عرق‌سوز چیست؟

عرق‌سوز شدن یک التهاب خفیف در مجراهای عرق مسدود شده می‌باشد. هنگامی که مجراهای عرق به وسیله عرق مسدود می‌شوند، عرق‌ نمی تواند به سطح پوست برسد و زیر پوست به دام می‌افتد. عرق‌سوز شدن با جوش‌های کوچک بر‌آمده مشخص می‌شود (مانند سنباده زبر)، که به طور مساوی در قسمت‌های کوچک روی پوست ظاهر می‌شوند.

جوش‌ها معمولا به تنهایی از بین می‌روند و در عرض چند ساعت تا چند روز ناپدید می شوند. سایر بیماری‌های پوستی ممکن است رفتاری مشابه عرق‌سوز شدن را از خود نشان بدهند. از جمله واکنش‌های آلرژیک، عفونت‌های باکتریایی، عفونت‌های قارچی و یا اگزما.1
 

درماتیت پوشکی چیست؟

درماتیت پوشکی در زبان پزشکی و عرق سوز شدن در اصطلاح رایج، نوع رایجی از التهاب پوست است که ممکن است در اطراف محدوده‌ پوشک بچه‌ها به رنگ قرمز یا به صورت برجسته نمایان شود.2
 

دلایل ایجاد راش پوشک یا ادرار سوختگی

راش ناحیۀ پوشک می‌تواند با هر چیزی، از خوردن یک غذای جدید گرفته تا ادرار کودک ایجاد شود. علل اصلی این مشکل عبارت است از:
 

رطوبت

پوشک‌ مقداری از رطوبت ادرار را روی پوست فرزند شما باقی می‌گذارد و هنگامی که ادرار با باکتری‌های مدفوع ترکیب و تجزیه می‌شود و آمونیاک می‌سازد، می‌تواند برای پوست نوزاد آزاردهنده باشد. به همین دلیل، کودکانی که دفعات مدفوع زیاد یا اسهال دارند، بیشتر در معرض راش و التهاب در ناحیۀ پوشک هستند.

اگرچه کودکی که مدت طولانی در یک پوشک کثیف مانده است، بیشتر احتمال ادرار سوختگی دارد، هر کودکی با پوست حساس می‌تواند دچار این التهاب شود، حتی اگر پدر و مادر در تعویض پوشک یا عوض کردن کهنهٔ کودک بسیار سخت‌کوش باشند.
 

حساسیت شیمیایی

راش ناحیۀ پوشک ممکن است ناشی از سایش پوشک روی پوست کودک باشد، به‌ ویژه اگر او به مواد شیمیایی مانند عطرهای موجود در پوشک یک‌بارمصرف یا مواد شوینده‌ٔ مورد استفاده برای شستن کهنهٔ بچه حساسیت بیشتری دارد.

همچنین ممکن است لوسیون یا پودری که هنگام تعویض پوشک استفاده می‌کنید با پوست کودکتان سازگاری نداشته باشد.
 

غذاهای جدید

ابتلا به ادرار سوختگی در کودکانی که شروع به خوردن غذاهای جامد یا یک غذای جدید می‌کنند رایج است. هر نوع غذای جدید می‌تواند ترکیب مدفوع را تغییر دهد، به ویژه اسید موجود در غذاهای خاصی مانند توت‌فرنگی و آب‌میوه‌ها می‌تواند برای برخی از کودکان دردسرساز باشد.

یک غذای جدید ممکن است دفعات مدفوع کودک را نیز افزایش دهد. اگر کودک را با شیر مادر تغذیه می‌کنید، حتی ممکن است پوست کودک به چیزی که مادر می‌خورد واکنش نشان دهد.
 

آنتی‌بیوتیک‌ها

کودکانی که تحت درمان با آنتی‌بیوتیک هستند یا با شیر مادری تغذیه می‌شوند که آنتی‌بیوتیک مصرف می‌کند نیز گاهی دچار ادرار سوختگی یا عفونت قارچی می‌شوند، زیرا این داروها علاوه بر باکتری‌های مضر، تعداد باکتری‌های سالم را که به کنترل قارچ‌ها در بدن کمک می‌کنند نیز کاهش می‌دهند. همچنین آنتی‌بیوتیک‌ می‌تواند باعث اسهال شود که خود اسهال هم در راش پوشک نقش دارد.

ناحیۀ زیر پوشک گرم و مرطوب است و دقیقاً همان شرایطی را دارد که مساعد رشد باکتری‌ها و قارچ‌هاست. پس غیر از بروز ادرار سوختگی، عفونتی به نام عفونت‌های باکتریایی یا قارچی وجود دارد که به سادگی می‌تواند ضایعات پوستی را به ‌ویژه در ترک‌ها و چین‌های پوست فرزند شما ایجاد کند.

برفک دهان نیز نوعی عفونت قارچی دهان است که برخی از کودکان مبتلا به آن، در ناحیۀ زیر پوشکشان نیز دچار عفونت قارچی می‌شوند.3
 

علائم درماتیت پوشکی

خیلی از مادران به دنبال علائم اولیه عرق سوز بچه‌ها هستند تا قبل از شدید شدن مشکلات پوستی برای درمان آن اقدام کنند. اولین نشانه درماتیت پوشکی قرمز یا متورم شدن پوست نواحی زیر پوشک است. همچنین ممکن است در زمان لمس پوست بچه‌ها احساس گرمی کنید.

درماتیت پوشکی گاهی خفیف و در حد چند لکه قرمز متورم در یک ناحیه کوچک  است و گاهی می‌تواند وسیع و به صورت برآمدگی‌های دردناک قرمزرنگی روی شکم و ران کوچولوی شما باشد.

اگر درماتیت پوشکی همراه با برجستگی‌های قرمز-صورتی اطراف یک لکه‌ قرمز در محدوده‌ پوشک یا حتی اطراف دهان کودک شما ‌باشد، ممکن است تبدیل به درماتیت پوشکی قارچی شده باشد که نیاز به درمان با داروهای ضدقارچ موضعی دارد.

چون کودک شما نمی‌تواند با کلمات به شما بگوید که مشکلش چیست، ممکن است از طریق گریه و بی‌قراری در هنگام تعویض پوشک ، یا کم اشتهایی ناراحتی‌اش را ابراز کند.4
 

عوارض

عرق‌سوز، به ندرت می‌تواند به وسیله باکتری آلوده شود که باعث ایجاد برآمدگی‌های پر از مایع دردناک، بزرگتر و ملتهب شود. یکی از عوارض بسیار نادر عرق‌سوز شدن، ایجاد خستگی است. اگر نافذ عرق کودک شما مسدود شده باشند، بدن نمی‌تواند به درستی حرارت خود را کاهش دهد.

اگرخستگی ناشی از گرما به موقع درمان نشود، می‌تواند منجر به سکته گرمایی شود. این یک بیماری خطرناک است که می‌تواند منجر به آسیب به ارگان‌ها یا مرگ شود.

سکته گرمایی زمانی اتفاق می‌افتد که بدن یک کودک بیش از توان تحمل خود، گرما تولید کند. درجه حرارت بدن کودک می‌تواند به سرعت به 40 درجه سانتیگراد یا بالاتر افزایش یابد.1
 

درمان و راه حل درماتیت پوشکی

برای درمان عرق سوز پوشکی چه خفیف باشد و چه شدید، لازم است که تعداد دفعات تعویض پوشک نسبت به روزهای عادی بیشتر شود. این کار کمک می‌کند که رطوبت از پوست کودک دور مانده و زخم‌ها زودتر بهبود پیدا کنند.

همچنین نکات زیر به شما کمک می‌کند تا مراحل درمان را سریع‌تر طی کنید:

– پوست را در معرض هوا قرار بدهید و به این منظور هر روز اجازه بدهید تا کودکتان زمان اندکی را بدون پوشک بگذراند.

– بعد از هر بار تعویض پوشک، نواحی زیر پوشک را کاملا پاک کنید و قبل از بستن پوشک بدن کودک را کاملا خشک کنید.

– لایه‌ ضخیمی از پماد حاوی اکسید روی یا وازلین، یا چیزی که دکتر کودکتان تجویز کرده است، بمالید تا از رسیدن ادرار به پوست تحریک شده جلوگیری کنید.

– بررسی کنید که آیا اخیراً غذای کودکتان یا هر چیز دیگری در محیط او را تغییر داده‌اید که ممکن است باعث درماتیت پوشکی بشود.

– در صورتی که درماتیت پس از چند روز از بین نرفت، یا تاول یا برجستگی‌های حاوی چرک پدیدار شد با پزشک خود تماس بگیرید.4

راهکارهای درمان خانگی راش پوشک یا ادرار سوختگی

هر زمانی که التهاب پوستی در ناحیۀ زیر پوشک نوزاد مشاهده کردید، بهتر است نکات زیر را به یاد داشته باشید و آنها را برای درمان انجام دهید:
 

تعویض مرتب پوشک

برای درمان عرق سوز پوشکی چه خفیف باشد و چه شدید، لازم است که تعداد دفعات تعویض پوشک نسبت به روزهای عادی بیشتر شود. با تعویض مرتب پوشک، پوست کودک خود را تمیز و خشک نگه دارید.

این ممکن است به معنای آن باشد که لازم است او را نیمه‌شب برای عوض کردن پوشک بیدار کنید. این کار ایرادی ندارد و حتی ضروری هم هست.
 

آبکشی درست

در هر تعویض پوشک، ناحیۀ زیر پوشک را به خوبی با آب تمیز کنید و از دستمال مرطوب‌های حاوی الکل یا عطر استفاده نکنید. بهتر است هر بار پای نوزاد را به آرامی با آب گرم بشویید.
 

خشک کردن صحیح

پوست کودک را با حرکات ضربه‌ای و ملایم کمی خشک کنید و آن را مالش ندهید. خیلی بهتر است اگر بگذارید پای نوزاد به مدت ۱۵ دقیقه در معرض هوا و خودبه‌خود خشک شود. همچنین برای خشک کردن هرگز از حولۀ زبر یا کثیف استفاده نکنید.
 

استفاده از پماد مناسب

بعد از هر تعویض پوشک، برای کمک به محافظت از پوست کودک در برابر مدفوع و ادرار از پمادی استفاده کنید که یک لایۀ محافظ روی پوست ایجاد می‌کند.

چند پماد محافظ خوب مثل جمله وازلین غیرنفتی، محصولات حاوی لانولین و اکسید روی سفید در بازار موجود است. بهتر است برای خرید این پمادها با پزشک کودک مشورت کنید.
 

هوا خوردن پای نوزاد

وقتی هوا گرم است و کودک می‌تواند خارج از خانه یا در اتاقی بازی کند که تمیز کردن کف‌پوش آن آسان است، بگذارید هر روز تا جایی که ممکن است بدون پوشک و بدون پماد سوختگی باشد.

همچنین می توانید او را برهنه روی یک زیرانداز ضدآب بگذارید تا بازی کند. قرار گرفتن در معرض هوا بهبود را سریع‌تر خواهد کرد و اقدامی بسیار مؤثر است.
 

برهنه خوابیدن

هر زمان که کودک دچار ادرار سوختگی و التهاب پوست در ناحیۀ پوشک شد، در صورت امکان اجازه دهید بدون پوشک و شلوار بخوابد. یک زیرانداز پلاستیکی زیر ملافۀ تخت به محافظت از تشک کمک خواهد کرد.
 

استفاده از پوشک راحت‌تر

پوشک کودک را شل ببندید یا از پوشکی استفاده کنید که کمی برایش بزرگ باشد تا اجازۀ گردش بهتر هوا را بدهد. اگر از پوشک یک‌بارمصرف استفاده می‌کنید، مارک متفاوتی را امتحان کنید تا شاید با پوست کودک سازگاری بیشتری داشته باشد. انواع مختلفی از پوشک برای پوست‌های حساس وجود دارد که رطوبت بیشتری را از پوست کودک دور می‌کند.3
 

جلوگیری از بروز راش پوشک یا ادرار سوختگی

 در روزهای گرم و آفتابی، کودک خود را داخل خانه در یک فضای تهویه مطبوع نگه دارید. برای بازی در فضای خارج از خانه، یک محیط دارای سایه، خنک و با جریان هوای تازه انتخاب کنید. اطمینان حاصل کنید که به طور مداوم با تغذیه با شیر مادر و تغذیه مناسب، بدن کودک را هیدراته نگاه دارید.

 کودک خود را با پوشاندن لباس‌های گشاد و سبک، خنک و راحت نگاه دارید. پارچه‌های طبیعی، مانند کتان، دارای خاصیت جذب هستند و به بدن کودک اجازه می‌دهند تا در مقایسه با ترکیبات مصنوعی بیشتر عرق کنند. از پوشک با پوشش پلاستیکی استفاده نکنید.

 به مناطقی از پوست که مستعد تولید رطوبت بیشتری هستند، مانند گردن و فک و سایر نقاطی که می‌توانند در چروک‌های پوستی خود عرق را نگه دارند، توجه بیشتری داشته باشید. این مناطق را با آب سرد شستشو دهید و سعی کنید این نواحی را تا حد امکان خشک نگه دارید.

 از پودرهای بچه استفاده نکنید، پودرهای بچه نه تنها می‌توانند مشکلات تنفسی ایجاد کنند و ریه‌های کودک شما را تحریک کنند، بلکه می‌توانند منافذ پوست را مسدود کنند و درجه حرارت پوست را بالاتر ببرند.

 درجه حرارت بدن کودک خود را به طور مرتب بررسی کنید. اگر مطمئن نیستید پوست کودک را لمس کنید. اگر مرطوب و گرم باشد، درجه حرارت بدن او بالاست و گرمش است.

 اگر هنگام شب هوا گرم باشد، در اتاق کودک خود از یک دستگاه تهویه هوا یا یک فن استفاده کنید. فن را نزدیک تخت کودک خود قرار دهید، اما به طوری که باد آن به طور مستقیم به او نخورد. یا آن را با فاصله‌ای از کودک قرار دهید به طوری که تنها یک نسیم ملایم به او برسد. کودک باید در وضعیت راحتی قرار بگیرد، اما نباید احساس سرما کند.1

پینوشتها
1.www.drsheykholeslami.com
2.www.mamanam.com
3.www.niniban.com
4.www.hidoctor.ir