خانه » همه » مذهبی » اذکار و خواص آن

اذکار و خواص آن


اذکار و خواص آن

۱۳۹۷/۱۰/۰۶


۵۱۱۳ بازدید

سلام میشه چندتا ذکر برام بفرستید که در طول روز تکرار کرد

الف . حقیقت ذکر
منظور از ذکر نه فقط این است که انسان جمله «لا اِلهَ اِلَّا الله» و یا «یا هو یا من هو»را به اندازه ای بگوید که دهان او کف کند و به سرگیجه دچار شود، بلکه بنا به گواهی اخبار معصومین، از جمله خبری که مرحوم علامه مجلسی در کتاب بحار الانوار نقل کرده، حقیقت ذکر این است که «شخص در موقع انجام هر کاری به یاد خدا افتاده و به او توجه کند تا اگر آن کار از کارهای ناپسند و خلاف دستورات الهی است از خدا بترسد وآن را ترک کند».
متن روایت چنین است: «قالَ رَسُولُ اللهُ صَلَی اللهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ یا عَلی ثَلثَةٌ لا یُطیقُها هذِه الْاُمُّةَ اَلْمَواساةَ لِلْاَخِ فِی مالِهِ، وَ اِنْصافُ النّاسِ مِنْ نَفْسِهِ وَ ذِکْرُ اللهِ عَلی کُلِ حالٍ، وَ لَیْسَ هُوَ سُبْحانَ اللهِ وَ الْحَمْدُ للهِ وَ لا اِلهَ اِلَّا اللهُ وَ اللهُ اَکْبَرْ، وَلکِنْ اِذا وَرَدَ عَلی ما یَحْرُمُ عَلَیْهِ خافَ اللهَ وَ تَرَکَهُ» (جلوه حق، حضرت آیت الله مکارم شیرازی )
ب ) انواع ذکر:
1 . ذکر زبانی
ذکر زبانی به جا آوردن حمد و ثنای الهی، نجوا کردن (آهسته حرف زدن)، درد دل کردن، درخواست کمک از درگاه خدای سبحان و پناه بردن از شر شیاطین انس و جن به آن بارگاه مقدس است. ذکر زبانی گرچه از تمام مراتب ذکر، نازلتر است ولی در عین حال مفید فایده است. زیرا که زبان در این ذکر به وظیفه خود قیام کرده و به علاوه ممکن است، این تذکّر پس از مداومت و قیام به شرایط آن، اسباب باز شدن زبان قلب نیز بشود.( اربعین حدیث، امام خمینی (قدس سره)، ج 1، ص 250)
در روایات اهل بیت ـ علیهم السلام ـ این گونه ذکر، زیاد به چشم می خورد و حتی مورد سفارش قرار گرفته است. چنانچه خود آن بزرگواران نیز در این زمینه الگوی پیروان خود هستند. امام صادق ـ علیه السلام ـ فرمود: «… پدرم «کثیرالذّکر» بود. من او را هنگام غذا خوردن و راه رفتن در حال ذکر گفتن خدا می یافتم، حتی صحبت کردن با دیگران، او را از یاد خدا باز نمی داشت. زبانش با گفتن «لا اله الا الله» به کامش چسبیده بود. او ما را جمع می کرد. کسانی را که قرآن خواندن می دانستند به قرائت قرآن و کسانی را که قرآن خواندن نمی دانستند، به ذکر خدا فرمان می داد تا خورشید طلوع کند»( اصول کافی، ج 4، ص 258). تسبیحات حضرت زهرا ـ سلام الله علیها ـ ، گفتن تسبیحات اربعه، «یا الله» و «یا ربّ»، «لا حَوْلَ وَ لا قُوَّةَ اِلا بِاللهِ الْعَلیّ الْعَظیم» و استغفار و مانند آن، از جمله ذکرهای زبانی می باشند که هر کدام ثواب مخصوصی داشته و اثر ارزنده ای در انسان ایجاد می کند.
در نتیجه نمی شود اثر الفاظ وذکر لفظی را نادیده گرفت از جمله آنکه هر عضوی باید از ذکر وعبادت بهره ببرد و اکتفا به ذکر قلبی، زبان را از بهره عبادت محروم می کند. چنانکه گفته شده خواندن قرآن از روی قرآن و نگاه به آن بهتر از حفظ خواندن است، که در حفظ خواندن چشم بهره خود را از عبادت از دست می دهد دیگر آنکه تمرین ونقش ذکر لفظی قابل انکار نیست .
ذکر لفظی در حقیقت تمرین وورزش است که آسان تر از ذکر قلبی است البته باید توجه داشت که ذکر لفظی وسیله ای باشد برای تحقق ذکر قلبی. ذکر لفظی خود دروازه ای است برای رسیدن به ذکر قلبی.بهترین دلیل بر وجود ذکر لفظی، فرمایشات ائمه دینمان در توصیه هایی که برای بیان کردن اذکار لفظی داشتند ودر کتب روایی فراوان یاد می شوند .(با مراجعه به قرآن و روایات می بینیم اذکار خاصی تاکید شده با الفاظی مخصوص ودر مواردی با عددهای معین حتی تاکید شده با همان لفظی که دستور داده شده بدون کم وزیاد ادا شود) (برای آشنایی بیشتر به رساله نورعلی نور فی ذکر ذاکر مذکور حضرت علامه حسن زاده آملی مراجعه فرمایید )
2 . ذکر قلبی
ذکر قلبی همان توجه قلبی به خدای سبحان است که دل را صفا و صیقل داده، جلوه گاه محبوب می کند و روح را تصفیه کرده، انسان را از قید اسارت نفس می رهاند. اگر قلب به تذکّر محبوب و یاد حق تبارک وتعالی عادت کرد و با آن عجین شد، انسان را دگرگون می کند، بطوری که حرکات و سکنات چشم، زبان، دست، پا و سایر اعضا، با ذکر حق انجام می گیرد و برخلاف وظایف، امری انجام نمی دهند. کاملترین و بهترین مراتب ذکر نیز همین است که در همه مراتب انسانی، جاری شده و حکمش ظاهر و باطن و نهان و آشکار را در برگیرد و اگر ذکر زبانی نیز از نظر مکتب اسلام مطلوب است و به آن سفارش شده، سرّش در آن است که زبان قلب گشوده شود و بحدی برسد که زبان، چشم، گوش و سایر اعضای بدن از قلب پیروی کنند تا بدین وسیله دل برای ورود صاحب منزل، پاک و پاکیزه گردد.
علی ـ علیه السلام ـ فرمود: «اِنَّ اللهَ سُبْحانَهُ جَعَلَ الذِّکْرَ جَلاءً لِلْقُلُوبِ… همانا خداوند سبحان، ذکر را جلا و صفای دلها قرار داده است… . » ( شرح غررالحکم، ج 2، ص 558)امام خمینی (قدس سرّه) می نویسد: «پس ای عزیز! در راه ذکر و یاد محبوب، تحمّل مشاقّ هرچه بکنی، کم کرده ای. دل را عادت بده به یاد محبوب، بلکه به خواست خدا، صورت قلب، صورت ذکر حقّ شود و کلمه طیّبه لا اله الا الله صورت اخیره و کمال اقصای نفس گردد که از این زادی بهتر برای سلوک الی الله و مُصلحی نیکوتر برای معایب نفس و راهبری خوبتر در معارف الهیه یافت نشود. پس اگر طالب کمالات… و مهاجر الی الله هستی، قلب راعادت بده به تذکّر محبوب…»( اربعین حدیث، امام خمینی (قدس سرّه)، ج 1،‌ص 249)
3 . ذکر عملی
ذکر عملی آن است که انسان در عمل، خدا را ناظر و شاهد اعمال و رفتار خود دانسته، هرجا که صحبت واجب باشد، آنجا حاضر بوده و هر جا که صبحت از محارم الهی، گناه و نافرمانی خدا باشد، غایب باشد و در حال گناه و نافرمانی دیده نشود. این نوع ذکر در آیات قرآن، به تعابیر گوناگون، در مورد اعمال انسانی به کار رفته است.
ج ) ذکر متناسب با حال روحی و معنوی ذاکر
ذکر خدا در هر حال و به هر شکل و لفظ ، سازنده و هدایتگر و نورانی کننده جان و دل مؤمن است ، ذکر باید متناسب با حال و شرایط روحی و معنوی ذاکر باشد . برای برخی افراد تهلیل (لا اله الا الله) و برای برخی تسبیح ( سبحان الله) و برای برخی تحمید (الحمد لله) و برای عده ای استغفار (استغفرالله ربی و اتوب الیه) و برای دیگران صلوات مناسب و مفید است .
د ) دستورالعمل‌ علما
علما در دستورالعمل‌هایی که داده‌اند اذکار مختلف را برای افراد مختلف توصیه کرده‌اند. به عنوان نمونه ، حضرت آیة الله بهجت (ره) در علاج برخی بیماری‌های روحی ذکر های ذیل را معرفی می‌کردند.
رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم فرموده است: ذکر «سبحان الله و الحمد الله و لا اله الاّ الله و الله اکبر» را زیاد بگویید.چون در قیامت این اذکار با گروهی از فرشتگان و محافظ از پیش رو و پشت سر خواهند آمد. و این اذکار باقیات و صالحات می‌باشند.
ه ) اذکار و خواص آن
اِکثار حوقله (زیاد گفتن: لا حَولَ وَ لا قُوَّةَ إلاّ بِالله العَلیِّ العَظیم) جهت علاج غرور سودمند است.
اِکثار تهلیل (زیاد گفتن: لا إله إلاّ الله)، علاج وسواس است.
همچنین زیاد گفتن (لا إله إلاّ الله) جهت جمع شدن فکر مناسب است.
با عقیده کامل، زیاد صلوات فرستادن (أَللّهُمَّ صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّد) علاج عصبانیت است.
با عقیده کامل، اِکثار حوقله (یعنی زیاد بگوید: لا حَولَ وَ لا قُوَّةَ إلاّ بِالله) جهت دوری از ریا مفید است.
نتیجه ذکر یونسیه در خود قرآن منصوص است: وَ نَجَّینَاهُ مِنَ الغَمِّ وَ کَذلِکَ نُنجِی المُومِنین و او را از اندوه رهانیدیم و مؤمنان را چنین نجات می‌دهیم
و ) برنامه‌ی ذکر برای ایام هفته
1 . ذکر تسبیحات اربعه
رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم فرمودند: پنج چیز است که چقدر در میزان سنگین اند؛ گفتن سبحان الله و الحمد الله و لا اله الاّ الله و اللّه اکبر و فرزند شایسته ای است که از مسلمانی بمیرد و او در مرگ آن فرزند دامن صبر از دست ندهد و به حساب خداوند منظور بدارد. (خصال،شیخ صدوق،ص 295,)
امام صادق علیه‌السلام فرمودند: رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم فرموده است: ذکر «سبحان الله و الحمد الله و لا اله الاّ الله و الله اکبر» را زیاد بگویید. چون در قیامت این اذکار با گروهی از فرشتگان و محافظ از پیش رو و پشت سر خواهند آمد. و این اذکار باقیات الصالحات می‌باشند.( ثواب الاعمال ،شیخ صدوق،ص 9)
امام صادق علیه السّلام فرمودند: رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم فرموده است: ذکر «سبحان الله و الحمد الله و لا اله الاّ الله و الله اکبر» را زیاد بگوئید. چون در قیامت این اذکار با گروهی از فرشتگان و محافظ از پیش رو و پشت سر خواهند آمد. و این اذکار باقیات و صالحات می‌باشند
2 . تسبیح (سبحان الله)
شخصی از امام علی علیه‌السلام درباره تفسیر «سبحان الله» پرسید. امام فرمودند: این ذکر تعظیم و منزه دانستن خداوند است از آنچه مشرکین می‌گویند. و اگر بنده ای آن را بگوید؛ تمام ملائکه بر او صلوات می‌فرستند.
امام صادق علیه‌السلام فرمودند: ابلیس گفت: پنج کار است که در آن‌ها من هیچ حیله ای ندارم و سایر مردم در قبضه من هستند:…و کسی که زیاد در روز و شب تسبیح سبحان الله می‌گوید و …( خصال،شیخ صدوق،باب خصلت‌های پنج‌گانه)
امیرالمؤمنین علیه‌السلام: هرکس روزی سی مرتبه تسبیح (سبحان الله) بگوید: خداوند هفتاد نوع بلا که کمترین آن‌ها فقر است را از وی دفع می‌نماید.( سفینة البحار،ج 3 ،ص 202)
3 . تهلیل(لا اله الاّ الله)
پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم فرمودند: خداوند فرمود: (لا اله الاّ الله) قلعه من است و هرکس در آن داخل شود، از عذاب من در امان است.( همان)
پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم فرمودند: کلمه (لا اله الاّ الله)بهاء و قیمت بهشت است.( ثواب الاعمال،شیخ صدوق،ص 3)
امام صادق علیه السلام فرمودند: ذکر (لا اله الله و الله اکبر) را زیاد بگوئید، چون در نزد پروردگار چیزی از این دو ذکر محبوب‌تر نیست.( همان،ص 5)
4 . تحمید(الحمد الله)
از ائمه سفارش به زیاد گفتن (الحمد الله) در همه حالات اعم از نعمت یا مصیبت شده است.( سفینة البحار،ج 3،ص 205ـ 207)
امام باقر و صادق علیهماالسّلام فرمودند: هر کس(الحمد الله کما هو اهله) بگوید، نویسندگان آسمان‌ها مشغول می‌گردند.( همان)
آنچه در بحث ذکر مهّم و در درجه بالاتری از نظر کیفیت است ذکر قلبی است نه ذکر لسانی بدون توجّه. و دیگر آن که این ذکر گفتن لطمه ای به سیر طبیعی زندگی ما نزند و ما تنها برای قرب الهی و زنده نگه داشتن یاد خدا در تمام ساعات و حالات عمر خویش به آن بپردازیم نه کسب قدرت‌ها و ارضای هواهای نفسانی که امری ناپسند و مذموم است
ذکر(لا حول و لا قوّة الاّ بالله العلی العظیم)
در فضیلت این ذکر آمده است که آن از گنج های بهشت است. و شفای از نود و نه بیماری و درد است که کمترین آن‌ها همّ و گرفتاری است.
امام صادق علیه السّلام فرمودند: اگر غم‌ها پیوسته به تو روی آورد، پس بگو (لا حول و لا قوّة الاّ بالله). و نیز روایت شده است فرزند یکی از اصحاب رسول خدا صلی الله علیه و آله به اسارت دشمن در آمد. وی نزد رسول خدا صلی الله علیه و آله آمد و از این غم شکایت نمود. رسول خدا صلی الله علیه و آله به او امر کردند که زیاد و در همه حال ذکر (لا حول و لا قوّة الاّ بالله) بگوید او نیز اطاعت کرد و پس از مدّتی پسرش به همراه صد شتر در هنگامی که مشرکان از وی غافل شده بودند، بازگشت .( سفینة البحار،ج 3 ،ص 207)
5 . استغفار
یکی دیگر از ذکرهای بسیار مهم استغفار است که مشهورترین صیغه آن (استغفر الله ربی و اتوب الیه) که از آثار آن بخشش گناهان، گشایش در رزق و حتّی سبب بچه دار شدن است.( مفاتیح الجنان و باقیات الصالحات)
نکته قابل توجه این که آنچه در بحث ذکر مهّم و در درجه بالاتری از نظر کیفیت است ذکر قلبی است نه ذکر لسانی بدون توجّه. و دیگر آن که این ذکر گفتن لطمه ای به سیر طبیعی زندگی ما نزند و ما تنها برای قرب الهی و زنده نگه داشتن یاد خدا در تمام ساعات و حالات عمر خویش به آن بپردازیم نه کسب قدرت‌ها و ارضای هواهای نفسانی که امری ناپسند و مذموم است. تبیان

ممکن است این مطالب هم برای شما مفید باشد:

دیدگاهتان را ثبت کنید

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد