در آیاتی مانند «ویقطعون ما أمر الله به أن یوصل»، آنچه خداوند فرمان داده تا با آن پیوند برقرار کنیم، چیست؟

همان‌گونه که در پرسش آمده، قرآن کریم در مواردی، دستور خدا به برخی پیوندها را یادآور می‌شود:
«الَّذینَ ینْقُضُونَ عَهْدَ اللَّهِ مِنْ بَعْدِ میثاقِهِ وَ یقْطَعُونَ ما أَمَرَ اللَّهُ بِهِ أَنْ یوصَلَ وَ یفْسِدُونَ فِی الْأَرْضِ أُولئِکَ هُمُ الْخاسِرُون »[1]
[فاسقان] کسانى هستند که پیمان خدا را، پس از محکم ساختن آن، می‌شکنند و پیوندهایى را که خدا دستور داده برقرار سازند، قطع نموده، و در روى زمین فساد می‌کنند اینها زیان‌کارانند.
در این آیه خداوند سه ویژگی برای فاسقان و نافرمانان بیان کرده است:
1. پیمان شکنی در برابر خدا؛
2. قطع نمودن آنچه که خدا فرمان به پیوند آن داده است؛
3. فساد در زمین.
در توضیح ویژگی دوم که مورد سؤال قرار گرفته است، باید گفت:
اگرچه مفسران با توجه به برخی روایات،[2] منظور از «ما أَمَرَ اللَّهُ بِهِ أَنْ یوصَلَ» را تنها صله رحم و حفظ رابطه خویشاوندى دانسته‏اند، ولى دقت در مفهوم آیه نشان مى‏دهد که معناى وسیع‌تر و عمومى‏ترى را می‌توان از آن برداشت کرد که مسئله قطع رحم و قطع ارتباط با خویشاوندان تنها یکى از مصداق‌هاى آن است؛ زیرا آیه مى‏گوید: فاسقان پیوندهایى را که خدا دستور داده تا برقرار بماند را از هم می‌گسلند. این پیوندها شامل پیوندهای فراوانی؛ مانند پیوند خویشاوندى، پیوند دوستى، پیوندهاى اجتماعى، پیوند و ارتباط با رهبران الهى و پیوند و رابطه با خدا است، و به این ترتیب نباید معناى آیه را منحصر به قطع رحم و زیر پا گذاشتن رابطه‏هاى خویشاوندى دانست؛ لذا بعضى از مفسران آن‌را به قطع رابطه با پیامبران و مؤمنان، یا قطع رابطه با پیامبران دیگر و کتب آسمانى آنها که خدا دستور پیوند با همه آنها را داده است تفسیر کرده‏اند. پیدا است که این تفسیرها نیز بیان‌کننده بخشى از مفهوم کلى آیه است.[3] ضمن این‌که در برخی تفاسیر، عبارت «ما أَمَرَ اللَّهُ بِهِ أَنْ یوصَلَ» در قرآن به پیوند با اهل‌بیت پیامبر(ع) نیز تفسیر شده است.[4]

---