آسم کودکان

آسم کودکان ریه ها و مجاری هوایی هنگام قرار گرفتن در معرض محرک های خاصی مانند استنشاق گرده یا ابتلا به سرماخوردگی یا عفونت های تنفسی به راحتی ملتهب می شوند. آسم کودکان می تواند باعث علائم آزاردهنده شود و در بازی، ورزش، مدرسه و خواب کودک شما اختلال ایجاد کند. در برخی از کودکان، آسم در صورت عدم کنترل، ممکن است باعث حملات خطرناک آسم شود.

آسم در دوران کودکی، مشابه آسم بزرگسالان می باشد، اما کودکان با مشکلات بیشتری روبرو هستند. متأسفانه، آسم در دوران کودکی قابل درمان نیست و علائم آن ممکن است تا بزرگسالی ادامه پیدا کند. اما در کودکان می توانید با کنترل علائم از آسیب به ریه ها جلوگیری کنید.1
 

ارتباط آلرژی‌ با آسم در کودک

قرار گرفتن در معرض مواد آلرژی‌زایی مانند هیره که مایت یا کنهٔ گردوغبار نیز نامیده می‌شود، سوسک، کپک، گرده‌های گیاهان یا شورهٔ حیوانات می‌تواند بروز علائم آسم را در برخی کودکان مبتلا به آسم شروع یا بدتر کند؛ این موارد، آسم آلرژیک نامیده می‌شود.

آلرژی فصلی به گرده‌های موجود در هوای آزاد که تب یونجه نیز نامیده می‌شود معمولاً تا زمانی که کودکتان چهار یا پنج ساله می‌شود بروز نخواهد کرد، زیرا برای اینکه یک کودک به گرده‌های موجود در هوا آلرژی پیدا کند باید به اندازهٔ کافی در معرض آنها قرار بگیرد و این می‌تواند مدت زیادی طول بکشد. با این حال آلرژی به هیره، کپک یا شورهٔ حیوانات ممکن است زودتر ایجاد شود.

حدود ۷۵ تا ۸۰ از درصد کودکان مبتلا به آسم آلرژی‌های قابل توجهی نیز دارند. اگر کودک شما مبتلا به آسم است و فکر می‌کنید که آلرژی دارد، بهتر است برای ارزیابی و درمان بیشتر که ممکن است به جلوگیری از حملات آسم کمک کند، او را نزد یک متخصص آسم و آلرژی ببرید.2

علائم آسم کودکان چیست؟

علائم آسم در همه‌ی کودکان یکسان نیستند؛ حتی ممکن است که کودک در هر مرحله‌ از بیماری علائم متفاوتی داشته باشد. برخی از علائم احتمالی عبارتند از:

حملات مکرر سرفه در شب یا حین بازی، خندیدن و گریه کردن.

سرفه مزمن (این علامت شاید در برخی کودکان تنها علامت بیماری باشد)

کم‌انرژی‌بودن در زمان بازی

تنفس سریع (به‌طور متناوب)

شکایت از احساس ناراحتی و گرفتگی در قفسه‌‌ سینه.

صدای سوت هنگام دم یا بازدم (یا همان خس خس سینه)

حرکات الاکلنگی در قفسه‌ی سینه ناشی از تنفس سخت (این حرکات را درون‌کشیدگی می‌گویند)

تنگی نفس

احساس ضعف یا خستگی

پزشک معالج علاوه‌بر بررسی این علائم، باید احتمال وجود سایر بیماری‌هایی را که تنفس بیمار را دچار مشکل می‌کنند، بررسی نماید. متخصصان اطفال در توضیح علت علائمی مانند خس خس سینه همراه با تنگی نفس یا سرفه در نوزادان و کودکان نوپا اغلب از اصطلاحاتی مانند «بیماری واکنشی مجاری هوایی» یا «برونشیولیت» استفاده می‌کنند (هرچند این بیماری‌ها نیز معمولا به درمان‌های آسم جواب می‌دهند). همچنین این احتمال وجود دارد که آزمایش‌های تشخیصی آسم تا پیش از ۵ سالگی خیلی دقیق از آب درنیایند.3
 

عوامل محرک ایجاد آسم در کودک

عوامل محتمل آلرژی‌زا شامل هوای سرد، عفونت‌های ویروسی مانند سرماخوردگی معمولی، دود تنباکوها و سایر آلاینده‌های هواست و وقتی فرزندتان به اندازه‌ای بزرگ شد که بتواند بدود، تنها همان دویدن یا حرکت سریع می‌تواند یک حملهٔ آسم ایجاد کند. در واقع، اگر او اغلب پس از جست‌وخیز در پارک سرفه و خس‌خس سینه دارد، ممکن است موردی از آسم را داشته باشد که به نام «آسم ناشی از ورزش» شناخته می‌شود.2

عوارض آسم کودکان

آسم می تواند باعث بروز برخی عوارض شود، از جمله:

حملات شدید آسم (با نیاز به درمان اضطراری یا بستری شدن در بیمارستان)

کاهش دائمی عملکرد ریه

استراحت های مداوم و اختلال در فعالیت روزمره

کم خواب و خستگی.1
 

درمان آسم کودکان چگونه است؟

از میان راهکارهای کنترل آسم در کودکان می‌توان به پرهیز از محرک‌ها، مصرف دارو و توجه دائمی به علائم بیماری اشاره کرد. کودکان مبتلا به آسم همیشه باید دور از منابع تولید دود نگه داشته شوند. مصرف درست داروها نیز نقش مهمی در کنترل آسم کودکان دارد.

پزشک معالج براساس سوابق پزشکی کودک و همچنین شدت آسم او، راهکارهایی برای کنترل آسم ارائه خواهد داد. این دستور پزشک که به‌صورت کتبی ارائه می‌گردد، زمان دقیق و نحوه‌ی استفاده از داروها را شرح می‌دهد و به والدین توضیح می‌دهد که درصورت تشدید علائم آسم باید چه‌ اقداماتی انجام دهند و چه زمانی کودک را به اورژانس منتقل کنند.

مطمئن شوید که توصیه‌های پزشک را به‌درستی متوجه شده‌اید و تمام سؤالاتی که در ذهن داشتید را از او پرسیده‌اید. دستورالعمل کنترل آسم، برای مهار کردن موفق آسم کودک‌تان بسیار مهم است. این دستورات را همیشه دم‌ دست داشته باشید و در اختیار پرستار کودک و مسئولان مدرسه نیز قرار دهید، تا اگر زمانی کودک در نبود شما دچار حملات آسم شد، دیگران از اقدامات حیاتی و نحوه‌ی کمک‌رسانی مطلع باشند.3

راهکارهای پیشگیری از ابتلای کودکان به آسم

اگر کودکتان آسم را در ژن‌های خود داشته باشد، هیچ کاری نیست که بتوانید انجام دهید تا از ابتلا فرزندتان به آسم به طور قطعی و کامل جلوگیری کنید و تا زمانی که کودک نشانه‌های مزمن، مانند خس‌خس سینه و سرفهٔ مداوم را نشان ‌ندهد، شما متوجه مشکل آسم در او نخواهید شد.

با این حال، اگر اقدامات زیر را انجام دهید ممکن است بتوانید شدت علائم فرزند خود را به حداقل برسانید یا تا زمانی که بزرگ‌تر می‌شود و ریه‌هایش دیگر بزرگ‌تر و قوی‌تر خواهد بود، شروع آسم او را به تأخیر بیندازید:
 

قرارگیری کودک در معرض هیره‌ها را به حداقل برسانید

رویه‌ای از جنسی غیرقابل نفوذ روی تشک کودک بکشید، فرش، موکت و اسباب‌بازی‌های کرک و خز‌دار را از اتاق کودک خارج کنید، به جای پرده‌های پارچه‌ای سنگین از کرکره استفاده کنید و یک بار در هفته رویه‌های تخت او را در آب داغ بشویید.
 

کودکتان را از دود سیگار دور نگه دارید

دود سیگار به لحاظ تکنیکی آلرژن محسوب نمی‌شود، اما ریه‌ها را تحریک می‌کند.
 

قرارگیری کودک در معرض آلودگی هوا را محدود کنید

آلاینده‌های هوا مثل ازون می‌توانند ریه‌ها را تحریک کنند و در افرادی که دستگاه‌های تنفسی حساس دارند باعث مشکلات تنفسی شوند. روزنامه یا اخبار شهر خود را برای گزارش‌های مربوط به شاخص کیفیت هوا بررسی کنید و در روزهایی که کیفیت هوا پایین است، سعی کنید کودک خود را در محیط داخل نگه دارید.
 

از شومینه یا بخاری چوبی دوری کنید

اگرچه گرما و صمیمتی که این وسایل به خانه می‌دهند وسوسه‌انگیز است اما دود آنها ممکن است سیستم تنفسی کودکتان را تحریک کند.
 

کپک‌های موجود در خانه را کاهش دهید

برای مثال، فن‌ هواکش نصب کنید یا پنجره‌ای را هنگام پختن غذا در آشپزخانه و هنگام دوش گرفتن در حمام باز بگذارید. در صورت لزوم از یک دستگاه تهویهٔ هوا یا رطوبت‌گیر استفاده کنید تا سطح رطوبت بین ۳۵ تا ۵۰ درصد نگه داشته شود.

روزنه‌ها را نیز بپوشانید و تعمیر کنید، زیرا می‌تواند باعث رشد کپک در پشت دیوارها و زیر کفپوش‌ها شود. سطوح کپک‌زده را هم با استفاده از صابون و آب تمیز کنید. برای جلوگیری از رشد کپک اطمینان حاصل کنید که لباس‌ها یا سطوح مرطوب یا نم‌دار در اسرع وقت خشک می‌شود.2

پینوشتها
1.www.pezeshket.com
2.www.madarsho.com
3.www.chetor.com