برهان محبت، برهانی است که حضرت ابراهیم(ع) از طریق آن به نفى ربوبیت غیر خدا و اثبات ربوبیت خدای متعال در برابر مشرکان پرداخته است.
حضرت ابراهیم(ع) با حد وسط قرار دادن محبت در قیاسى منطقى در قالب «شکل دوم» فرمود: ربّ باید محبوب باشد و غروب کننده محبوب نیست، پس ربّ، غروب کننده نیست.
این برهان بر دو مقدمه استوار است: یکی ملازم بودن ربوبیت با محبوبیت؛ زیرا ربوبیت پیوندى حقیقى میان ربّ و مربوب است که کشش تکوینى مربوب به سوى رب، و در نتیجه دلدادگى مربوب به رب را در پى دارد. و دیگر اینکه افول کننده نمیتواند محبوب باشد؛ زیرا افول آفل مستلزم آن است که انسان پس از دستیابى، آنرا از دست خواهد داد و انسان هرگز نمیتواند در حد پرستش، دلداده چیزى شود که از دست رفتنى است، بلکه شخص خردورز بهرهمند از فطرت سلیم به چیزى که از او پنهان میشود حتى محبّت عادى پایدار نمییابد، چه رسد به محبت در حد عبادت که فقط شایسته ربّى است که همواره حاضر باشد.
حضرت ابراهیم(ع) با حد وسط قرار دادن محبت در قیاسى منطقى در قالب «شکل دوم» فرمود: ربّ باید محبوب باشد و غروب کننده محبوب نیست، پس ربّ، غروب کننده نیست.
این برهان بر دو مقدمه استوار است: یکی ملازم بودن ربوبیت با محبوبیت؛ زیرا ربوبیت پیوندى حقیقى میان ربّ و مربوب است که کشش تکوینى مربوب به سوى رب، و در نتیجه دلدادگى مربوب به رب را در پى دارد. و دیگر اینکه افول کننده نمیتواند محبوب باشد؛ زیرا افول آفل مستلزم آن است که انسان پس از دستیابى، آنرا از دست خواهد داد و انسان هرگز نمیتواند در حد پرستش، دلداده چیزى شود که از دست رفتنى است، بلکه شخص خردورز بهرهمند از فطرت سلیم به چیزى که از او پنهان میشود حتى محبّت عادى پایدار نمییابد، چه رسد به محبت در حد عبادت که فقط شایسته ربّى است که همواره حاضر باشد.