تارخچه بستنی

احتمالاً آب میوه‌ سرد شده در بسیاری از کشورهای جهان از جمله چین از ۳۰۰۰ سال پیش شناخته شده است که می توان آن را به عنوان اولین بستنی ها دانست. طبق اطلاعات موجود، رومی‌های قدیم نیز از برف کوه‌ها برای سرد کردن آب میوه استفاده می‌کرده‌اند. از آن تاریخ تا قرن هیجدهم میلادی، مدارک زیادی در دست نیست، تا این که مارکوپولو سیاح مشهور ونیزی در بازگشت از سفر مشهورش به آسیا اطلاعاتی در زمینه‌ی ساخت شیرینی از شیر منجمد(احتمالاً نوعی بستنی میوه‌ای امروزی) را همراه خود از چین آورد.

این روش در ونیز مورد استفاده قرار گرفت و سپس در سرتاسر ایتالیا گسترش یافت. به تدریج کشورهای دیگر اروپایی نیز از این روش برای تهیه بستنی استفاده کردند.

بستنی در ایران

در ایران، بستنی ابتدا به صورت سنتی و دستی با عنوان “بستنی زعفرانی” تهیه می‌شد. این بستنی درون ظرفی(بشکه ای) دو جداره درست می‌شد؛ به این صورت که درون جدار داخلی شیر، خامه، شکر، ثعلب و زعفران، و در جدار بیرونی یخ و نمک ریخته می‌شد؛ سپس بشکه را مرتبا تکان می‌دادند تا بستنی تهیه شود.

 تهیه بستنی در ایران متداول نبود و در قرن نوزدهم از اروپا به ایران انتقال یافت و متداول شد. در حقیقت از سفر سوم ناصرالدین‌شاه به اروپا، پلومبیر نام محلی ییلاقی در فرانسه است که بستنی خوشمزه‌ای در آنجا تهیه می‌شد و نام پلومبیر یعنی نوعی بستنی که با مخلفاتی همراه است از این شهر منشاء گرفته است.

می‌گویند در سال آخر سلطنت ناصرالدین شاه ساختن بستنی در ایران متداول شد و معروف‌ترین بستنی‌ فروش بعدی تهران یعنی ممدریش بستنی خامه‌دار مخصوصی تهیه می‌کرد که در تهران مردم استقبال زیادی از آن کردند.

این بستنی با “ثعلب” تهیه می‌شد. یخ و نمک را در بشکه‌ای ریخته داخل بشکه را شیر می‌ریختند و با وسایل مخصوص و تمهیدات زیاد و تکان دادن و چرخاندن ظرف از آن بستنی تهیه می‌کردند. بستنی‌فروشی‌های دوره‌گرد به زودی در تهران پیدا شدند که بستنی را در همان محفظه‌ها می‌گرداندند و با نان مخصوص عرضه می‌کردند.

اما بهتر است تا با فواید این ماده خوشمزه نیز آشنا شویم.1

کاهش وزن

نتایج تحقیقات نشان داد، زنانی که روزانه یک اسکوپ بستنی کم چرب مصرف کردند، ۲۶٪ بیشتر از افرادی که بستنی را در رژیم غذایی‌شان نداشتند وزن کم کردند. دلیل این موضوع را می‌توان به کلسیم موجود دربستنی ربط داد. کلسیم بدن را قوی نگه‌داشته و باعث بهبود سوخت و ساز می‌شود. اگرچه همین نتیجه را با مصرف قرص کلسیم می‌توان گرفت ولی تا وقتی بستنی هست چرا باید به دنبال جایگزین بود؟

تقویت استخوان‌ها

کلسیم برای دندان و رشد و استحکام استخوان‌ها لازم است، پس مصرف بستنی علاوه بر اینکه از دندان‌ها محافظت می‌کند باعث پیشگیری از پوکی استخوان هم می‌شود.

تقویت عملکرد مغز

طی آزمایشی، یک دسته ازافراد مورد آزمایش اول صبح و قبل از هر چیز دیگر، صبح‌ها بستنی و دسته دیگر یک لیوان آب سرد خوردند. نتایج نشان داد، دسته‌ اول هوشیار‌تر از دسته دوم بودند. متخصص تغذیه بیان کرد که این موضوع می‌تواند به این دلیل باشد که بستنی باعث بالارفتن سطح دوپامین می‌شود.

افزایش انرژی

بستنی غنی از کربوهیدرات، چربی و پروتئین است. با کالری که از بستنی دریافت می‌کنید انرژی از دست‌رفته خود را به دست خواهید آورد.

تقویت سیستم ایمنی

یکی از فواید بستنی که شاید تصورش را نمی‌کردید، تقویت سیستم ایمنی بدن است. بستنی نوعی فرآروده لبنی تخمیر‌شده است. فرآورده‌های تخمیری باعث تقویت سیستم گوارشی و تنفسی در مقابل عفونت‌ها می‌شود. هرچه سیستم گوارش و سیستم تنفسی قوی‌تر باشد، ایمنی بدن هم بالا‌تر می‌رود.

کاهش احتمال ابتلا به سرطان سینه

کمبود کلسیم در تمامی زنانی که سرطان سینه در آن‌ها تشخیص داده شده است، دیده می‌شود. همانطور که قبل‌تر گفته شد بستنی منبع غنی از کلسیم است، با دریافت میزان کافی کلسیم می‌توان از ابتلا به این بیماری پیشگیری کرد.

شادی‌آور

با بررسی عملکرد مغز افراد هنگام خوردن بستنی وانیلی مشاهده شد به محض اینکه افراد مورد مطالعه بستنی را قورت دادند؛ تغییر فوری در مغز به خصوص در قشراربیتوفرانتال آنها رخ داد. به این بخش از مغز مرکز شادی می‌گویند چون هنگامی فعال می‌شود که فرد خوشحال باشد. پس هرگاه احساس ناراحتی یا افسردگی کردید با خوردن یک کاسه بستنی حال خودتان را خوب کنید.

افزایش باروری

با مطالعه‌ای که روی ۱۸۰۰۰ خانم بین سنین ۲۴ تا ۴۲ سال صورت گرفت؛ ثابت شد که مصرف شیر کامل یا بستنی به دلیل وجود نوعی چربی، شانس باروری در زنان را افزایش می‌دهد.

کمک به ساخت استخوان در جنین

خوردن بستنی در دوران بارداری به تأمین مواد معدنی مورد نیاز برای تشکیل و استحکام استخوان در جنین کمک می‌کند. البته لازم به ذکر است که نباید در مصرف بستنی در این دوران زیاده‌روی کرد و ترجیحا بستنی را خودتان با استفاده از میوه‌های یخ‌زده درست کنید.2

حاوی کلسیم

حاوی کلسیم است که تراکم استخوان را حفظ و آن ا تقویت می‌کند، انرژی بدن را افزایش می‌دهد، از پوکی استخوان و سرطان پیشگیری می‌کند، خطر ابتلا به فشار خون بالا را کاهش می‌دهد، از دندان محافظت می‌کند و لثه‌ها را تقویت می‌کند.

محافظت از قلب

شکلات یکی از مواد اولیه‌ی بستنی شکلاتی است. این ماده حاوی فلاونوئید است. بدن انسان به چیزی نیاز دارد که از عروق قلب در برابر فرسودگی محافظت کند و خطر حمله‌ی قلبی را کاهش دهد. کلید آن فلاونوئید است که دارای اجزای آنتی‌اکسیدانی است و از پیری زودرس جلوگیری می‌کند.

مفید برای چشم

ویتامین A موجود در بستنی برای سلامت چشم بسیار مهم است.

جلوگیری از لخته شدن خون

ویتامین K به افزایش گردش خون در بدن کمک می‌کند و سلول‌های خونی مسدود شده را باز می‌کند تا از ایجاد لختگی جلوگیری کند.

مناسب برای سوخت و ساز بدن

ویتامین B۶ می‌تواند برای سوخت و ساز بدن مفید باشد.

تقویت دستگاه عصبی

ویتامین B۱۲ می‌تواند حافظه و دستگاه عصبی را بهبود ببخش

کاهش استرس

هم‌چنین مصرف بستنی می‌تواند محرک تولید هورمون ترومبوتونین باشد که بر روحیه اثرگذار است، و سبب احساس آرامش و تسکین استرس می‌شود. به نوجوانانی که اغلب اوقات ثبات روحی ندارند توصیه می‌شود برای اجتناب از افتادن در دام استرس و افسردگی بستنی بخورند.

منبعی برای مواد معدنی و ویتامین‌ها

شما می‌توانید مواد معدنی مختلف را از بستنی دریافت کنید. علت اصلی‌اش این است که بستنی سرشار از کلسیم و فسفر است و نصف فنجان حدودا ۱۰ درصد از نیاز روزانه‌ی یک بزرگسال را تامین می‌کند. هم‌چنین بستنی حاوی ویتامین‌های مختلف از جمله ویتامین E، D، C و A است. علاوه بر این‌ها تیامین، ریبوفلاوین، نیاسین، فولیک اسید و ویتامین B۶ و B۱۲ و مقدار کمی ویتامین K نیز در بستنی وجود دارد که برای انعقاد خون فاکتور مهمی است.3

پی نوشت:
1.www.mashreghnews.ir
2.www.kalleh.com
3.www.bazdeh.org