باسلام واحترام حضورپرسشگرگرامی؛ در مورد راه هاى برخورد و مقابله با این بی حجابی دو راهکار قابل پیش بینى مى باشد: 1. راهکارهاى فیزیکى و برخورد از موضع قدرت با متخلفین البته این برخورد باید حساب شده و قانونی باشد که این راهکار در انحصار نیروهای مسئول و انتظامی است. 2. کار بنیادى فرهنگى. مسلما برخورد با این پدیده به صورت فیزیکى و از طریق دستگاههاى دولتى، بسیار دشوار و تا حدّى ناممکن است. زیرا اگر ما در مسئله لباس و پوشش اسلامى صرفا بخواهیم از طریق زور وارد شویم، استدلال و منطق نداشته باشیم و نتوانیم حقانیت و لزوم پوشش اسلامى، آثار مثبت و فواید و برکات اجراى این فریضه الهى در ابعاد مختلف زندگى شخصى و اجتماعى افراد و فلسفه حجاب و… را با کار فرهنگى مستمر عمیق و ریشه اى با استفاده از دستگاههاى فرهنگى و رسانه هاى جمعى و مطبوعات و… به زیباترین و بهترین صورت، ارائه دلیل و برهان، ثابت کنیم، متأسفانه باید منتظر رواج و گسترش بدحجابى و رواج ارزشهاى غربى به صورت گسترده در جامعه اسلامیمان باشیم. عامل مهم دیگرى که مى تواند ما را در مقابله با این معضل اجتماعى یارى نماید اهتمام جدى جامعه به انجام فریضه امر به معروف و نهى از منکر است. بدیهى است اگر جامعه در این زمینه به صورت جدى وارد عمل شود و این فریضه الهى را منطبق با شرایط و مراتبى که در شرع مقدس معین گردیده، عملى سازد دستگاه هاى فرهنگى و مراکز موجود در دانشگاه ها نیز بهتر مى توانند در حل این معضل اجتماعى اقدام نمایند و ضمن تشویق و ترغیب دانشجویان به انجام شؤونات اسلامى، راه کارها و اقدامات بنیادى فرهنگى را در جهت گسترش ارزش هاى اسلامى در بین دانشجویان فراهم سازند. ناگفته نماند بسیاری از ناهنجارهای اجتماعی از جمله بدحجابی به بی سامانی اقتصادی نیز گره خورده است، معضل بیکاری، تورم و… مولد بسیاری از مفاسد اجتماعی هستند که ظهور و بروزهای آن در شکل های مختلف صورت می پذیرد. از این رو نظام اسلامی و همه علاقه مندان به این نظام مقدس باید در جهت کارآمدی نظام و حل معضلات اقتصادی و اجتماعی تلاش جدی انجام دهند. فرمایشات و رهنمودهای مقام معظم رهبری در زمینه مبارزه با مفاسد اقتصادی و اجتماعی به شکل قاطع و نیز نهضت خدمت رسانی به مردم و تلاش برای کارآمدی هرچه بیشتر نظام اسلامی ، در این راستا ارزیابی می شود.
* نظر رهبر معظم انقلاب در مورد بدحجابی و شیوه های برخورد با آن: حضرت آیت الله خامنه ای در بیانات وپاسخ های خود به دانشجویی که پرسیده بود، مشکل بدحجابی و[مقابله با]فرهنگهای غلط در دانشگاهها دغدغه بسیج این دانشگاهها بوده است،نظر حضرت عالی چیست؟ فرموده اند: «.گفتن و تذکّر دادن، خوب است ،با اخلاق خوب تذکّر دهید،؛ با رفق و مدارا امر و نهی کنید. امر و نهی، یعنی دستور دادن – بکن، نکن – غیر از تمنا کردن است؛ اما همین را با رفق، مدارا و محبّت – نه با خشونت – انجام دهید.به نظرم این طوری باید عمل شود… اما برخورد فیزیکی و جسمانی،این که درست نیست و ما اصلا این را توصیه نمی کنیم » (بیانات رهبر معظم انقلاب اسلامی در جلسه پرسش و پاسخ دانشجویان دانشگاه شهید بهشتی 22/02/1382) ایشان در جای دیگر نیز همین رهنمود را بیان بیان دیگری تببین فرموده اند:««بعضى از همینهائى که در استقبالِ امروز بودند و شما – هم جناب آقاى مهمان‌نواز، هم بقیه‌ى آقایان – الان در این تریبون از آنها تعریف کردید، خانمهائى بودند که در عرف معمولى به آنها میگویند «خانم بدحجاب»؛ اشک هم از چشمش دارد میریزد. حالا چه کار کنیم؟ ردش کنید؟ مصلحت است؟ حق است؟ نه، دل، متعلق به این جبهه است؛ جان، دلباخته‌ى به این اهداف و آرمانهاست. او یک نقصى دارد. مگر من نقص ندارم؟ نقص او ظاهر است، نقصهاى این حقیر باطن است؛ نمى‌بینند. «گفتا شیخا هر آنچه گوئى هستم / آیا تو چنان که مینمائى هستى؟». ما هم یک نقص داریم، او هم یک نقص دارد. با این نگاه و با این روحیه برخورد کنید. البته انسان نهى از منکر هم میکند؛ نهى از منکر با زبان خوش، نه با ایجاد نفرت. بنابراین با قشر دانشجو ارتباط پیدا کنید.»( بیانات در دیدار علما و روحانیون استان خراسان شمالى۱۳۹۱/۰۷/۱۹)
*امر به معروف ونهی از منکر برهمه واجب است واستثتایی ندارد! راجع به حجاب به طور خاص باید چند نکته را درنظر داشت :
1- باید به دقت احکام شرعی مربوط به امر به معروف و نهی از منکر, موارد معروف و منکر یا شرایط وجوب مراتب آن و کیفیت اجرای نیکوی آن را دقیقا فراگیرید.
2- خود را به زیور اخلاق والتزام عملی بیارایید و حتی الامکان از شیوه های رفتاری آموزنده و خلاق استفاده کنید.
3- عدم تأثیر آنی و فوری , نباید ما را از انجام وظایف خود بازدارد.
همچنین باید توجه داشت که انسان ها در برخورد با حق , چند گونه اند: گونه اول: انسان های حق گرا. چنین افرادی در صورتی که اشتباه خود را دریابند, نه تنها ناراحت نمی شوند, بلکه بسیار خرسند و شادمان می شوند.
گونه دوم: انسان های بی تفاوت در مقابل حقیقت . چنین افرادی از این که کسی روی اشتباهاتشان انگشت بگذارد, استقبال نمی کنند.
گونه سوم: انسان های حق ستیز. این گونه افراد مسلما در برابر حرف حق , واکنش منفی نشان می دهند. البته این گروه اندکند و غالب افراد جزو گروه اول و دوم هستند.
در اینجا یک نکته اساسی وجود دارد و آن نحوه امر به معروف و نهی از منکر است . مسلما اگر، با درک درستی از طرف مقابل اقدام نمایید عکس العمل مثبت طرف مقابل , بسیار بالا خواهد بود. در امر و نهی شرایط ویژه ای حاکم است که باید رعایت گردد و چقدر به جا است که در این زمینه به تحریرالوسیله یا ترجمه آن از حضرت امام (ره) مراجعه فرمایید ولی در عین حال به برخی از شرایط اشاره می کنیم :
1- نسبت به حرمت موضوعی که در نظر دارید یقین داشته باشید.
2- تذکر و یادآوری شما باید به تدریج و با مقدمات باشد.
3- حتی الامکان از صراحت اجتناب نموده و با کنایه واشاره گوشزد کنید.
4- گاهی مطلب را به صورت سؤال درآورده و در لباس شاگردی به تنبه ایشان بپردازید.
5- خودتان در پیرامون موضوع مطالعاتی داشته باشید که به مناسبت بتوانید از بازده شوم آن گناه سخن بگویید.
6- از تندی و خشونت به شدت پرهیز کنید و با حفظ احترام در این رهگذر ملایمت را شعار خود سازید.
7- اگر زمینه ی مساعدی می بینید پیشنهاد کنید موضوع را به صورت سؤال درآورده و در همین نامه ها از فتوای مرجع و عواقب سوء چنین حرامی بپرسید و پاسخ را به ایشان ارائه دهید.
8- اگر اهل مطالعه هستند کتابی مربوط به حرمت آن موضوع و آثار شوم گناه را در دسترس ایشان قرار دهید.
9- مطمئن باشید که یادآوری و تذکر بی تأثیر نخواهد بود. «فذکر فان الذکری تنفع المؤمنین», (ذاریات , آیه 55). ازاین رو تا آنجا که احتمال تأثیر می دهید از وظیفه خود دست نکشید و مأیوس نباشید.
10- و در نهایت اگر به فرض نتیجه نگرفتید, شما وظیفه خویش را به انجام رسانده اید که «و ما علی الرسول الا البلاغ المبین ; پیامبر وظیفه ای جز ابلاغ آشکار ندارد»، (نور, آیه 54).
نکات مهمی که بعد از امر به معروف و نهی از منکر توجه به آنها ضروری می باشد: 1-به نظر ما بهترین کار بعد از امر به معروف ونهی از منکرٰدعا برای هدایت شخص خطاکار می باشد واقدامات دیگر ضرورتی ندارد. 2- هر انسانى قابل اصلاح است و از راه مناسب مى توان او را تربیت کرد. 3- یادتان نرود براى تغییر در رفتار بی حجاب اولاً؛ بایستى بسیار با مدارا و نرمى برخورد کنید ثانیاً؛ انتظار تغییر سریع نداشته باشید. ثالثاً؛ با بیان فلسفه حجاب و نتایج دنیوى و اخروى ایشان را نسبت به این موضوع متقاعد کنید. 4- در مورد حجاب همان گونه که مى دانید زمانى مى توان با آرامش و اعتماد به نفس کافى احکام الهى را مراعات نمود که زیربناى عقیده فرد استوار باشد و با ادله کافى به این نتیجه رسیده باشد که تسلیم شدن در برابر احکام خداوند صراط مستقیم هدایت و شاهراه رسیدن به کمال است. این مقوله جز با اتقان بخشیدن به مبانى فکرى، صفاى دل و باطن میسور نخواهد شد. 6- به اعتقادات شخصی افراد نباید بی احترامی کرد و بهترین اقدام استدلال منطقی وایجاد انگیزش وبینش درافراد می باشد. 7-بیشتر بی حجابی ها به خاطر نوع تربیتی است که آن ها دارند و یا اینکه فلسفه حجاب برای آنها روشن نشده و با یک صحبت منطقی متقاعد می شوند.
*ازراهکارهای زیر جهت تشویق به حجاب می توانید بهره بگیرید :
الف)– تشویق و تأیید کلامی و مادی برای اینکه افراد به حجاب علاقه‌مند شوند باید سعی کنیم آنان را مورد تشویق کلامی و مادی قرار دهیم.
ب)- ارائه الگوهای مناسب
ج)-ایجاد انس وارتباط عاطفی برای اینکه در اطرافیان تأثیرگزار باشیم و نفوذ کنیم، باید در قدم اول با یکایک آنان مأنوس باشیم و با محبت و ادب آنان را به خود جلب کنیم، در صورت علاقه‌مندی، آنها به تقلید از کارهای شما خواهند پرداخت.
د)- پرهیز از تحقیر و سرزنش یکى از چیزهایى که باعث مى شود انسان در رعایت حجاب کوتاهی کند ،و یا دید مناسبی نسبت به آن نداشته باشد, این است که فلسفه حجاب برایش جانیفتاده است, لذا از چنین افرادی بخواهید با مطالعه کتابهایى که در این زمینه نوشته شده است، آگاهى و شناخت خود را درباره فلسفه حجاب افزایش دهند.
د)- دقت کنید به کسانی می توانید نهی از منکر کنید که اهل ایمان و اعتقاد باشند و آن کار را منکر بدانند و به کسی که اصولا آن کار را بد نمی داند یا هیچ اعتقادی به حجاب مثلا ندارد نهی از منکر کردن درست نیست چون فایده و اثری ندارد و اثر داشتن شرط وجوب است. بلکه باعث تنش و واکنش منفی و لجاجت و دشمنی می شود.
کتب پیشنهادی:
1-حجاب و آزادی ,سید علی خامنه ای 2- مساله حجاب ,شهید مطهری (ره) 3- پوشش زن در اسلام ,محمد اشتهاردی 4- حجاب شناسی ,حسین مهدیزاده 5-پوشش زن در گستره تاریخ,طیبه پارسا 6-فرهنگ برهنگی و برهنگی فرهنگی ,دکتر حداد عادل 7- پیام حجاب زن مسلمان ,زهرا رهنورد 8. نظام حقوق زن در اسلام، شهید مطهری 9. زن و فرهنگ دینی، مهدی مهریزی 10. زن در آینه جلال و جمال، آیت الله جوادی آملی
موفق ومؤید باشید.