از روایاتی که درباره روز قیامت و حوادث آن وجود دارد، حدیثی است که عبدالله بن عمر از پیامبر خدا(ص) نقل کرده است: «روز قیامت، آنقدر خورشید نزدیک میشود که از شدت گرما، عرق به نیمه گوش انسانها میرسد. در این حالت، به حضرت آدم(ع) استغاثه میکنند. حضرت آدم(ع) به آنان میگوید که من صاحب شفاعت نیستم. سپس به حضرت موسی(ع) رجوع میکنند و همان جواب را دریافت میکنند. در پایان به سراغ پیامبر اسلام(ص) میروند و ایشان شفاعت میکند…».[1]
این روایت را میتوان در منابع روایی اهل سنت یافت، هر چند برخی از مفسران متأخر شیعه بدان اشاره کردهاند[2]، اما در منابع روایی شیعه از این روایت سخنی به میان نیامده است. با این حال، حتی اگر این روایت را از دیدگاه سندی، روایتی معتبر ندانیم، اما باید گفت که؛ شرایط و خصوصیات قیامت و عوالم بعد از مرگ، قابل مقایسه با عالم دنیا نیست. از اینرو نمیتوان تنها با مقایسه جریانات آن با عالم دنیا، در حقانیت گزارشهای مرتبط با آن تشکیک کرد. به عنوان مثال؛ اعضای بدن انسان در دنیا توانایی سخنگفتن را ندارند ولی در آخرت، تمام اعضای بدن به نفع یا ضرر افراد شهادت میدهند. در همین راستا حتی اگر عرق انسان از دهانش گذشته و به گوشش برسد، نمیتوان گفت که او دیگر توانایی استغاثهکردن را ندارد!
روایات دیگری از این دست نیز در منابع اهل سنت وجود دارد:
1. پیامبر خدا(ص) فرمود: «هنگامی که روز قیامت فرار رسد، خورشید آنقدر به مردم نزدیک میشود که فاصله آنها با خورشید به اندازه یک یا دو میل خواهد بود. آنقدر خورشید آنان را گرم میکند که هرکس به مقدار اعمالش در آن فرو خواهد رفت؛ برخی تا پاشنه پا و برخی تا زانو و برخی تا کمر و برخی را لجام میکند». راوی میگوید: دیدم که پیامبر به دهانش اشاره میکند؛ یعنی تا دهان در عرق فرو میروند.[3]
2. پیامبر خدا(ص) فرمود: «در روز قیامت، فرد کافر، به خاطر طولانی بودن آن روز، به واسطه عرقش، لجام میشود. تا اینکه به خدا عرض میکند: ای پروردگارم! به من رحم کن حتی اگر در رفتن به آتش باشد».[4]
این روایت را میتوان در منابع روایی اهل سنت یافت، هر چند برخی از مفسران متأخر شیعه بدان اشاره کردهاند[2]، اما در منابع روایی شیعه از این روایت سخنی به میان نیامده است. با این حال، حتی اگر این روایت را از دیدگاه سندی، روایتی معتبر ندانیم، اما باید گفت که؛ شرایط و خصوصیات قیامت و عوالم بعد از مرگ، قابل مقایسه با عالم دنیا نیست. از اینرو نمیتوان تنها با مقایسه جریانات آن با عالم دنیا، در حقانیت گزارشهای مرتبط با آن تشکیک کرد. به عنوان مثال؛ اعضای بدن انسان در دنیا توانایی سخنگفتن را ندارند ولی در آخرت، تمام اعضای بدن به نفع یا ضرر افراد شهادت میدهند. در همین راستا حتی اگر عرق انسان از دهانش گذشته و به گوشش برسد، نمیتوان گفت که او دیگر توانایی استغاثهکردن را ندارد!
روایات دیگری از این دست نیز در منابع اهل سنت وجود دارد:
1. پیامبر خدا(ص) فرمود: «هنگامی که روز قیامت فرار رسد، خورشید آنقدر به مردم نزدیک میشود که فاصله آنها با خورشید به اندازه یک یا دو میل خواهد بود. آنقدر خورشید آنان را گرم میکند که هرکس به مقدار اعمالش در آن فرو خواهد رفت؛ برخی تا پاشنه پا و برخی تا زانو و برخی تا کمر و برخی را لجام میکند». راوی میگوید: دیدم که پیامبر به دهانش اشاره میکند؛ یعنی تا دهان در عرق فرو میروند.[3]
2. پیامبر خدا(ص) فرمود: «در روز قیامت، فرد کافر، به خاطر طولانی بودن آن روز، به واسطه عرقش، لجام میشود. تا اینکه به خدا عرض میکند: ای پروردگارم! به من رحم کن حتی اگر در رفتن به آتش باشد».[4]