زغال ‌اخته درختچه‌ای است بلند (در برخی از گونه‌های آن درخت کوچک بوده و به خزان کننده یا درخت برگ‌ریز شهرت دارد) که گیاه‌شناسان آن را در گروه خانواده‌ گیاهان گل‌دار دولپه‌ای معرفی کرده‌اند. این گیاه بومی برخی از کشورهای غرب آسیا از جمله ارمنستان، ایران، آذربایجان و بخشی از نواحی اروپای جنوبی است.

درخت این میوه، دارای پوستی به رنگ قهوه‌ای، برگ‌هایی به شکل تخم‌مرغ با انتهایی تیز (نوک‌دار) است که هر برگ از سه تا پنج رگبرگ تشکیل شده است. هنگام شکوفه‌ دادن این درخت، می‌‌توان گل‌هایی کوچک و به رنگ زرد را مشاهده کرد که در اواخر فصل زمستان روی شاخه‌های درخت رشد می‌کنند. میوه‌ نیز به صورت آویزان به شکل بیضی و با رنگ زیبای سرخ تیره است که اندازه‌ آن حدود ۱۲ میلی‌متر برآورد شده است. میوه‌ آن با طعمی ترش به انواع گوناگون از جمله کمپوت، مربا، دسر، خشک، بستنی، نوشیدنی و … مورد مصرف قرار می‌گیرد. جالب است بدانید یکی از خواص زغال اخته استفاده از چوب این درخت است، چوب درخت زغال‌ اخته به دلیل چگالی بالا، در تهیه‌ و تولید قطعات و دسته ابزارهای ماشین و ساختن ابزار آلات صنعتی از اهمیت و جایگاه ارزشمندی برخوردار است.

خواص زغال اخته (طبیعت و خواص درمانی)

طبع زغال اخته کمی سرد و خشک است.

از زغال اخته می‌توان برای تقویت معده استفاده کرد.

التیام دهنده زخم معده است.

زغال اخته از پوسیدگی دندان جلوگیری می‌کند.

از خواص زغال اخته، درمان‌ اسهال است به این منظور، یک قاشق سوپ‌خوری زغال اخته در یک فنجان آب سرد بریزید، جوش که آمد 5 دقیقه بجوشد 15 دقیقه دم کنید، صاف نموده میل شود. روزی 3 تا 4 بار این کار انجام دهید.

مصرف زغال اخته برای صفرا مفید است.

پوست درخت زغال اخته تب‌بر و ضد مالاریا است.

زغال اخته ضد عطش است، برای رفع تشنگی از شربت رقیق شده آن استفاده کنید.

برای کسانی که واریس دارند، زغال اخته میوه مناسبی است.

زغال اخته اختلالات جریان خون را بهبود می‌بخشد و قدرت بینایی را زیاد می‌کند.

زغال اخته مشکل تنگی عروق را برطرف می‌کند.

زغال اخته آنتی‌اکسیدان دارد و از بیماری‌هایی چون بیماری قلبی، سرطان، دیابت و … جلوگیری می‌کند.

برای درمان بواسیر 100 گرم زغال اخته در یک لیتر آب بجوشانید سپس صاف نموده از مایعی که به دست آمده، بواسیر را کمپرس کنید.

برای بی‌اختیاری ادرار بچه‌ها، 30 گرم برگ زغال اخته را در یک لیتر آب جوشانده تا یک سوم آن بخار شود. سپس هر شب قبل از خواب نصف فنجان با احتیاط به کودک که بیش از 7 سال دارد بدهید.

کسانی که فشار خون دارند، مصرف زغال اخته را فراموش نکنند.

آب زغال اخته برای شستشوی دهان و غرغره بسیار خوب است. همچنین تورم و برفک دهان را از بین می‌برد.

زغال اخته مقدار فراوانی آهن، منیزیم و کلسیم دارد و به همین جهت برای درمان رقیق شدن خون و خونریزی به‌کار می‌رود.

برای درمان سرفه 200 گرم آب و 200 گرم شکر و 200 گرم زغال اخته جوشانده تا بصورت شربت درآید روزی 3 قاشق میل شود.

یکی از خواص زغال اخته درمان ورم پروستات است، به این منظور از زغال اخته در فواصل غذاهای روزانه استفاده شود.

برای لثه‌هایی که عقب رفته و دندان لق شده است، جویدن زغال اخته بسیار مفید است.

عوارض جانبی، موارد احتیاط و منع مصرف

در کنار تمامی ویژگی‌های خوب، مثبت و خواص زغال ‌اخته، مصرف بیش از اندازه آن باعث برخی مشکلات می‌گردد که عبارتند از:

افرادی که دچار تهوع و استفراغ هستند، نباید پس از بروز این حالت از زغال ‌اخته استفاده کنند.

زغال ‌اخته دارای طبیعتی سرد و خشک است و مصرف نامتعادل آن برای افراد سرد مزاج توصیه نمی‌شود.

از خواص زغال ‌اخته، میزان بالای اگزالات آن است، لذا استفاده از این میوه برای افراد مبتلا به سنگ‌های اگزالاته مضر خواهد بود.

زغال‌ اخته‌ کال سرشار از اسید است و مصرف آن به هیچ‌وجه توصیه نمی‌شود.

از دیگر خواص زغال‌ اخته اثر رقیق‌کنندگی خون است. به همین علت مصرف آن در افرادی که در حال مصرف داروهای رقیق‌‌کننده‌ خون هستند، توصیه نمی‌شود.

منبع: سایت ستاره