ازدواج اُم‌ّکُلْثوم دختر امام علی(ع) با عُمَر بْن خَطّاب رخدادی تاریخی است که در وقوع، چگونگی و انگیزهٔ آن میان شیعیان و اهل سنت شدیدا اختلاف است. برخی از اهل سنت با تأکید بر وقوع این ازدواج، آن را شاهدی بر عدم اختلاف بین امام علی (ع) و عمر بن خطاب دانسته‌اند. تعدادی از منابع شیعه،‌ اصل وقوع ازدواج را رد می‌کنند و نقل‌ها را کاملا غیرمعتبر می‌دانند، اما برخی منابع شیعه، معتقدند بر پذیرش این رخداد، ازدواج از سر اجبار بوده است و ادعای عدم اختلاف میان امام علی(ع) و عمر بن خطاب را رد می‌کنند. دربارهٔ این ازدواج، کتاب‌های زیادی نوشته شده است.
عده‌ای احتمال قوی داده‌اند، ام کلثومی که با عمر ازدواج کرده دختر ابوبکر بوده نه حضرت علی(ع). نووی یکی از علمای اهل سنت در کتاب تهذیب الاسماء نیز این احتمال را پذیرفته است.[۱] آیت الله مرعشی نجفی در پاورقی احقاق الحق ضمن تایید این نظریه، ام کلثوم را دختر اسماء بنت عمیس همسر ابابکر می‌داند که پس از مرگ ابابکر چون اسماء به ازدواج حضرت علی(ع) در آمد این دختر که پدرش ابوبکر بود با محمد پسر ابوبکر به خانه امام برد و عمر با این دختر ازدواج کرد. از آنجا که وی دختر خوانده حضرت علی محسوب می‌شود، تعدادی به اشتباه، ازدواج ام کلثوم دختر ابابکر را به نام ام کلثوم دختر حضرت علی(ع) در تاریخ ثبت کردند.[۲]پی‌نوشت:
1. نووی، تهذیب الاسماء ۱۹۹۶ﻡ، ج ۲،ص۶۳۰، ش ۱۲۲۴
2. شوشتری، احقاق الحق، ۱۴۰۹ق، ج ۲، ص۴۹۰.