بلندترین کوه و بزرگترین آتشفشان در منظومه شمسی کجاست؟

کوه المپیوس در سیاره مریخ، بزرگترین آتشفشان شناخته شده در منظومه شمسی است و بر هم انباشته شدن گدازه‌های آتشفشانی در طی میلیون‌ها سال، قله‌ای با ارتفاع ۲/۵ برابر اورست که بلندترین قله کره زمین است، تشکیل داده‌اند.

این آتشفشان در نیمکره غربی مریخ واقع شده است و از نوع آتشفشان‌های سپری (Shield Volcano) است. این نوع آتشفشان‌ها از بر روی هم قرار گرفتن گدازه‌های متوالی به وجود می‌آیند و به شکل دایره‌های کم‌ارتفاعی شبیه سپر هستند و شیب بسیار کمی دارند.

دلایل متعددی برای روی هم انباشته شدن گدازه‌های آتشفشان المپیوس و دیگر آتشفشان‌های سطح مریخ وجود دارد. جاذبه بسيار اندک که در مقایسه با جاذبه زمین می‌توان آن را هیچ انگاشت، نبود عوامل فرسایشی و حرکت بسیار کند صفحه‌های تشکیل دهنده مریخ سبب شده این گدازه‌ها روی هم انباشته شده و به ارتفاع ۲۶ کیلومتری برسند. قطر دهانه آتشفشان المپیوس که بخشی از رشته کوهی با همین نام است، ۸۶ کیلومتر و پایه مخروط آتشفشان ۵۵۰ کیلومتر است.

در قرن ۱۹ میلادی و پیش از اختراع کاوشگرهای فضایی، قله المپیوس یک کوه یخی فرض می‌شد. با این حال در آن زمان نیز درباره ساختار المپیوس و اینکه آیا واقعا یک کوه یخی است، شبهه‌های فراوانی وجود داشت. بعدها مشخص شد که المپیوس از روی هم انباشته شدن گدازه‌های نوعی سنگ آتشفشانی به نام بازالت تشکیل شده است. از نظر زمین‌شناسی، کوه المپیوس و جزایر هاوایی ساختاری شبیه به هم دارند.

فضاپیمای مارینر۹ در سال ۱۹۷۱ و همزمان با طوفان گردوغبار کیهانی به پیرامون مریخ رسید. با فروکش کردن غبار اولین چیزهایی که مشخص شد، کوه‌های مرتفعی بود که از کوه‌های زمینی بسیار مرتفع‌تر بودند و در منطقه تارسیس مریخ قرار داشتند. مارینر۹ همچنین مشخص کرد، بر خلاف باورهای اولیه این قله‌های بلند، کوه‌های آتشفشانی هستند که در نتیجه انباشت گدازه‌ها تشکیل شده‌اند.