انواع سکته چشمی

سکته چشمی انواع مختلفی دارد که دلایل و درمان هر یک را در زیر مرور کرده‌ایم:

دلایل انسداد شریان شبکیه

شریان‌ها خون را به بافت‌ می‌برند و وریدها خون را از بافت برمی‌گردانند، بنابراین در صورت انسداد شریان مرکزی شبکیه، درواقع شریانی که وظیفه خونرسانی به شبکیه را به عهده دارد، مسدود می‌شود.

اولین دلیل این اتفاق می‌تواند تشکیل لخته‌ای در قلب به علت ضربان نامنظم قلب باشد که این شریان را می‌بندد.

گاهی هم پلاک کلیسمی یا داخل شریانی از قلب یا از رگ‌های گردن کنده می‌شود و شریان مرکزی شبکیه را می‌بندد.

وقتی هم این شریان بسته می‌شود، ناگهان دید فرد کاهش می‌یابد.

زمان طلایی درمان این اختلال فقط ۹۰ دقیقه است و اگر در این زمان بیمار خود را به پزشک برساند تا با جراحی یا دارو این شریان بسته شده، باز شود، خونرسانی به بافت شبکیه دوباره شروع می‌شود و بینایی‌ برمی‌گردد در غیر این صورت، بافت عصبی شبکیه می‌میرد و کاری نمی‌توان برای برگرداندن بینایی فرد انجام داد.
 

علت‌ های مسدود شدن ورید مرکزی شبکیه

لخته و پلاک؛ یعنی همان دلایلی که باعث بسته شدن شریان می‌شود، غلظت خون، اختلال‌های انعقادی فشارخون،‌ دیابت، بیماری‌های سیستم ایمنی و… می‌تواند باعث بسته شدن ورید مرکزی شبکیه شود.

حتی مصرف برخی داروها مثل داروهای هورمونی بدنسازی که باعث غلظت خون می‌شود، می‌تواند باعث بسته شدن ورید شود، چون جریان خون غلیظ شده مختل می‌شود و وقتی خون جریان نداشته باشد، انسداد به وجود می‌آید که تغذیه بافت را دچار مشکل می‌کند و سکته چشمی به وجود می‌آید.

در صورت انسداد ورید مرکزی شبکیه، زمان بیشتری برای درمان بیمار وجود دارد و درمان این نوع سکته چشمی به شدت آن بستگی دارد؛ از تزریق داخل چشم گرفته تا لیزر. در بعضی موارد نادر نیز جراحی برای باز شدن ورید انجام می‌گیرد.
 

عصب بینایی آسیب‌ دیده

عصب بینایی پشت شبکیه قرار دارد. کار این عصب انتقال پیام‌های بینایی که از سلول‌های شبکیه می‌آید، به مغز است. درواقع، این عصب، شبکیه را که مسئول بینایی است، به مغز وصل می‌کند.

شبکیه چشم ما مثل فیلم عکاسی است. دوربین عکاسی اجزای متفاوتی دارد، ولی تصویر درنهایت روی فیلم ثبت می‌شود.

در چشم هم این کار را شبکیه انجام می‌دهد یعنی تمام ساختار چشم برای این طراحی شده که تصویر به شبکیه برسد تا از طریق عصب بینایی، به مغز منتقل شود و فرد بتواند ببیند.

اگر خونرسانی به این عصب که وظیفه رساندن پیام‌های بینایی را به مغز دارد، در اثر مشکلاتی مثل ابتلا به دیابت، فشارخون و… مختل شود، در اثر این اختلال، عصب آسیب می‌بیند و دید فرد ناگهان کاهش می‌یابد چون پیام‌های بینایی به مغز منتقل نمی‌شود.

فرض کنید دستگاه تلفنی داشته باشید که خیلی پیشرفته باشد، ولی سیمی که باید به پریز تلفن وصل باشد، قطع شود.

در این صورت حتی اگر بهترین دستگاه تلفن را هم داشته باشید، فایده‌ای نخواهد داشت، چون نمی‌توانید با آن کاری انجام دهید.

وقتی هم عصب بینایی کارایی‌اش را از دست می‌دهد، فرد هیچ تصویری را نخواهد دید.

متاسفانه در صورت آسیب عصب، برگرداندن و ترمیم آن بسیار مشکل است. البته زمان طلایی درمان عصب، بیشتر از زمان طلایی درمان انسداد شریان است و بیمار حتی تا دو هفته فرصت دارد برای درمان مراجعه کند تا با تزریق داخل چشمی، داروهای خوراکی و در برخی موارد جراحی برای برداشتن فشار از روی عصب، بتوان به او کمک کرد آسیب به عصب چشم به حداقل برسد.
 

علایم سکته چشمی چیست؟

کاهش دید ناگهانی و شدید از اصلی ترین علائم سکته چشمی است. علائم سکته چشمی در چند ساعت یا چند روز توسعه می یابد و این علائم در یک چشم رخ می دهد.

سکته چشمی اغلب بدون درد است اما با مشاهده درد یا فشار در یک چشم و یا شناور شدن لکه هایی خاکستری در زمینه دید، تاری دید، فقدان تدریجی و یا ناگهانی بینایی به پزشک مراجعه کنید تا در صورت بروز سکته چشمی تحت درمان قرار بگیرید که در صورت عدم درمان موجب نابینایی دائمی می شود.

بنابراین نشانه‌های زیر را جدی بگیرید:

*درد یا فشار در چشم هر چند سکته چشم اغلب بدون درد است.

*دید تار که به طور پیوسته در یک قسمت یا همه یک چشم رخ می دهد.

*فقدان بینایی کامل که به تدریج رخ یا ناگهان رخ می دهد.
 

خطر سکته چشمی در چه افرادی بیشتر است؟

عوامل خطر ساز بیماری قلبی در خطر ابتلا به سکته چشم نقش دارد. یک مقاله در مجله Eye بیان می‌کند که ۶۴ درصد از افراد بعد از ابتلا به یک سکته چشمی دست کم یک عامل خطر ساز تشخیص داده نشده بیماری قلبی داشته اند. بزرگترین عامل برای این افراد کلسترول بالا بود.

هر کسی می تواند یک سکته چشم داشته باشد اما عوامل خاصی آن را محتمل تر می سازند.

برای مثال وقتی بزرگ تر می شوید احتمال سکته چشم بیشتر است. این سکته در میان مردان شایع تر از زنان است.

شرایط پزشکی زیر نیز خطر سکته چشم را افزایش می دهد:

دیابت

آب سیاه

مشکلاتی که جریان خون را تحت تاثیر قرار می دهند مانند فشار خون بالا و کلسترول بالا

بیماری های قلبی و عروقی

باریک کردن شریان کاروتید یا سرخرگ گردنی

بیماری های نادر خونی

مصرف سیگار خطر انواع سکته را افزایش می دهد.
 

پیشگیری از سکته چشمی

بررسی کلسترول یا فشار خون و نیز ورزش منظم به پیشگیری از ابتلا به سکته چشمی کمک می‌کند.

انجام آزمایش برای بیماری‌های قلبی بخش اصلی پیشگیری از یک سکته چشمی است. این آزمایش‌ها ممکن است شامل بررسی‌های منظم کلسترول و فشار خون و بررسی سایر عوامل خطرساز بیماری قلبی مانند سابقه خانوادگی، رژیم غذایی و شیوه زندگی باشد.

عوامل خطر ساز بیماری قلبی در خطر ابتلا به سکته چشم نقش دارد. یک مقاله در مجله Eye بیان می‌کند که ۶۴ درصد از افراد بعد از ابتلا به یک سکته چشمی دست کم یک عامل خطر ساز تشخیص داده نشده بیماری قلبی داشته اند. بزرگترین عامل برای این افراد کلسترول بالا بود.

بطور کلی برای سالم نگاه داشتن رگ‌های خونی و کمک به پیشگیری از سکته چشمی افراد باید:

– بطور منظم ورزش کرد بطوریکه بر اساس توصیه‌ها مردم باید دست کم هفته‌ای ۲.۵ ساعت ورزش کنند.

– یک رژیم غذایی سالم مملو از میوه، سبزیجات و غلات کامل و چربی‌های اشباع نشده مصرف کنند.

– از سیگار کشیدن پرهیز و یا سیگار کشیدن را ترک کنند.

– و بالاخره با همکاری یک پزشک سایر وضعیت‌های سلامتی مانند دیابت را کنترل کنند. 2
 

سکته چشم چگونه تشخیص داده می شود؟

چشم پزشک شما با باز کردن چشم ها برای معاینه فیزیکی شروع می کند. آن ها برای داشتن یک نگاه دقیق به داخل چشم, از یک لنز میکرو استفاده خواهند کرد.

سایر تست های تشخیصی عبارتند از:

پرتونگاری نوری یک آزمایش تصویربرداری است که می تواند تورم شبکیه را تشخیص دهد.

آنژیوگرافی. برای این آزمایش, یک رنگ به بازوی شما تزریق می شود تا به هایلایت کردن رگ های خونی شما کمک کند.

از آنجا که مشکلات چشم می تواند ناشی از بیماری های زمینه ای باشد, اما ممکن است برای گلوکوم, فشار خون بالا و دیابت مورد آزمایش قرار گیرد.

همچنین ممکن است سلامت قلب شما نیز بررسی شود. اگر یکی از این شرایط برایتان تشخیص داده شد, ممکن است درمان شما را تحت تاثیر قرار دهد.
 

درمان برای سکته چشمی چیست؟

درمان شما بستگی به میزان آسیب سکته دارد.

برخی درمان های ممکن عبارتند از:

ماساژ ناحیه چشم تا شبکیه چشم را باز شود.

داروهای ضد لخته

عامل رشد سلول های اندوتلیال ضد آوندی که مستقیماً به چشم تزریق می شوند.

کورتیکواستروئیدها، که می تواند به چشم انسان تزریق شود.

روش درمانی شبکیه – شبکیه اگر پس از یک سکته چشم، شکل گیری رگ خونی جدیدی داشته باشید

درمان لیزر

فشار بالا، یا اکسیژن فوقانی

هر چه زودتر درمان را شروع کنید، شانستان برای پس گرفتن دید و یا تمام دید بهتر می شود.

هر شرایط دیگری که باعث ایجاد لخته خون می شود نیز باید درمان شود.
 

درمان سکته چشم

تمرین های چشم برای کمک به بهبودی سکته

تمرینات چشم، بخش مهمی از توان بخشی برای بیماران سکته ای با نقص بینایی هستند.

آن ها به تقویت ماهیچه های چشم برای بهبود کنترل کمک می کنند تا پس از سکته به ریکاوری کمک کنند.

در اینجا چند تمرین چشمی انجام می شود که می توانید در خانه انجام دهید:
 

بازی های کامپیوتری

بازی های جستجوی کلمه را دانلود کنید تا به درک بصری شما کمک کنند. اینها می تواند مهارت های ردیابی بصری شما را بهبود ببخشد.
 

تمرینات ورزشی

بر روی یک شی نزدیک به خود تمرکز کنید، و سپس به یک شی دورتر نگاه کنید.

سعی کنید سرعت خود را بین دو شی افزایش دهید تا زمانی که بتوانید به سرعت عقب و جلو بروید.
 

پی گیری تمرینات

شخصی مداد را در مقابل صورت شما، در حدود 18 اینچ از چشم شما نگه می دارد. فرد مداد را به آرامی باید حرکت دهد و شما آن را با چشم خود دنبال کنید.

به یاد داشته باشید که سرتان را صاف نگه دارید و فقط چشم خود را حرکت دهید.
 

غلبه بر آسیب های چشمی بعد از سکته

خوشبختانه بعد از سکته می توانید از آسیب های چشم خود رهایی یابید، اگرچه این روند ممکن است کمی طول بکشد.

برخی از قربانیان سکته به بهبود بینایی و عملکرد چشم خود پس از یک سکته دست می یابند. برخی دیگر مشکلاتی دارند که بهبود نمی یابند، اما تمرکز بر روی چشم ها می تواند به بیماران کمک کند با دید جدید خود سازگار شوند.

اگر بیمار مشکلات چشمی پس از سکته را تجربه کند، او در آزمایش زمینه دیداری قرار خواهد گرفت تا بخش بینایی مبتلا به سکته را تعیین کنند.

این کار به یک تیم پزشکی کمک می کند تا در صورت امکان، یک برنامه برای بهبود دید چشم ایجاد کند.
 

درمان آسیبات وارده از سکته چشمی

درمان برای آسیب به حوزه بینایی شامل روش های درمانی در هر ترکیبی از این سه دسته است:
 

روش درمان نوری

این روش درمانی از آینه و منشور برای کمک به موقعیت عکس به گونه ای استفاده می کند که بیمار بتواند آن ها را در خط دید خود ببیند.

منشور همچنین می تواند به درک عمیق، ادراک عمق، و دیگر نقص های بصری از سکته کمک کند. 
 

روش درمانی حرکت چشم

تمرکز درمانی بر روی حرکت چشم، به آموزش چشمان بیمار برای حرکت در محدوده بصری جدید او کمک می کند، در نتیجه برای بیمار خواندن و اسکن کردن اشیا در حوزه تصویری او را آسان تر می کند. این نوع درمان همچنین می تواند به تقویت و آموزش ماهیچه های چشم برای افزایش کنترل حرکت چشم کمک کند.

درمان ترمیم بصری (VRT. VRT) از نورها برای تحریک نقاط کور در حوزه بینایی بیمار استفاده می کند. پلک زدن و یا چشمک زدن می تواند به جرقه زدن نورون ها در مغز کمک کند که براثر سکته آسیب دیده اند.
 

مشکلات احتمالی و عوارض بعد سکته چشمی چیست؟

شما می توانید از سکته چشم بهبود یابید، اما ممکن است مشکلات جدی هم وجود داشته باشد:
 

تورم شدید و یا تورم ماکولا

ماکولا قسمت میانی شبکیه چشم است که به وضوح بینایی کمک می کند. ورم ماکولا می تواند دید شما را مات و تار کند و یا منجر به از دست رفتن بینایی شود.
 

ئوواسکولاریزاسیون

شرایطی که در آن رگ های خونی غیر عادی در شبکیه تولید می شوند. می توانند به زجاجیه نشت کرده و باعث ایجاد اختلال شوند.

در موارد شدید، شبکیه چشم می تواند به طور کامل از هم جدا شود. با توجه به شکل گیری رگ های جدید، نئوواسکوالر آب سیاه، فشاری دردناک در چشم را افزایش می دهند.
 

نابینایی

افراد اغلب به سکته مغزی فکر می کنند چون تاثیر عمیقی بر عملکرد موتور قربانی دارند و این کار را می کند با این حال، آیا می دانستید که به اندازه دو سوم قربانیان سکته، اختلالات بینایی را در نتیجه سکته تجربه می کنند؟

هیچ نقص بصری بلافاصله بعد از سکته اتفاق نمی افتد، اما برخی از قربانیان متوجه تغییراتی در بیناییشان خواهند شد.

خوشبختانه، مانند عملکرد موتور، آسیب های چشمی می توانند بعد از سکته نیز بهبود یابند.

با کمک تمرین های چشمی ویژه، می توانید مغز خود را به کار ببندید تا به بهبود عملکرد چشم کمک کنید. 3

پی نوشت:
1.www.sobhmashhad.ir
2.www.tabnakjavan.com
3.www.namnak.com