مامیران یا “مامیزان کبیر” گیاهی داروئی از تیره “خشخاش Papaveraceae” است که نام علمی آن”Chelidonium Majus”می باشد .مامیران ،” گیاه پرستو ” میز نامیده میشود.

گیاهی است علفی، چندساله با شیره نارنجی رنگ، منشعب به رنگ سبز تیره، واجد کرک های پراکنده و دارای بن ساقه ای پوشیده از قاعده های پایای برگ ها و ساقه ای منشعب به ارتفاع ۹۰- ۳۰ سانتیمتر. برگ ها شانه ای دارای ۷-۵ برگچه تخم مرغی تا مستطیلی شکل. گل آذین چتر مانند آن دارای ۶-۲ گل، گل با دو کاسبرگ آزاد و ریزان و چهار گلبرگ کامل زرد رنگ، واژ تخم مرغی است. پرچم ها زرد رنگ، میوه به شکل کپسول کشیده، کمابیش مستقیم و فاقد کرک است.

دانه های آن سیاه رنگ هستند. اندام دارویی مامیران قسمت هوایی گیاه است که در هنگام گل دادن جمع آوری می شوند. از مامیران به صورت خوراکی به عنوان صفراآور، ضداسپاسم، مسکن (ضعیف) و مدر و به صورت موضعی در درمان زگیل استفاده می شود. در طب گذشته از تمام قسمت های گیاه مامیران به ویژه شیرابه و ریشه آن در درمان ناراحتی های پوستی به ویژه برص، درد دندان و نیز به عنوان صفراآور استفاده می کردند.

سرشاخه هوایی مامیران دارای ۱-۱/۰ درصد آلکالوئید با بیش از ۲۰ آلکالوئید است. این گیاه در زمین های بایر به صورت خودرو رشد می کند و به صورت وسیعی در اروپا و آسیای شمالی و مرکزی می روید.

اندام دارویى مامیران قسمت هوایى گیاه است که در هنگام گل دادن جمع آورى مى شوند. از مامیران به صورت خوراکى به عنوان صفراآور، ضداسپاسم، مسکن (ضعیف) و مدر و به صورت موضعى در درمان زگیل استفاده مى شود. در طب گذشته از تمام قسمت هاى گیاه مامیران به ویژه شیرابه و ریشه آن در درمان ناراحتى هاى پوستى به ویژه برص، درد دندان و نیز به عنوان صفرا آور استفاده مى کردند. سرشاخه هوایى مامیران داراى ۱-۱/۰ درصد آلکالوئید با بیش از ۲۰ آلکالوئید است.

ترکیبات شیمیایی

مامیران کبیر دارای آلکالوئید های مختلفی مانند چلیدونین ، هیموچلیدونین ، کلریتین ، پروتوپین ، آلیکری توپین ، هربرین و اسپارتئین می باشد . در مامیران کبیر همچنین نمک های کلسیم ، منیزیوم و آلمینویم ، مواد رزینی و موسیلاژ موجود است .1

درمان اختلالات قلبی و عروقی

جوشانده ریشه مامیران، تصلب شرائین و فشارخون را درمان کرده و از بروز سکته قلبی جلوگیری می‌کند.

درمان اختلالات عصبی

جوشانده ریشه مامیران تسکین‌دهنده دردهای عصبی، خواب‌آور وآرام‌بخش است.

درمان مشکلات پوستی

عصاره مامیران زخم‌ها، زوائد گوشتی و زگیل و دیگر مشکلات پوستی را برطرف می‌سازد.

درمان اختلالات کلیوی

جوشانده مامیران محرک کلیه فزونی‌دهنده حجم ادرار، دفع‌کننده سموم بدن و درمان‌کننده عفونت‌های کلیه، مثانه و مجاری ادرار است.

درمان اختلالات چشمی

شست‌وشوی چشم با عرق مامیران درد، ورم و عفونت‌های چشم را التیام می‌بخشد.2

محافظت از کبد و مثانه

سلاندین حاوی موادی است که به پاکسازی کبد کمک می کند. این گیاه برای سم زدایی بدن مفید است. این ماده دارای خواص محافظ طبیعی است که نه تنها به حفظ وضعیت مناسب و عملکرد کبد کمک می کند بلکه سلول ها را از آسیب محافظت می کند.
عصاره مامیران باعث کاهش التهاب در بدن می شود ، برای درمان فیبروز و جلوگیری از هپاتیت سمی مفید است. سلاندین کار کیسه صفرا را تحریک می کند ، اختلال عملکرد آن ، همانطور که می دانید باعث بیماری های مختلفی از جمله سوء هاضمه می شود. مطالعات بالینی تأثیر گیاهان در درمان التهاب کیسه صفرا را تأیید کرده است. اما قبل از شروع داروهای گیاهی ، مشورت با پزشک مهم است.

مامیران هضم را بهبود می بخشد

سلاندین برای اختلالات گوارشی مفید است. این گیاه گرفتگی شکم ، نفخ و رفع سوء هاضمه را تسکین می دهد. این ماده به بدن کمک می کند تا صفرا و آنزیم های گوارشی بیشتری تولید کند که مسئول هضم موثر مواد غذایی هستند. برخی مطالعات حاکی از آن است که عصاره celandine برای درمان زخم معده ، سندرم روده تحریک پذیر و برخی بیماریهای مزمن دستگاه گوارش مفید است.

مامیران اگزما را درمان می کند

آب گیاه به طور سنتی برای درمان بسیاری از بیماری های پوستی از جمله درماتیت آتوپیک استفاده می شود. در سال ۲۰۱۱ دانشمندان آزمایشاتی را انجام دادند که نتیجه آن نشان داد که آب celandine برای درمان اگزما مفید است. این آزمایش بر روی موش ها انجام شد ، اما با این وجود توانایی گیاه در کاهش تظاهرات علائم اگزما از جمله التهاب و خارش ثابت شد.
از تنتورهای مامیران قرن ها برای درمان بسیاری از بیماری های پوستی از جمله کرم حلقوی  و زگیل استفاده می شود.

خواص ضد میکروبی مامیران

برای بیماری های لثه و دندان ناشی از باکتری ها موثر است. آزمایشات آزمایشگاهی نشان داده است که عصاره گیاه دارای فعالیت ضد باکتریایی قوی در برابر چندین سویه باکتری از جمله استرپتوکوکی است.

محققان پیشنهاد می کنند که توانایی ضد میکروبی celandine با ماده هلریترین موجود در گیاه مرتبط است. مطالعات دیگر تأثیر گیاهان دارویی در برابر ویروس تبخال سیمپلکس را تأیید کرده است. ماده ضد سرطان سلاندین خواص ضد سرطانی دارد. در یک زمان ، مطالعه ای با مشارکت بیماران مبتلا به انواع مختلف سرطان انجام شد. هر یک از شرکت کنندگان در این آزمایش بخش خاصی از عصاره celandine دریافت کردند.
 
معلوم شد که تحت تأثیر فیتوپراپی ، تکثیر سلول های سرطانی کند می شود و درصد بقای بیماران مبتلا به سرطان افزایش می یابد. اگر چه ، شایان ذکر است که همه محققان قبول ندارند که سلاندین در درمان سرطان بسیار مؤثر است. در یک زمان ، آماده سازی برای درمان بیماری های سرطانی از عصاره celandine ساخته شد. اما بعداً ، بسیاری از محققان به اثربخشی آن شک داشتند و در بسیاری از کشورها این دارو به دلیل خطر، کاملاً ممنوع بود.
اما از طرف دیگر ، هیچ کس متعهد نیست که این ماده را در celandine که دارای فعالیت آنتی اکسیدانی هستند ، انکار کند و این یک عامل محافظت در برابر سرطان است.

مامیران زگیل را از بین می برد

تأییدشده است که آب celandine یک داروی مؤثر در برابر زگیل و پاپیلوما است. اما این توانایی های گیاهی بیش از یک قرن است که برای انسان شناخته شده است. در زمان های قدیم مردم می دانستند: اگر شما به طور مرتب آب زرد celandine را روی زگیل بمالید ، دیر یا زود از بین می رود. امروزه بسیاری از دانشمندان تأثیر چنین داروی گیاهی را تأیید می کنند ، اما در عین حال یادآور می شوند: شما نمی توانید آب مامیران را در مناطق سالم پوست بمالید (ممکن است باعث سوختگی شود).

برای چنین درمانی ، باید شاخه ای از یک گیاه تازه را بشکنید و صبر کنید تا یک قطره آب مانند اشک از گیاه بچکد ، سپس آن را روی زگیل بمالید. اگر دریافت روزانه آب celandine تازه امکان پذیر نیست ، می توانید سرکه دارویی تهیه کنید.3

طرز استفاده از مامیران کبیر

جوشانده

به میزان 20 گرم برگ خشک و یا ریشه مامیران را در یک لیتر آب بریزید . میزان استفاده از آن یک فنجان سه بار در روز می باشد .

دم کرده مامیران

مقدار 30 گرم برگ خشک مامیران را در یک لیتر آب جوش بریزید و اجازه دهید برای زمان ده دقیقه دم بکشد . سپس صاف نموده و میل فرمایید .

تنطور مامیران

این تنطور به صورت آماده در فروشگاههای گیاهان دارویی و یا برخی از داروخانه ها موجود است و یا اینکه به اندازه 100 گرم برگ خشک یا ریشه مامیران را در 500 گرم الکل سفید خیس نموده اجازه دهید برای زمان دو هفته به همین حالت باشد . البته هر روز آنرا تکان داده پس از این مدت آنرا صاف نموده و در شیشه دربسته بریزید . میزان استفاده از آن 10-15 قطره سه بار در روز می باشد.

شیره مامیران

جهت مصرف شیره مامیران آن را با عسل قاطی نموده و مصرف نمایید .

مضرات گیاه مامیران کبیر

استفاده بیش از حد از مامیران کبیر تولید مسمومیت می نماید و حتی مصرف افراطی بصورت له شده روی رخم ها نیز همین خطر را در پی دارد زیرا از راه پوست جذب بدن می گردد . بنابراین باید استفاده از آن در حد توصیه شده باشد زیر نظر متخصص استفاده گردد. توجه داشته باشید این گیاه سمی می باشد و مقدار بسیار آن در مصارف داخلی امکان دارد موجب تشنج و حتی مرگ گردد.4

پی نوشت:
1.www.beytoote.com
2.www.rustanews.ir
3.www.sayarak.com
4.www.saednews.com