را بیشتر می سازد. تماس دو دست، قلب ها را نیز به هم نزدیکتر می کند، اگر منافقانه و دروغ و فریب نباشد!
باری … سلام، نام خدا است و تحیّت الهی. سفارش پیامبر است و امامان. تا آنجا که فرموده اند: اگر کسی پیش از سلام، شروع به سخن کرد، جواب ندهید: مَنْ بَدَءَ بالکلام قبلَ السّلامِ فَلا تُجیبوهُ»(1) در حدیث دیگری امام صادق(ع) از قول خداوند نقل می کند که: بخیل، کسی است که از سلام دادن به دیگری بخل ورزد: «البخیلُ مَن بَخِلَ بِالسّلامِ»(2)
راستی … سلام دادن به دیگری نه تنها چیزی از قدر و جایگاه انسان نمی کاهد و هیچ گونه ضرر و زیان مادی، پولی، آبرویی و … ندارد، بلکه محبت آور و صفابخش است و خداپسند و سیره رسول خدا (ص) و روش و منش اولیاء الهی است. به علاوه، نشانه ای از تواضع و فروتنی و نداشتن کبر است. انسان های متواضع، نه تنها زیان نمی بینند، بلکه عزّت و محبوبیّت هم پیدا می کنند.
امام صادق(ع) فرمود: «مِنَ التّواضُعِ اَنْ تُسَلِّمَ عَلی مَنْ لَقیتَ»(3) از نشانه های فروتنی این است که به هر کس برخوردی، سلام دهی.
پیامبر اکرم(ص) نیز فرمود: اِذا تلاقَیْتُم، فَتَلاقُوا بِالتسلیم و التَّصافُح»(4)
هرگاه یکدیگر را دیدار کردید، با «سلام» و «دست دادن» با هم دیدار کنید.
سیره رفتاری پیامبر خدا آن بود که به هر که می رسید ـ حتی کودکان ـ ابتدا به او سلام می کرد، بخصوص در مورد سلام کردن به کودکان می فرمود: پنج صفت است که تا زنده ام، آنها را رها نخواهم کرد، یکی هم سلام دادن به کودکان است، تا پس از من «سنت» گردد.(5)
این خصلت خجسته، از اخلاق حسنه و روحیه پاک و تواضع او سرچشمه می گرفت. اینها درست؛ ولی ادب اقتضا می کند که کوچکترها به بزرگترها سلام کنند. در حدیث آمده است که پیامبر اکرم(ص) فرمود: کوچک به بزرگ سلام کند، یک نفر به دو نفر، و جمعیت کم به جمعیت فراوان، و سواره بر پیاده، و رهگذر، بر کسی که ایستاده است. و ایستاده بر کسی که نشسته است.(6) و البته که اگر جز این باشد، نشانِ تواضع نخواهد بود!
سلام را باید آشکارا، بلند و با صدای رسا ادا کرد. احادیث فراوانی با عنوانِ «الجهرُ بالسّلام» و «افشاء سلام» آمده که سفارش اکید دارد که سلامها، رسا و بلند باشد، نه زیر لب و آهسته و نامفهوم و ناقص. جواب سلام نیز باید همین گونه باشد، یعنی بلند و واضح، تا طرف بشنود.
اگر در برخورد با دیگران یا ورود به جلسه و جمعی، یا رسیدن به خانه و محل کار، سلام بگویید، ولی آهسته، شاید سلامتان را نشنوند. با اینکه شما سلام داده اید، ولی به دلیل سر و صدا یا جمع نبودن حواس یا هر عامل دیگر، سلامتان را نشنوند، شما را بی ادب و بی اعتنا خواهند شمرد و متکبّر خواهند پنداشت.
یا اگر سلام دیگری را جواب دهید؛ اما آهسته و زیر لب، به گونه ای که نفهمد و نشنود، شاید پیش خود فکر کند مسأله ای، خصومتی و … پیش آمده، یا شما سرسنگین و متکبّر شده اید که حتی جواب سلامش را هم نمی دهید یا با دشواری و بی علاقگی جواب می دهید.
راه جلوگیری از این سوءتفاهم ها و بدگمان یها، رعایت همان دستور دینی در معاشرت ها است، یعنی آشکارا سلام کردن.
امام صادق(ع) می فرماید: هرگاه یکی از شما سلام می دهد، سلامش را آشکارا بگوید. نگوید که «سلام دادم، ولی جوابم ندادند»، شاید سلام داده ولی آنان نشنیده باشند! و هرگاه یکی از شما جواب سلام می دهد، جواب را آشکارا و بلند بگوید، تا آن مسلمان دیگر نگوید که «سلام کردم ولی جوابم را ندادند!»(7) اگر سلام مستحب است، جوابش واجب است. البته بیشترین ثواب نیز از آنِ کسی است که شروع به سلام کند.
آن که سلام می دهد، پاسخش را باید گرمتر و بیشتر داد، چرا که سلام نوعی تحیت و هدیه از سوی یک مؤمن است و هدیه را باید پاسخی بهتر ارائه داد، تا نشان قدرشناسی باشد. و این تعلیم قرآن کریم است که تحیّت دیگران را به گونه ای بهتر پاسخ دهید: «… فَحَیُّوا بِاَحْسَنَ منها»(8)، یا مثل همان را بازگردانید.
مصافحه و دست دادن:
گفتیم که «مصافحه» هم، «دوستی آور»، «کدورت زدا» و «محبت آفرین» است. ما علاقه خود و صمیمیت را با دست دادن ابراز می کنیم. برعکس، اگر با کسی کدورت و دشمنی داشته باشیم، از دست دادن با او پرهیز می کنیم. به همین خاطر، این دستور مقدس و پربرکت اسلامی، در تحکیم رابطه های دوستی و اخوّت، ثمربخش است.
امام باقر(ع) فرمود: هر دو نفر مؤمنی که با هم دست بدهند، دست خدا میان دست آنان است و دست محبت الهی بیشتر با کسی است که طرف مقابل را بیشتر دوست بدارد.(9)
و نیز امام صادق(ع) فرمود: هنگامی که دو برادر دینی به هم می رسند و با هم دست می دهند، خداوند با نظر رحمت به آنان می نگردد و گناهانشان، آن سان که برگ درختان می ریزد، فرو می ریزد، تا آنکه آن دو از هم جدا شوند.(10)
دست دادن نیز، همچون سلام، ادب و آدابی دارد. یکی از آنها پیوستگی و تکرار است. در یک سفر و همراهی و دیدار، حتی چند بار دست دادن نیز مطلوب است.
ابوعبیده نقل می کند: همراه امام باقر(ع) بودم. اول من سوار می شدم، سپس آن حضرت. چون بر مرکب خویش استوار می شدیم، سلام می داد و احوالپرسی می کرد، چنان که گویی قبلاً یکدیگر را ندیده ایم. آنگاه مصافحه می کرد. هرگاه هم از مرکب فرود می آمدیم و روی زمین قرار می گرفتیم، باز هم به همان صورت، سلام می کرد و دست می داد و احوالپرسی می کرد و می فرمود: «با دست دادن دو مؤمن، گناهانشان همچون برگ درختان فرو می ریزد و نظر لطف الهی با آنان است، تا از هم جدا شوند.»(11)
از آداب دیگر مصافحه، فشردن دست، از روی محبّت و علاقه است، اما نه در حدی که سبب رنجش و درد گردد.(12)
جابر بن عبداللّه می گوید: در دیدار با رسول خدا (ص) بر آن حضرت سلام کردم. آن حضرت دست مرا فشار داد و فرمود: دست فشردن، همچون بوسیدنِ برادر دینی است. (13)
همچنین هنگام مصافحه، طول دادن و دست را زود عقب نکشیدن از آداب دیگر این سنّت اسلامی است. در مصافحه، پاداش کسی بیشتر است که دستش را بیشتر نگه دارد.(14)
پیامبر اسلام (ص) نیز این سنّت نیکو را داشت که چون با کسی دست می داد، آن قدر دستِ خود را نگه می داشت، تا طرف مقابل دست خود را سست کند و عقب بکشد. (15)
باری … محبت قلبی را باید آشکار ساخت. علاقه، گنجی نهفته در درون است که باید آن را استخراج و آشکار کرد، تا از برکاتش بهره برد. روشن ترین خیر و برکتش، تقویت دوستی ها و تحکیم آشنایی ها و رابطه ها است. به دستور اسلام، هرگاه مؤمنی را ملاقات می کنید، مصافحه کنید، خوشرویی و چهره گشاده و بشّاش و خندان به هم نشان دهید.(16)
از آثار دیگر مصافحه، «کینه زدایی» است. پیامبر خدا(ص) فرمود:
«تَصافَحُوا، فَاِنَّ التّصافُحَ یُذْهِبُ السَّخیمَة»(17) و «تَصافَحُوا فَاِنَّهُ یَذْهَبُ بالْغِلِّ».(18) مصافحه کنید و دست دهید، چرا که آن، کینه و کدورت را می زداید.
معانقه و روبوسی:
معانقه، دست در گردن یکدیگر کردن و بوسیدن صورت یا پیشانی است. از حضرت صادق (ع) روایت شده است: شما شیعیان را نوری در پیشانی هست که به آن نور، شما را در دنیا می شناسند، چون یکدیگر را برخورید آن موضع نور را از پیشانی یکدیگر ببوسید.
و در حدیث دیگر فرمود: نمی باید بوسید سر و دست کسی را مگر رسول خدا (ص) یا کسی که مراد از بوسیدن سر و دست او حضرت رسول (ص) باشد. محتمل است که این عمل مخصوص ائمه معصومین (ع) باشد. و اظهر آن است که شامل سادات و علما نیز می باشد، زیرا که تعظیم ایشان برای آن می کنند که فرزند آن حضرت یا حافظ علوم و مروج دین آن حضرت اند و احوط آن است که به غیر دست پیغمبر و امام را نبوسند.
در حدیث صحیح از امام موسی کاظم (ع) آمده است: اگر کسی خویشاوند را برای خویشی ببوسد بر او چیزی نیست و پهلوهای صورت برادران مؤمن را نیز ببوسند و امام را میان دو چشمش ببوسند.
از حضرت صادق (ع) روایت است: دهان را بوسیدن صحیح نیست مگر از برای زن و فرزند خود.
دست دادن با زنان:
بر اساس «مکتبی» بودن مرز دوستی ها و رابطه ها و معاشرت ها، دست دادن با نامحرم، حرام است و صِرف دوستی و رفاقت و آشنایی و همکار بودن، دلیل نمی شود که کسی با نامحرم و اجنبی، مصافحه کند.
روشنفکر مآبی در این مسأله جایی ندارد. رسول خدا فرمود: با زنان دست نمی دهم (19) (البته زنان نامحرم). و در حدیث نبوی دیگری آمده است:
«اگر زنی بخواهد با مرد نامحرم دست بدهد (که نباید دست دهد) و ناچار باشد، یا بخواهد با او «بیعت» کند، از پشت لباس (و با وجود حایل و پوشش دست، دستکش) مانعی ندارد».(20)
البته معیار عمل، فتوای مجتهدی است که از او تقلید می کنید و هر مسلمان متعهّد، باید برای عمل خود ملاک و حجّت شرعی داشته باشد. ادامه دارد.
منابع:
1ـ سفینة البحار، محدث قمی، ج1، ص 645.
2ـ میزان الحکمه، ری شهری، ج4، ص535.
3ـ خصال صدوق، ص11.
4ـ سفینة البحار. ج1، ص465.
5ـ بحارالانوار (بیروت)، ج73، ص10.
6ـ میزان الحکمه، ج4، ص538.
7ـ اصول کافی (عربی) کلینی، ج2، ص645.
8ـ نساء، آیه 86.
9ـ اصول کافی، ج2، ص179.
10ـ همان، ص183.
11ـ همان، ص179.
12ـ بحارالانوار، ج73، ص26.
13ـ همان، ص23.
14ـ همان، ص28.
15ـ همان، ص30.
16ـ میزان الحکمه، ج5، ص355.
17ـ بحارالانوار، ج74، ص158.
18ـ میزان الحکمه، ج5، ص354.
19ـ کنزالعمّال، حدیث 475.
20ـ همان، حدیث 25346.
پیوندهای اجتماعی، نیازمند «تحکیم» است. استوارسازی این رشته ها با کلّی گویی به دست نمی آید. باید نمونه های عملی و مصداق های خاصّ و روشن ارائه شود، تا مرزهای دوستی و پیوندهای عاطفی استوارتر گردد و پایدار بماند. «سلام» و دست دادن یکی از این امور است.
سلام، چراغ سبز آشنایی است. وقتی دو نفر به هم می رسند، نگاه ها که به هم می افتد، چهره ها که رو در رو قرار می گیرد، نخستین علامت صداقت و مودت و برادری، «سلام دادن» است و در پی آن، دست دادن و مصافحه» و گاهی نیز معانقه.
دو نفر را تصور کنید که به یکدیگر می رسند، آشنا و دوست هم هستند. در این برخورد، بهتر است نخستین کلامشان چه باشد؟ آیا مناسب تر از «سلام» چیزی سراغ دارید؟
سلام، اطمینان دادن به طرف مقابل است که: هم سلامتی و تندرستی تو را خواستارم، هم از جانب من آسوده باش و مطمئن، که گزندی به تو نخواهد رسید. من خیرخواه تو هستم، نه بدخواه و کینه ورز و دشمن. نیز نوعی درود و تحیّت اسلامی است که دو مسلمان به هم می گویند. این معنای شعار اسلامی سلام است.
دست دادن و دست هم را صادقانه به گرمی فشردن، نشان دیگری از محبت و صمیمیت و خیرخواهی است. دل ها را به هم نزدیکتر و محبت ها را بیشتر می سازد. تماس دو دست، قلب ها را نیز به هم نزدیکتر می کند، اگر منافقانه و دروغ و فریب نباشد!
باری … سلام، نام خدا است و تحیّت الهی. سفارش پیامبر است و امامان. تا آنجا که فرموده اند: اگر کسی پیش از سلام، شروع به سخن کرد، جواب ندهید: مَنْ بَدَءَ بالکلام قبلَ السّلامِ فَلا تُجیبوهُ»(1) در حدیث دیگری امام صادق(ع) از قول خداوند نقل می کند که: بخیل، کسی است که از سلام دادن به دیگری بخل ورزد: «البخیلُ مَن بَخِلَ بِالسّلامِ»(2)
راستی … سلام دادن به دیگری نه تنها چیزی از قدر و جایگاه انسان نمی کاهد و هیچ گونه ضرر و زیان مادی، پولی، آبرویی و … ندارد، بلکه محبت آور و صفابخش است و خداپسند و سیره رسول خدا (ص) و روش و منش اولیاء الهی است. به علاوه، نشانه ای از تواضع و فروتنی و نداشتن کبر است. انسان های متواضع، نه تنها زیان نمی بینند، بلکه عزّت و محبوبیّت هم پیدا می کنند.
امام صادق(ع) فرمود: «مِنَ التّواضُعِ اَنْ تُسَلِّمَ عَلی مَنْ لَقیتَ»(3) از نشانه های فروتنی این است که به هر کس برخوردی، سلام دهی.
پیامبر اکرم(ص) نیز فرمود: اِذا تلاقَیْتُم، فَتَلاقُوا بِالتسلیم و التَّصافُح»(4)
هرگاه یکدیگر را دیدار کردید، با «سلام» و «دست دادن» با هم دیدار کنید.
سیره رفتاری پیامبر خدا آن بود که به هر که می رسید ـ حتی کودکان ـ ابتدا به او سلام می کرد، بخصوص در مورد سلام کردن به کودکان می فرمود: پنج صفت است که تا زنده ام، آنها را رها نخواهم کرد، یکی هم سلام دادن به کودکان است، تا پس از من «سنت» گردد.(5)
این خصلت خجسته، از اخلاق حسنه و روحیه پاک و تواضع او سرچشمه می گرفت. اینها درست؛ ولی ادب اقتضا می کند که کوچکترها به بزرگترها سلام کنند. در حدیث آمده است که پیامبر اکرم(ص) فرمود: کوچک به بزرگ سلام کند، یک نفر به دو نفر، و جمعیت کم به جمعیت فراوان، و سواره بر پیاده، و رهگذر، بر کسی که ایستاده است. و ایستاده بر کسی که نشسته است.(6) و البته که اگر جز این باشد، نشانِ تواضع نخواهد بود!
سلام را باید آشکارا، بلند و با صدای رسا ادا کرد. احادیث فراوانی با عنوانِ «الجهرُ بالسّلام» و «افشاء سلام» آمده که سفارش اکید دارد که سلامها، رسا و بلند باشد، نه زیر لب و آهسته و نامفهوم و ناقص. جواب سلام نیز باید همین گونه باشد، یعنی بلند و واضح، تا طرف بشنود.
اگر در برخورد با دیگران یا ورود به جلسه و جمعی، یا رسیدن به خانه و محل کار، سلام بگویید، ولی آهسته، شاید سلامتان را نشنوند. با اینکه شما سلام داده اید، ولی به دلیل سر و صدا یا جمع نبودن حواس یا هر عامل دیگر، سلامتان را نشنوند، شما را بی ادب و بی اعتنا خواهند شمرد و متکبّر خواهند پنداشت.
یا اگر سلام دیگری را جواب دهید؛ اما آهسته و زیر لب، به گونه ای که نفهمد و نشنود، شاید پیش خود فکر کند مسأله ای، خصومتی و … پیش آمده، یا شما سرسنگین و متکبّر شده اید که حتی جواب سلامش را هم نمی دهید یا با دشواری و بی علاقگی جواب می دهید.
راه جلوگیری از این سوءتفاهم ها و بدگمان یها، رعایت همان دستور دینی در معاشرت ها است، یعنی آشکارا سلام کردن.
امام صادق(ع) می فرماید: هرگاه یکی از شما سلام می دهد، سلامش را آشکارا بگوید. نگوید که «سلام دادم، ولی جوابم ندادند»، شاید سلام داده ولی آنان نشنیده باشند! و هرگاه یکی از شما جواب سلام می دهد، جواب را آشکارا و بلند بگوید، تا آن مسلمان دیگر نگوید که «سلام کردم ولی جوابم را ندادند!»(7) اگر سلام مستحب است، جوابش واجب است. البته بیشترین ثواب نیز از آنِ کسی است که شروع به سلام کند.
آن که سلام می دهد، پاسخش را باید گرمتر و بیشتر داد، چرا که سلام نوعی تحیت و هدیه از سوی یک مؤمن است و هدیه را باید پاسخی بهتر ارائه داد، تا نشان قدرشناسی باشد. و این تعلیم قرآن کریم است که تحیّت دیگران را به گونه ای بهتر پاسخ دهید: «… فَحَیُّوا بِاَحْسَنَ منها»(8)، یا مثل همان را بازگردانید.
مصافحه و دست دادن:
گفتیم که «مصافحه» هم، «دوستی آور»، «کدورت زدا» و «محبت آفرین» است. ما علاقه خود و صمیمیت را با دست دادن ابراز می کنیم. برعکس، اگر با کسی کدورت و دشمنی داشته باشیم، از دست دادن با او پرهیز می کنیم. به همین خاطر، این دستور مقدس و پربرکت اسلامی، در تحکیم رابطه های دوستی و اخوّت، ثمربخش است.
امام باقر(ع) فرمود: هر دو نفر مؤمنی که با هم دست بدهند، دست خدا میان دست آنان است و دست محبت الهی بیشتر با کسی است که طرف مقابل را بیشتر دوست بدارد.(9)
و نیز امام صادق(ع) فرمود: هنگامی که دو برادر دینی به هم می رسند و با هم دست می دهند، خداوند با نظر رحمت به آنان می نگردد و گناهانشان، آن سان که برگ درختان می ریزد، فرو می ریزد، تا آنکه آن دو از هم جدا شوند.(10)
دست دادن نیز، همچون سلام، ادب و آدابی دارد. یکی از آنها پیوستگی و تکرار است. در یک سفر و همراهی و دیدار، حتی چند بار دست دادن نیز مطلوب است.
ابوعبیده نقل می کند: همراه امام باقر(ع) بودم. اول من سوار می شدم، سپس آن حضرت. چون بر مرکب خویش استوار می شدیم، سلام می داد و احوالپرسی می کرد، چنان که گویی قبلاً یکدیگر را ندیده ایم. آنگاه مصافحه می کرد. هرگاه هم از مرکب فرود می آمدیم و روی زمین قرار می گرفتیم، باز هم به همان صورت، سلام می کرد و دست می داد و احوالپرسی می کرد و می فرمود: «با دست دادن دو مؤمن، گناهانشان همچون برگ درختان فرو می ریزد و نظر لطف الهی با آنان است، تا از هم جدا شوند.»(11)
از آداب دیگر مصافحه، فشردن دست، از روی محبّت و علاقه است، اما نه در حدی که سبب رنجش و درد گردد.(12)
جابر بن عبداللّه می گوید: در دیدار با رسول خدا (ص) بر آن حضرت سلام کردم. آن حضرت دست مرا فشار داد و فرمود: دست فشردن، همچون بوسیدنِ برادر دینی است. (13)
همچنین هنگام مصافحه، طول دادن و دست را زود عقب نکشیدن از آداب دیگر این سنّت اسلامی است. در مصافحه، پاداش کسی بیشتر است که دستش را بیشتر نگه دارد.(14)
پیامبر اسلام (ص) نیز این سنّت نیکو را داشت که چون با کسی دست می داد، آن قدر دستِ خود را نگه می داشت، تا طرف مقابل دست خود را سست کند و عقب بکشد. (15)
باری … محبت قلبی را باید آشکار ساخت. علاقه، گنجی نهفته در درون است که باید آن را استخراج و آشکار کرد، تا از برکاتش بهره برد. روشن ترین خیر و برکتش، تقویت دوستی ها و تحکیم آشنایی ها و رابطه ها است. به دستور اسلام، هرگاه مؤمنی را ملاقات می کنید، مصافحه کنید، خوشرویی و چهره گشاده و بشّاش و خندان به هم نشان دهید.(16)
از آثار دیگر مصافحه، «کینه زدایی» است. پیامبر خدا(ص) فرمود:
«تَصافَحُوا، فَاِنَّ التّصافُحَ یُذْهِبُ السَّخیمَة»(17) و «تَصافَحُوا فَاِنَّهُ یَذْهَبُ بالْغِلِّ».(18) مصافحه کنید و دست دهید، چرا که آن، کینه و کدورت را می زداید.
معانقه و روبوسی:
معانقه، دست در گردن یکدیگر کردن و بوسیدن صورت یا پیشانی است. از حضرت صادق (ع) روایت شده است: شما شیعیان را نوری در پیشانی هست که به آن نور، شما را در دنیا می شناسند، چون یکدیگر را برخورید آن موضع نور را از پیشانی یکدیگر ببوسید.
و در حدیث دیگر فرمود: نمی باید بوسید سر و دست کسی را مگر رسول خدا (ص) یا کسی که مراد از بوسیدن سر و دست او حضرت رسول (ص) باشد. محتمل است که این عمل مخصوص ائمه معصومین (ع) باشد. و اظهر آن است که شامل سادات و علما نیز می باشد، زیرا که تعظیم ایشان برای آن می کنند که فرزند آن حضرت یا حافظ علوم و مروج دین آن حضرت اند و احوط آن است که به غیر دست پیغمبر و امام را نبوسند.
در حدیث صحیح از امام موسی کاظم (ع) آمده است: اگر کسی خویشاوند را برای خویشی ببوسد بر او چیزی نیست و پهلوهای صورت برادران مؤمن را نیز ببوسند و امام را میان دو چشمش ببوسند.
از حضرت صادق (ع) روایت است: دهان را بوسیدن صحیح نیست مگر از برای زن و فرزند خود.
دست دادن با زنان:
بر اساس «مکتبی» بودن مرز دوستی ها و رابطه ها و معاشرت ها، دست دادن با نامحرم، حرام است و صِرف دوستی و رفاقت و آشنایی و همکار بودن، دلیل نمی شود که کسی با نامحرم و اجنبی، مصافحه کند.
روشنفکر مآبی در این مسأله جایی ندارد. رسول خدا فرمود: با زنان دست نمی دهم (19) (البته زنان نامحرم). و در حدیث نبوی دیگری آمده است:
«اگر زنی بخواهد با مرد نامحرم دست بدهد (که نباید دست دهد) و ناچار باشد، یا بخواهد با او «بیعت» کند، از پشت لباس (و با وجود حایل و پوشش دست، دستکش) مانعی ندارد».(20)
البته معیار عمل، فتوای مجتهدی است که از او تقلید می کنید و هر مسلمان متعهّد، باید برای عمل خود ملاک و حجّت شرعی داشته باشد. ادامه دارد.
منابع:
1ـ سفینة البحار، محدث قمی، ج1، ص 645.
2ـ میزان الحکمه، ری شهری، ج4، ص535.
3ـ خصال صدوق، ص11.
4ـ سفینة البحار. ج1، ص465.
5ـ بحارالانوار (بیروت)، ج73، ص10.
6ـ میزان الحکمه، ج4، ص538.
7ـ اصول کافی (عربی) کلینی، ج2، ص645.
8ـ نساء، آیه 86.
9ـ اصول کافی، ج2، ص179.
10ـ همان، ص183.
11ـ همان، ص179.
12ـ بحارالانوار، ج73، ص26.
13ـ همان، ص23.
14ـ همان، ص28.
15ـ همان، ص30.
16ـ میزان الحکمه، ج5، ص355.
17ـ بحارالانوار، ج74، ص158.
18ـ میزان الحکمه، ج5، ص354.
19ـ کنزالعمّال، حدیث 475.
20ـ همان، حدیث 25346.
