اسب درمانی چیست و برای چه کسانی مفید است؟

تاریخچه اسب درمانی 

از زمان یونانیان باستان از اسب برای اهداف درمانی استفاده می‌شده است. پزشک یونانی بقراط، معروف به “پدر پزشکی”، در مورد اثرات درمانی سواری مطالب زیادی نوشته است. اسب سواری در دهه ۱۹۵۰ و ۱۹۶۰ به ابزاری محبوب در زمینه درمانی تبدیل شد. در سال ۱۹۶۹ انجمن معلولین سواری آمریکای شمالی تاسیس شد که بعداً به انجمن بین المللی سواری درمانی (PATH) شهرت پیدا کرد.

اسب درمانی نوعی روان درمانی است که در آن از اسب برای فرایند درمان روانشناختی استفاده می‌کند. در این درمان افراد تحت نظارت یک روانشناس فعالیت‌هایی مانند نظافت، تغذیه و هدایت اسب را بر عهده می‌گیرند. هدف از این نوع مداخله پرورش مهارت‌هایی مانند تنظیم عاطفی، اعتماد به نفس و مسئولیت پذیری می‌باشد. 

درمان با استفاده از اسب با توجه به هزینه های آن ممکن است کمی عجیب و ترسناک باشد. با این حال این روش به دلیل شواهد تجربی در رابطه با اثرخبش آن محبوبیت زیادی پیدا کرده است. اصطلاحات مختلفی برای توصیف یا اشاره به روان درمانی با کمک اسب وجود دارد، از جمله: 

 بهداشت روان اسبها 

 مشاوره از اسب 

 روان درمانی که توسط اسب تسهیل می شود 

 اسب درمانی 

آخرین اصطلاح یعنی اسب درمانی، می تواند به اشکال دیگری از درمان مانند کاردرمانی اشاره نماید. 

دکتر کنستانس اسکارف می‌گوید: برای کسانی که با اسب‌ها سر و کار نداشته اند کار با اسب می‌تواند تجربه هیجان‌انگیزی باشد. اغلب فعالیت‌های درمانی من شامل کار با داوطلبان ترک اعتیاد است. اولین واکنشی که این افراد در مواجهه با اسب نشان می‌دهند، این است: “وای چقدر بزرگند!”. اینکه یک حیوان ۲۰۰ کیلویی را مجبور کنیم کاری را که از او می‌خواهیم انجام دهد، کار بسیار دشواری است و این موضوعی است که همه افرادی که با اسب سر و کار دارند به خوبی می‌فهمند. اگر در ارتباط با اسب‌ها به اندازه کافی صادق نباشید و ندانید که از او چه می خواهید کارتان دشوارتر هم خواهد شد. 

ابراز احساس متقابل 

اسب‌ها می‌توانند به عنوان آینه‌ای از احساس انسان عمل کنند، آن‌ها همان هیجانات و عواطفی را از خود بروز می‌دهند که از ما دریافت کرده‌اند. آن‌ها حیواناتی اجتماعی هستند که متعلق به گله و شکارند. به همین دلیل، احساسات و عواطفی قوی دارند که از آن به عنوان ابزاری برای ماندن در میان گله استفاده می‌کنند. اسب‌ها، عواطف دیگر اسبهای گله را درک می‌کنند و به آن‌ها پاسخ می‌دهند. اگر یکی از اسبهای گله احساس ترس کند بقیه آنها هم خواهند ترسید. به همین ترتیب، این موجودات به عواطف انسان‌ها هم به روشی مشابه پاسخ می‌دهند، اگر فردی با عصبانیت به یک اسب نزدیک شود، اسب یا با احساس خجالت از او دور می‌شود یا متقابلا به او پرخاشگری خواهد کرد. اسب به هیچ وجه احساسات خود را پنهان نمی‌کند. به دلیل همین ویژگی، می‌تواند به انسان‌ها برای بهبود مشکلات روانی‌شان کمک کند. 

شناخت و پردازش هیجانات عاطفی 

به طور کلی اسب‌ها می‌توانند به افراد کمک کنند تا احساسات خودشان را بهتر درک کنند. این باور وجود دارد که افراد معتاد برای کاهش شدت احساسات و هیجانات آزاردهنده خود به الکل و مواد مخدر پناه می‌برند. آن‌ها زمانی که پاکسازی می‌شوند اغلب نمی‌دانند چطور هیجانات و احساسات خود را پردازش کرده و به این احساسات چه پاسخی بدهند. این دوره، دوره ای گیج کننده و خسته کننده برای معتادان در حال ترک است. این همان نیازی است که یک اسب می‌تواند برای درمان‌جو برآورده کند؛ یعنی اطلاعاتی که فرد معتاد برای شناخت و پردازش احساساتش به آن نیاز دارد را برایش فراهم می‌کند. اگر شخصی با عصبانیت به سمت یک اسب حرکت کند و سعی کند افسارش را در دست بگیرد، اسب سرش را بر می‌گرداند و دور می‌شود. 

در این زمان درمانگر می‌تواند از فرد بپرسد چه موضوعی باعث عصبانیت شما شده است؟ در اغلب اوقات، افراد نمی‌پذیرند که عصبانی هستند، درمانگر می‌تواند رفتار اسب را به عنوان شاهدی در نظر بگیرد تا درمانجو بتواند احساسات خود را شناسایی کند. معتادان و درمانجویانی که تحت تاثیر حوادث ناگوار قرار گرفته‌اند نیاز دارند که یاد بگیرند احساسات و هیجانات خود را شناسایی کنند تا بتوانند آن‌ها را به‌کار بگیرند. اسب‌ها وسیله مناسبی هستند که درمانگران می‌توانند برای کمک به درمان‌جویان برای شناسایی هیجاناتشان از آن استفاده کنند. 

اسب‌ها همچنین می‌توانند دریچه ای برای بازپردازش حوادث ناگواری که در گذشته برای درمانجو اتفاق افتاده است باز کنند. فرض کنید که یک پلاستیک باد شده در محوطه، در زمان جلسه درمان بترکد و صدای ایجاد شده باعث وحشت زدگی اسب‌ها شود، درمانجویانی که در کودکی مورد خشونت خانگی قرار گرفته اند، ممکن است با دیدن صحنه اسب‌های وحشت زده ناگهان به گریه بیفتند. این صحنه ممکن است تجربه احساس بی کسی و تنهایی را در زمانی که فرد در کودکی ترسیده بوده ولی کسی نبوده که به او پناه ببرد را در ذهن تداعی کند. چنین عکس‌العمل‌هایی سرنخ‌های ارزشمندی برای صحبت کردن در جلسات بعدی یا همان جلسه را برای درمانگر فراهم می‌کند. 

اخلاق کاری 

اسب‌ها برای اینکه بتوانند زندگی کنند به وجود ما نیاز دارند. در مصاحبت با اسب‌ها، صبح زود برای آب و غذا دادن به آن‌ها بیدار می‌شویم، اصطبل را تمیز می کنیم، سر کار می‌رویم تا با دستمزدمان برای اسب‌مان خوراک و وسایل نگهداری تهیه کنیم. اسب‌های خانگی نیاز دارند تا تیمار شوند، تمرین کنند و به آنها توجه شود … در دنیای ما انسان‌ها نیز وضعیت به همین گونه است. اکثر ما مجبوریم کار کنیم. خواه، بزرگ کردن بچه ها، رفتن به اداره، کارخانه یا کسب و کار دیگری باشد. صبح زود بیدار شده و سر وقت سر کار حاضر می‌شویم. 

در کارهایی مشارکت می‌کنیم که ممکن است آسان و لذت بخش نباشد. به نیازهای روزمره خود و دیگران توجه می‌کنیم، قبض‌ها را پرداخت می‌کنیم، خانه را تمیز می کنیم و به اتومبیلمان رسیدگی می‌کنیم. کار می‌کنیم و از تک تک لحظه‌های زندگی لذت می‌بریم. همچنین مجبوریم برای نگهداری از روابطمان تلاش کنیم، به درد دل دوستانمان گوش می ‌دهیم و در فعالیت های خانوادگی و اجتماعی شرکت می‌کنیم. سخت کار کردن و مراقبت از سلامتی، مهارت‌هایی هستند که می‌توانند به کمک مصاحبت و تعامل با اسب‌ها یاد گرفته شوند. 

اعتماد 

اسب‌ها حیوانات شگفت انگیزی هستند که به راحتی می‌توان با آن‌ها تعامل کرد و به آنان اعتماد داشت. آنها موجودات ملایم و صادقی هستند که توانایی فریبکاری و دروغگویی را ندارند. یکی از تکنیک‌های درمانی محبوب برای افرادی که در کودکی مورد بدرفتاری قرار گرفته اند، این است که فرد را در کنار یک اسب بزرگ قرار داده و اجازه دهیم با هم تعامل داشته باشند. در اکثر موارد، این افراد به گریه می‌افتند و جمله ای شبیه به این را می‌گویند: “تا حالا موجود به این بزرگی با من به این مهربانی رفتار نکرده بود”. این تجربه ای است که درمان‌جوها می‌توانند آن را به دنیای انسانی‌شان تعمیم دهند. 

روان درمانی به کمک اسب (EAP) می تواند در طیف گسترده ای از جمعیت ها و در چارچوب درمان های مختلف استفاده شود. در حقیقت می‌توان از اسب برای تربیت افراد در هر سنی، حتی خانواده‌ها و گروه‌ها استفاده نمود. 

روان درمانی با کمک اسب اغلب تنها روش درمان نیست، بلکه یک سرویس درمانی اضافی است که همراه با درمان سنتی تر مورد استفاده قرار می‌گیرد. با ارائه یک تجربه کاملاً متفاوت از گفتار درمانی سنتی، روان درمانی به کمک اسب افراد را به بیرون می برد و به آنها اجازه می دهد هنگام یادگیری و کنار آمدن با چالش های عاطفی، از تمام حواس خود استفاده کنند. 

اسب درمانی برای کودکان و جوانان 

روان درمانی به کمک اسب می تواند به همان اندازه که در بزرگسالان به کار می رود در کودکان و نوجوانان نیز موثر است. مانند بزرگسالان، کودکان نیز می توانند با چالش هایی مانند تروما، اضطراب، افسردگی، اختلال استرس پس از سانحه و … روبرو شوند. اسب درمانی یک محیط درمانی به آنها ارائه می دهد که ممکن است کمتر از سایر روش های درمانی سنتی تهدیده کننده باشد. 

اکثر کودکان شرکت کننده در این درمان بین ۶ تا ۱۸ سال هستند. کودکان معمولاً گشودن و کنار آمدن با احساسات و تجربیات دردناک را دشوار می دانند. روان درمانی با استفاده از اسب های می تواند در موارد زیر به افراد کمک نماید: 

 جرات ورزی 

 اعتماد به نفس 

 توسعه و رشد روابط بین فردی 

 آگاهی هیجانی 

 همدلی 

 کنترل تکانه‌ها 

 مهارت‌های حل مساله 

 مهارت‌های اجتماعی 

 اعتماد به دیگران 

درمان‌هایی که به کمک اسب انجام می‌شوند به خصوص روان درمانی اسب محور، می‌توانند برای کسانی که در مرحله بهبودی از اختلالاتی نظیر سوء مصرف مواد، استرس پس از سانحه، افسردگی و یا دیگر اختلالات روانی هستند مفید باشد. اسب درمانی همچنین می‌تواند به افراد در زمینه‌های اخلاق کاری، شناسایی و پردازش احساسات و یادگیری اعتماد کردن به دیگران کمک نماید. 

با این وجود برای این که این درمان اثربخش و بدون خطر باشد بایستی توسط یک متخصص حرفه‌ای که در این زمینه آموزش دیده است انجام شود. زمانی که احساسات و خاطرات ناگوار برای درمان‌جو تداعی می‌شوند، وجود شخص با تجربه‌ای که در پردازش این احساسات به فرد کمک کند ضروری است. در واقع آنچه که باعث اثربخشی و بی خطر بودن این نوع درمان می‌شود تخصص فردی است که در این نوع درمان آموزش دیده است.