ترندنیوز مطالب مذهبی+آموزشی+سرگرمی+خبری
اخذ قبولی داور
اخذ قبولی داور در مرحله بعد از تعیین داور، اقدامی ضروری می باشد که باید مورد توجه طرفین قرار گیرد.
پس از توافق در مورد ارجاع اختلاف به داوری، نوبت می‌رسد به تعیین داور.برای تعیین داور، ممکن است در قرارداد یا شرط داوری پیش از بروز اختلاف، توافقی صورت گیرد و یا ممکن است پس از بروز اختلاف در مورد تعیین داور توافق گردد. در هر دو صورت، بایستی پس از تعیین داور برای اخذ قبولی از داور اقدام گردد.
در این مورد برابر مقررات داوری قانون ایران از جمله، آیین دادرسی دادگاه‌های عمومی و انقلاب در امور مدنی، عملا چندین فرض، متصور است که در این نوشتار می خواهم به شرح و تحلیل آن بپردازیم.
توسط طرفین
۱- ممکن است طرفین به یک داور مرضی الطرفین تراضی نمایند در این صورت هر دو طرف، مکلف هستند که از داور تعیین شده، قبولی جهت انجام داوری را دریافت نمایند.
البته اگر یکی از طرفین نیز اخذ قبولی داور مرضی الطرفین را انجام دهد نیاز به اقدام طرف دیگر برای اخذ قبولی داور نخواهد بود.
هیئت داوری
۲- ممکن است طرفین به هیئت داوری برای انجام داوری، تراضی نموده باشند که معمولا متشکل است از سه نفر با ترکیب زیر:
الف) داور اختصاصی طرف اول
ب) داور اختصاصی طرف دوم
ج) داور مرضی الطرفین (سرداور)
در این فرض، هر یک از طرفین باید قبولی داور اختصاصی خود را دریافت نماید و اخذ قبولی از داور مرضی الطرفین (سرداور) با هر دو طرف می باشد.
البته اگر یکی از طرفین نیز اقدام به اخذ قبولی از داور مرضی الطرفین نمایند کفایت می کند.
توسط شخص ثالث
۳- ممکن است طرفین انتخاب داور را به شخص سومی، محول نموده باشند. در این فرض هر شخصی که از ناحیه طرفین، مسئول انتخاب و نصب داور شده است در مورد اخذ قبولی داور نیز مسئولیت دارد.
توسط دادگاه
۴- ممکن است طرفین انتخاب داور را به شعبه خاصی از دادگاه یا به طور کلی به دادگاه، محول نموده باشند.
در این حالت نیز دادگاه وظیفه دارد پس از تعیین داور نسبت به اخذ قبولی از داور اقدام نمایند.
سازمان یا موسسه داوری
۵- ممکن است طرفین یک سازمان یا موسسه داوری را به عنوان داور، انتخاب کرده باشند.
در این حالت، موسسه یا سازمان داوری به عنوان مدیر فرآیند داوری، وظیفه دارد پس از تعیین داور، نسبت به اخذ قبولی از داور اقدام کند.
۶- در تمام مواردی که مداخله دادگاه در تعیین داور، مورد حکم قانون، قرار گرفته است اخذ قبولی از داور بر عهده دادگاهی خواهد بود که داور را انتخاب نموده است.
فصل دوم کیفیت اخذ قبولی داور
اصولاً و از جنبه اثباتی، قبول داوری باید به صورت کتبی باشد و داور با آگاهی از مفاد قرارداد و شناخت طرفین، انجام داوری را کتبا بپذیرد.
بنابراین اخذ قبولی داور معمولا با امضای ذیل قرارداد داوری یا ذیل شرط داوری صورت می پذیرد.
همچنین ممکن است داور، طی اعلامیه یا تأییدیه جداگانه ای نسبت به قبول داوری، اقدام کند.
همچنین ممکن است با قبول عملی داور، انجام شود همانند آنکه داور انتخاب شده اقدام به دعوت طرفین به جلسه رسیدگی یا جلسه تنظیم قرارنامه داوری نماید و طرفین در جلسه حضور پیدا کنند و قرارنامه داوری را امضا نمایند.
در هر صورت، در این مورد که تعیین داور، به خودی خود، برای شخصی که به عنوان داور انتخاب شده است ایجاد تکلیف نمی کند تردیدی وجود ندارد.
تکلیف برای شخص داور جهت انجام داوری پس از آن ایجاد خواهد شد که طرفین از وی برای انجام داوری، کتبا یا عملا قبول انجام داوری را بگیرند.
پیشنهاد موسسه داوری عدل گستر
توصیه ما این است که همزمان با تعیین داور ، و در ذیل همان قرارداد یا شرط داوری، اقدام به اخذ قبولی از داور شود و نشانی داور و از جمله شماره تماس وی برای تسهیل دسترسی به داور در موارد لزوم دریافت گردد.
بدین ترتیب هم اخذ قبولی از داور از جنبه اثباتی و عملی محقق می‌گردد و هم آن که داور از همان ابتدا در جریان موضوع قرارداد و کیفیت روابط طرفین، قرار می گیرد.
شرایط تعیین داور
در خصوص شرایط و نحوه تعیین داور، طرفین می‌توانند داور یا داوران خود را قبل یا بعد از بروز اختلاف، حتی اگر در موافقت‌نامه داوری مشخص نکرده‌اند، تعیین کنند یا انتخاب آنان را به شخص ثالث یا دادگاه واگذار کنند. در تعیین داور یا داوران توسط طرفین یا شخص ثالث و دادگاه، باید شرایط داور را مدنظر قرار داد. هر شخص حقیقی که دارای اهلیت استیفا باشد، می‌تواند به‌عنوان داور تعیین شود.
توصیه بر این است، طرفین با توجه به موضوع قرارداد منعقده فی‌مابین، در انتخاب داور یا داوران دقت لازم را داشته باشند و از اشخاص آشنا به موضوع قرارداد و نیز قوانین(از کارشناسان حقوق) استفاده کنند.
در تعداد داوران محدودیتی و نیز ضرورت زوج یا فرد بودن آنها وجود ندارد، اما در صورتی که موضوع به چند داور ارجاع شد، بهتر است تعداد آنها فرد باشد تا در کسب نظر اکثریت مواجه با مشکل نشوند. برخی اشخاص جهت داوری دارای ممنوعیت مطلق هستند و مطلقا حق داوری و انتخاب شدن برای آنها وجود ندارد. این اشخاص عبارتند از:
۱) اشخاصی که اهلیت قانونی (منظور اهلیت استیفای منفعت) ندارند.
۲) اشخاصی که به موجب حکم قطعی دادگاه یا در اثر آن از داوری محروم شده باشند مانند آنکه به موجب حکم کیفری صراحتا از انتخاب شدن به سمت داوری محروم شده باشد یا به لحاظ عدم حضور در جلسات داوری، استعفا یا خودداری از رای دادن، حق انتخاب شدن به داوری را از دست داده باشد.
۳) کلیه قضات و کارمندان اداری شاغل در محاکم قضایی، که این ممنوعیت برای حفظ اعتبار و حیثیت دستگاه قضایی و رعایت شأن کارمندان قضایی است.
علاوه بر ممنوعیت مطلق، برخی اشخاص دارای ممنوعیت نسبی هستند تا تنها در موارد مشخصی نتوانند به امر داوری بپردازند بدون آنکه از داوری به‌طور مطلق ممنوع باشند. این اشخاص عبارتند از:
۱) اشخاص خارجی: مطابق ماده ۴۵۶ قانون آئین دادرسی مدنی در مورد معاملات و قراردادهای واقع بین اتباع ایرانی و خارجی، تا زمانی که اختلافی ایجاد نشده است طرف ایرانی نمی‌تواند به نحوی از انحاء ملتزم شود که در صورت بروز اختلاف حل آن را به داور یا داوران یا هیاتی ارجاع کند که آنان دارای همان تابعیتی باشند که طرف معامله دارد. البته انتخاب داور خارجی که تبعه همان کشوری که طرف قرارداد است، نباشد منعی ندارد. در صورتی که طرف ایرانی پیش از وقوع اختلاف در معامله یا قراردادی، ملتزم به داوری داور خارجی دارای تابعیت طرف مقابل باشد، معامله یا قرارداد مزبور تنها در همین قسمت باطل و بلااثر است.
۲) مطابق ماده یک از لایحه قانونی راجع‌به منع مداخله وزرا و نمایندگان مجلسین و کارمندان دولت در معاملات دولتی و کشوری مصوب سال ۱۳۳۷، تمامی اشخاص مذکور و معاون اول رئیس‌جمهوری ممنوعیت نسبی دارند.
۳) اشخاص ذی‌نفع در دعوا مگر با تراضی طرفین: بدیهی است اگر در زمان انتخاب داور یا داوران، یکی از طرفین از ذی‌نفعی داور مطلع نبوده و بعد از صدور رای مطلع شود به این جهت و سایر ممنوعیت‌هایی که ذکر شد، می‌تواند در مهلت مقرر ۲۰روزه پس از ابلاغ رای، با تقدیم دادخواست به دادگاه صلاحیت‌دار تقاضای ابطال رای داوری را کند.
طریق انتخاب داور
بی‌تردید دنیای امروز با توجه به سبک زندگی افراد دارای معاملات دو یا چندجانبه است که بین افراد و شرکت‌های مختلف و همچنین کشورهای جهان انجام می‌شود. این موضوع را می‌توان با توجه کردن به زندگی اجتماعی و روابط شخصی دیگران حس کرد.
دنیای امروز را می‌توان دنیای قراردادها نامید چرا که هر روز قراردادهای مختلفی بین افراد و شرکت‌های مختلف عقد می‌شود. قوانین تعیین‌کننده چارچوب کلیقراردادهای عقد شده هستند تا از بروز مشکلات آتی پیشگیری کنند. گاهی در بین قراردادهای عقد شده مشکلاتی ایجادمی‌شود که نیاز به داوری وجود دارد.
داوری در قرارداد مسئله‌ای است که باید به آن توجه شود و انتخاب داور دارای اهمیت است.
قرارداد داوری
قرارداد داوری به قراردادی گفته می‌شود که طی آن طرفین معامله به‌منظور رسیدگی به اختلافاتی که در بین روابط شان رخ داده، تعیین می‌شود تا تصمیم‌گیری درستی میان اختلافات پیش‌آمده گرفته شود. در واقع مرجع انتخاب‌شده به‌عنوان مرجع نهایی محسوب شده تا تکلیف نهایی اختلافات را به‌صورت روشن مشخص کند. قرارداد داوری می‌تواند به‌صورت داخلی یا بین‌المللی باشد که این موضوع با توجه به حوزه کاری مورد معامله و حجم معاملات تعیین می‌شود.
در صورتی که انتخاب داور به‌درستی انجام شود می‌توان به رضایت طرفین امیدوار بود چرا که مراحل داوری دارای پیچیدگی‌های مخصوص به خود است و نیاز به متخصص می باشد.
انتخاب داور با بیان دیگر
انتخاب داور برای داوری قرارداد می‌تواند به شکل‌های مختلف انجام شود. در واقع می‌توان بیان کرد انتخاب داور می‌تواند به شکل توافقی باشد یا از طریق دادگاه اقدام کرد.همچنین در صورت لزوم می‌توان انتخاب داور را به عهده شخص ثالث واگذار کرد. شخصی که انتخاب می‌شود باید در کار خود حرفه باشد و طبق قانون آیین دادرسی مدنی باید به‌صورت کامل شرایط داوری را داشته باشد.
در مورد انتخاب تعداد داور نیز می‌توان به‌صورت توافقی تصمیم‌گیری کرد. داوری در قرارداد می‌تواند به‌صورت انفرادی یا گروهی باشد. داوری که به‌عنوان قاضی طرفین انتخاب می‌شود باید به تکالیف خود به شکل صحیح عمل کند.
انواع داوری در قرارداد
داوری در قرارداد به‌صورت اختیاری و اجباری قابل تقسیم‌بندی است. در زمان عقد قرارداد بین طرفین در متن قرارداد در صورت وجود هرگونه اختلاف به وجود یک داور اشاره شده است. در واقع در زمان نیاز، انتخاب داور ضرورت پیدا می‌کند تا مشکلات پیش‌آمده را به شکل صحیح و در چارچوب قانون مرتفع کند. در این صورت اگر مشکلی در هنگام عقد قرارداد یا بعد از آن ایجاد شود به داوری ارجاع داده می‌شود.
در داوری اجباری، دادگاه با توجه به مسائل پیش آمده مصلحت را در این می‌بینید که موضوع را برای حل اختلاف به داوری ارجاع دهد که در اینصورت داوری اجباری وجود داشته که طرفین هیچ نقشی در انتخاب داور ندارند و قانون‌گذار در این زمینه تصمیم‌گیری می‌کند.
اگر می‌خواهید در زمینهٔ مشکلات حقوقی و قراردادی به نتیجه برسید بهتر است از مشاوران ارشد حقوق استفاده کنید.
شرایط تعیین داور
زمانی که نتوان مشکلات را از طریق توافق حل کرد انتخاب داور ضرورت پیدا می‌کند. اگر طرفین اقامه دعوا داشته باشند و همچنین طرفین با هم توافق کنند که برای حل مشکلات پیش‌آمده نیاز به داوری دارند در این صورت تعیین داور دارای اهمیت بوده و الزامی به نظر می‌رسد.
برای این‌که بتوانید در مشکلات قرارداد پیش‌آمده به نتیجه مطلوب برسید استفاده از مشاوران موسسه حقوقی و داوری عدل گستر را برای داوری حقوقی خود انتخاب کنید.
به کمک یک مشاور با تجربه و آگاه در مسائل حقوقی می‌توانید حل و فصل اختلافات را در سریع‌ترین زمان ممکن انجام دهید. در واقع می‌توان بیان کرد استفاده از یک مشاور با تجربه می‌تواند فرآیند داوری را تسریع بخشیده و به‌راحتی شمارا به نتیجه مطلوب برساند. موسسات حقوقی و داوری به دلیل داشتن تجربه علم حقوق این امکان را به شما می‌دهد که در صورت نیاز با مشاوران متخصص مشورت کرده و در سیدن احقاق حق زودتر و اصولی تر اقدام نمائید.
