دانشجوی گرامی؛ ضمن سپاس از همراهی تان با پرسمان، گفتنی است که یکی از مهم ترین و کاربردی ترین فرمول های تضمین موفقیت در راه رسیدن به خودسازی، ساده سازی «مسأله» است؛ زیرا پیچیده کردن کارها ساده است؛ امّا ساده کردن کارهاست که پیچیده است و شیطان نیز مسأله خودسازی را طوری در نظرمان جلوه می دهد که انگار دست نایافتنی است و نیازمند محروم ساختن خود از برخی ظرفیت ها همچون ازدواج، حضور در اجتماع و … است، در حالی که به عنوان مثال اساتید اخلاقی همچون آیت الله بهجت رحمه الله علیه و خیلی از بزرگان دینی همه ماجرا را در «انجام واجبات و ترک محرمات» خلاصه می کنند.
نمی دانیم در لیستی که برای خودسازی در نظر دارید به چه مواردی رسیده اید که می خواهید به عنوان رذائل از آن رهایی یابید و به چه فضائلی دست یابید، چون انتخاب هدف، برنامه ریزی و شناخت از خود و مسئله ای که می خواهید حل و فصل نمایید در این زمینه مهم است؛ امّا اصل این ایده شما که جوانان باید قبل از ازدواج و پیش از آنکه صاحب فرزند شوند، به تهذیب‌نفس و خودسازی، اهمیت فراوان داده و در ریشه‌کن کردن صفات رذیله و نیز شکوفایی فضائل حسنه اخلاقی در وجود خود، کوشا باشند، حرف کاملاً درستی است و هرگونه کوتاهی در ریشه‌کن کردن صفات رذیله، نه تنها برای خود فرد خطرناک است، بلکه خود این پدر و مادر را محکوم به تحمّل فرزندی در آینده می‌کند که به همان صفات و رذائل مبتلاست؛ زیرا فرزندان ما بیشتر از آن که از گفته های مان یاد بگیرند از رفتار و اعمال ما و به اصطلاح «دیدن» یاد می گیرند. اما اجازه دهید از زاویه دیگری نیز به ماجرا نگاه کنیم. آیا غیر از این است که همه ماجرای «خودسازی» قرار است به اینجا ختم شود که میل به گناه در ما کم شود؟
شاید شنیده باشید که علّامه محمّدتقی جعفری در پاسخ این سؤال راسل که چرا اسلام این قدر به ازدواج بها داده و آن را قانون قرار داده، گفته است: «اسلام با ازدواج می خواهد انسان واقعی به وجود آورد، و مسئله انسان و انسانیت مطرح است.»(1)
تحقیقات انجام شده در زمینه مسائل خانواده، در مجموع نشان می دهد که افراد ازدواج کرده به طور متوسط، سالم تر و خوشحال تر از آنهایی هستند که ازدواج نکرده اند.1 البته خانواده می تواند به شکلی کاملا معکوس، به عنوان منبع مهم ایجاد تنش در زندگی فرد باشد، ولی اگر معیارهای زندگی سالم در خانواده رعایت گردد، می توان جلوی تنش هایی که شما نیز به هوعی در متن ارسالی خود بدان اشاره نمودید را سد کند.
ازدواج در فرهنگ اسلامی، پیوندی مقدّس است که موجب حفظ دین، (2)افزایش ثواب عبادات،(3) و به وجودآورنده مودّت و رحمت است. ازدواج همچنین عاملی مؤثر در حفظ پاک دامنی و طهارت دل هاست. رسول گرامی(صلی الله علیه وآله)می فرماید: هر کس می خواهد خدا را در حال پاکیزگی و طهارت ملاقات کند به وسیله ازدواج عفّت پیشه سازد.(4) به وسیله ازدواج، یکی از سرکش ترین نیروها یعنی غریزه جنسی، ارضا شده، میل به انحراف در انسان کاهش می یابد و در واقع، هوای نفس، که منشأ بسیاری از ناهنجاری هاست، تا حد زیادی مهار می گردد و مهار هوای نفس از یک سو، و رحمت و مودّت الهی که در ازدواج حاصل می شود از سوی دیگر، موجب کمال نفس و نورانیت دل می گردد; زیرا کسی که به طرف گناه و ناهنجاری نرود و مشمول عنایات الهی باشد، به نورانیت درون و قلب نایل می گردد.
پی نوشت
1ـ سعید آزرمى سه سارمى، میثاق مقدّس، تهران، سازمان ملّى جوانان، 1379، ص 7.
2ـ قال رسول الله(صلى الله علیه وآله): «مَن تزوّج احرز نصف دینه» (شیخ حرّ عاملى، وسائل الشیعه، قم، مؤسة آل البیت، 1412 ق، ج 20، ص 17، ح 11.)
3ـ قال الصادق(علیه السلام): «رکعتان یُصَلّیهما المتزوّج اَفْضَلَ مِنْ سبعین رکعة یُصَلّیها أعْزَبْ»; دو رکعت نماز که انسان متأهّل مى خواند، از هفتاد رکعت نماز که انسان مجرّد مى گزارد برتر است. (همان، ص 18، باب 2، ح 1)
4ـ «مَنْ احَبَّ ان یلقى الله طاهراً مطهّراً فلیَتَعفّفَ بزوجة» (حسین نورى طبرسى، پیشین، ج 14، ص 150، باب 1، ح 5.)