از چه زمان باید مراقب تغذیه کودک بود؟

مراقب از تغذیه نوزاد باید از همان زمان جنینی آغاز شود بود. مادارن باردار باید بدانند شیوه تغذیه ای او از همان ابتدای دوران بارداری بر سلامت فرزندش اثر دارد. اگر خانمی در دوران باردرای از لحاظ برخی ریز مغذی ها دچار سو تغذیه باشد، ممکن است ناخواسته بر طول قد فرزندش اثر منفی بگذارد.

یعنی این مسئله بر حداکثر پتانسیل رشد کودک بعد از تولد موثر است. صفر تا 2 سالگی هم محدوده سنی بسیار مهمی برای رشد کودک محسوب می شود زیرا بنا به منحنی های استاندارد رشد در بخش هایی از این محدوده شاهد افزایش سرعت رشد هستیم.

در محدوده 4 تا 6 سالگی هم در برهه های زمانی خاصی سرعت رشد در کودکان افزایش می یابد. بنابراین اگر کودک در این سه دوره بحرانی دچار سو تغذیه شود، رشد قدی او به شدت تحت تاثیر قرار خواهد گرفت.
 

مواد غذایی برای افزایش قد کودکان

پروتئین

پروتئین یکی از مهمترین اجزای رژیم غذایی است که سبب افزایش سرعت رشد قد در کودکان میشود، پروتئین برای ساختن ماهیچه ها و ترمیم و حفظ آنها ضروری است، بعلاوه در تشکیل ساختار استخوان های بدن نیز پروتئین مورد استفاده قرار میگیرد.

کمبود پروتئین در رژیم غذایی کودکان و نوجوانان موجب سوءتغذیه و کوتاه قدی و کاهش رشد و کمبود میزان عضله ها در کودک میشود.

بنابر این باید میزان پروتئین در رژیم غذایی برای رشد قد به اندازه کافی و مناسب استفاده شود.
 

مواد معدنی

وجود برخی مواد معدنی برای افزایش رشد قدی کودک ضروری است، غذاهایی سرشار از روی، آهن، منیزیوم، منگنز، فسفر و فلوئور برای رشد قد کودکان شناخته شده هستند، کلسیم هم یکی از عناصر حیاتی برای رشد قدی میباشد که سبب استخوان سازی وافزایش استحکام استخوان میشود.
 

ویتامین ها

وقتی صحبت از سلامت استخوان و رشد قد میشود، ویتامین D نقشی حیاتی ایفا میکند، نقش مهم ویتامین D در جذب کلسیم در بدن است، کمبود ویتامین D نه تنها باعث کاهش جذب کلسیم و ضعیف شدن استخوان ها میشود بلکه سبب کاهش رشد قدی و کوتاهی قد هم میشود.

بعلاوه سایر ویتامین هایی که در رشد قدی تاثیر گذار هستند و برای رشد قد افراد بخصوص رشد قد کودکان ضروری هستند شامل ویتامین A، ویتامین های گروه B و ویتامین C میباشد، میوه ها و سبزی ها سرشار از ویتامین های مختلف هستند که باید در برنامه غذایی افزایش قد گنجانده شوند. 1
 

کربوهیدرات ها

مصرف کربوهیدرات زیاد معمولا باعث ضرر و زیان برای بدن میشود، اما یکی از اجزای ضروری رژیم غذایی و بخصوص رژیم افزایش قد همین کربوهیدرات ها هستند.

کربوهیدرات ها انرژی بدن رو تامین میکنند بخصوص در تامین انرژی در کودکان نقش مهمی دارند، البته باید به این نکته مهم توجه داشته باشید که کربوهیدرات های رژیم افزایش قد باید از کربوهیدرات های سالم تشکیل شده باشند، کربوهیدرات مصرفی در رژیم افزایش قد باید از نوع کربوهیدرات های پیچیده یا غلات کامل مثل گندم و برنج سبوس دار باشد، غذاهایی که از غلات تصفیه شده تهیه شده اند مثل نان باگت، نان پیتزا و … بهتر است زیاد مصرف نشوند.

در کنار کربوهیدرات، پروتئین، ویتامین و مینرال، کودک شما نیاز به مصرف میزان مناسب اسید های چرب امگا ۳ و امگا ۶ برای رشد مناسب قدی دارد، کودک خود را به انتخاب میان وعده های مناسب و غذاهای سالم تشویق کنید، تامین مواد مغذی گفته شده در رژیم غذایی برای افزایش قد را میتوان از طریق مصرف غذاهای زیر تامین کرد:
 

لبنیات

لبنیات مثل شیر، کشک، ماست و دوغ حاوی مقادیر زیادی کلسیم و ویتامین های A، B، D و E میباشد، بعلاوه لبنیات منبع خوبی از پروتئین ها هست که به رشد سلول های بدن کمک مینماید، در واقع هیچ رژیم غذایی سالمی نیست که در آن از لبنیات استفاده نشده باشد، نیاز است تا در رژیم افزایش قد کودک روزانه یک لیوان شیر قرار داده شود، ماست هم انتخاب خوبی برای تامین نیاز بدن به کلسیم است.

تخم مرغ

تخم مرغ سرشار از پروتئین، ویتامین B۱۲، ویتامین A و ویتامین D است، اگر به دنبال رشد سریع قد برای کودکتان هستید تخم مرغ را در رژیم غذایی فرزندتان فراموش نکنید، قسمت سفیده تخم مرغ تشکیل شده از آلبومین است که صد در صد پروتئین است و برای رشد قدی کودکتان پروتئین یک ماده ضروری است، در صورتی که میخواهید از چربی تخم مرغ را مصرف نکنید میتوانید فقط سفیده آن را استفاده کنید و زرده تخم مرغ را مصرف نکنید.

بهترین نکته در مورد تخم مرغ این مسئله است که شما میتوانید به روش های مختلف آن را مصرف کنید بدون آنکه تکراری شود، از تخم مرغ آب پز و املت گرفته تا در سالاد الویه و …
 

مرغ

گوشت مرغ هم همانند تخم مرغ منبع بسیار خوبی از پروتئین است، در واقع یکی از غذاهای جانوری سرشار از پروتئین گوشت مرغ است، مصرف گوشت مرغ در رژیم غذایی کودکتان باعث افزایش ماهیچه سازی و کمک به رشد قدی کودک شما میشود.
 

سویا

یکی دیگر از مواد غذایی مفید در رژیم افزایش قد لوبیای سویا است، سویا غنی از پروتئین، آهن، منیزیوم، ویتامین، کربوهیدرات و فیبر است و برای افراد گیاهخوار یک جایگزین خوب برای دریافت پروتئین است، توفو یا پنیر سویا هم انتخاب خوبی برای مصرف در رژیم افزایش قد میباشد.

مغز ها و دانه ها

مغز ها و دانه ها یک انتخاب خوب برای استفاده به عنوان میان وعده در رژیم غذایی برای افزایش قد هستند، مغز ها و دانه ها سرشار از مواد معدنی ضروری و اسید های چرب امگا ۳ هستند که هر دو برای رشد قد کودک ضروری هستند، شما میتوانید این مواد را در وعده های غذایی به صورت پودر شده و یا به عنوان میان وعده در برنامه غذایی افزایش قد استفاده کنید.

سبزیجات برگ سبز

کودک شما ممکن است در برابر خوردن سبزیجات خیلی علاقه ای از خودش نشان ندهد و یا در برابر خوردن سبزیجات مقاومت کند، با این حال نمیتوان از فواید سبزیجات در رژیم افزایش قد چشم پوشی کرد، سبزیجات برگ سبز مثل بروکلی، اسفناج، نخود فرنگی و … غنی از مواد معدنی، ویتامین ها و فیبر هستند.

همه این مواد برای رشد قدی و داشتن رژیم غذایی سالم ضروری هستند، مهم نیست که کودک شما خیلی تمایل به خوردن این سبزیجات نداشته باشد و ضروری است که سبزیجات در رژیم غذایی کودکتان قرار داشته باشد. از سبزیجات میتوانید به صورت جداگانه و یا در غذاهای مختلف نظیر سوپ و … استفاده کنید.
 

میوه

مصرف میوه های فصل به صورت تازه برای رشد کودکان بسیار مفید است، میوه ها منبع بسیار خوبی برای ویتامین ها، املاح و فیبر غذایی هستند که بدون مصرف میوه ها رژیم غذایی ناقص و ناکامل است، بنابر این مطمئن شوید که کودکتان از همه انواع میوه ها در رژیم غذایی خود استفاده کند، بخصوص انواع آن که حاوی ویتامین C و ویتامین A هستند مثل مرکبات، انبه، زردالو و …
 

ماهی

ماهی یکی دیگر از غذاهای بسیار مفید برای رشد قد کودکان است، گوشت ماهی سرشار از پروتئین، ویتامین D و اسید چرب امگا ۳ است که هر سه این مواد از مواد غذایی ضروری برای رشد بدن هستند، بنابر این سعی کنید در رژیم افزایش قد کودکتان از ماهی به میزان زیاد استفاده کنید. ماهی آب آزاد و دریا دارای ارزش غذایی بیشتری نسبت به ماهی های پرورشی هستند.
 

هویج

کمتر کسی از این موضوع اطلاع ندارد که هویج منبع بسیار غنی از ویتامین A است، هویج علاوه بر ویتامین A حاوی مقادیر بالایی ویتامین C هم میباشد.

این ویتامین ها برای حفظ کلسیم در استخوان و حفظ سلامت استخوان ضروری هستند.
 

غلات کامل

غلات کامل یک انتخاب سالم و مناسب برای رژیم غذایی کودکان است، غلات کامل منبع بسیار خوبی از فیبر، ویتامین های گروه B، آهن، منیزیوم و سلنیوم است که اصلی ترین منبع تولید انرژی در بدن همین غلات هستند. نان های تهیه شده از غلات کامل و یا استفاده از برنج سبوسدار انتخاب بسیار مناسبی برای مصرف در رژیم غذایی افزایش قد هستند.
 

گوشت قرمز

گوشت قرمز یکی از بهترین منابع پروتئین است که علاوه بر داشتن پروتئین با کیفیت حاوی مقادیر زیادی آهن و روی نیز میباشد که از مینرال های ضروری برای افزایش قد محسوب میشوند، هرچند گوشت قرمز یک ماده غذایی بسیار مفید برای افزایش قد است اما باید توجه داشته باشید که نباید به میزان زیادی از گوشت قرمز استفاده کنید، دو بار در هفته انتخاب مناسبی برای مصرف گوشت قرمز میباشد. 2

توصیه های غذایی برای حفظ سلامت و کمک به رشد کودک

کودک شما باید یک برنامه خواب منظم داشته باشد. بدن در هنگام استراحت و خواب هورمون رشد آزاد می کند، بنابراین کودک شما به هیچ وجه نباید دچار کم خوابی شود. بسته به سن کودک، ساعات خواب مورد نیاز متفاوت است. نوزادان تازه متولد شده در شبانه روز حداقل به 14 الی 17 ساعت خواب نیاز دارند، در حالی که مقدار خواب مورد نیاز در کودکان 3 تا 11 ماهه در حدود 12 الی 17 ساعت است.

هرچه کودک بزرگتر می شود، مدت زمان خواب کاهش پیدا کرده و به 10الی13 ساعت خواب در سنین 3 تا 5 سالگی می رسد.

خواب منظم علاوه بر کمک به رشد در حفظ سلامت بدن هم نقش بسیار مهمی دارد.

کودک خود را به ورزش و بازی تشویق کنید. انجام برخی از فعالیت ها یا ورزش ها در فضای باز علاوه بر کمک به دریافت ویتامین D بدن به تقویت عضلات نیز کمک می کند.

ورزش هایی مانند شنا، و ورزش هایی مانند بسکتبال که شامل پریدن هستند، بعلاوه برخی از تمرینات یوگا مانند سلام بر خورشید، پرش و آهسته دویدن می تواند کمک زیادی به افزایش قد کودک شما در طول سالهای رشد کند.

به یاد داشته باشید که اگر این ورزش ها با یک رژیم غذایی متعادل و سبک زندگی سالم همراه باشند، بهترین نتیجه را برای رشد کودک شما خواهند داشت.

مطمئن شوید که فرزند شما سبک زندگی سالمی دارد. رعایت سبک زندگی سالم می تواند به ارتقاء سلامت و رشد قد کودک کمک کند.

تنقلات بدون ارزش غذایی را از رژیم غذایی کودک حذف کرده و میوه های خشک، آجیل و مغزها و انواع تنقلات سالم غذایی را جایگزین آن کنید. 3

پی نوشت:
1.www.namnak.com
2.www.taghzie.ir
3.www.pezeshket.com