دلیل سلام نکردن امام علی(ع) به زنان جوان

بهتر است در روایت دقت کنیم جواب مشخص است:روایت مورد نظر: «عَلِیُّ بْنُ إِبْرَاهِیمَ عَنْ أَبِیهِ عَنْ حَمَّادِ بْنِ عِیسَى عَنْ رِبْعِیِّ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ(ع) قَالَ کَانَ رَسُولُ اللَّهِ یُسَلِّمُ عَلَى النِّسَاءِ وَ یَرْدُدْنَ عَلَیْهِ السَّلَامَ وَ کَانَ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ یُسَلِّمُ عَلَى النِّسَاءِ وَ کَانَ یَکْرَهُ أَنْ یُسَلِّمَ عَلَى الشَّابَّةِ مِنْهُنَّ وَ یَقُولُ أَتَخَوَّفُ أَنْ یُعْجِبَنِی صَوْتُهَا فَیَدْخُلَ عَلَیَّ أَکْثَرُ مِمَّا أَطْلُبُ مِنَ الْأَجْرِ»؛[6] رسول خدا(ص) به زن‌ها سلام می‌کرد و جوابش را می‌دادند، و شیوه امیرالمؤمنین علی(ع) هم این بود که به زن‌ها سلام می‌کرد و خوش نداشت که به زن‌هاى جوان سلام کند و می‌فرمود: می‌ترسم آوازش مرا خوش آید، و زیادتر از آن اجرى که می‌جویم [گناه] به من رسد. این روایت دارای سند صحیح و در منابع مختلف روایی نقل شده است.اینجا توجه به نکاتی لازم است:
یک. این‌که چرا امام علی(ع) به زنان جوان سلام نمی‌کرد، دلیلش را خود حضرت در ادامه حدیث بیان می‌فرماید، و آن این‌که ممکن است صدای نازک زنان جوان موجب وسوسه در نفس شود، و آثار منفی آن بیشتر از ثوابی باشد که در سلام کردن به دست می‌آید. در واقع، امام على(ع) می‌خواهند به دیگران درس بدهند که در سلام کردن اگر جنس مخالف دختر جوان باشد، بهتر است از سلام کردن به او خودداری نمود تا از خطر لغزش در گناه در امان بود.[1] به دیگر سخن؛ در سلام کردن شایسته است تمام ملاحظات و جوانب رفتارى و اخلاقى رعایت شود. البته این‌که برخی به زنان جوان سلام می‌کنند و وقتی جواب سلام را می‌شنوند، در دل سلام کننده احساس شهوانی و دل‌مشغولی ایجاد نمی‌شود، مانعی ندارد؛ این‌که شارع مقدس چنین احکامی را مقدمه برای نیفتادن در گناه و آثار بد برخی از اعمال قرار داده؛ از آن‌رو است که همه در یک سطح معرفت و معنویت نیستند. بنابر این، این‌که برخی در اثر رفتارهایی مانند سلام کردن و معاشرت‌های عادی با زنان دل‌مشغولی و احساسات شهوانی در او ایجاد نمی‌شود چه بهتر، کسی به او ایرادی نمی‌گیرد. اما از نظر اخلاقى باید این سیره عملی امام علی(ع) را یک نوع رعایت نکات دقیق دینى و آداب اخلاقى دانست که کار بسیار پسندیده‌اى می‌باشد؛ لذا مراجع تقلید با توجه به این مطالب، سلام کردن به زن جوان را مکروه می‌دانند.[2]
دو. تفاوت سیره امام علی(ع) با پیامبر(ص) شاید به جهت تفاوت سن آن‌حضرت و جوان بودنش نسبت به پیامبر(ص) باشد.

سه. امیرالمؤمنین به زن‌های جوان سلام نمی‌کرد نه اینکه جواب سلام نمی داد. گفتند: یا علی، پیغمبر سلام می‌کند. تو چرا سلام نمی‌کنی؟ گفت: من سی سال سنم از پیغمبر کمتر است. من نگران هستم به یک زن جوانی یک سلامی بکنم، آن جوابی که می‌دهد دل علی بلرزد. از ترس اینکه دل علی نلرزد، به زن سلام نمی‌کرد.
پی نوشت:
[1]. من لا یحضره الفقیه، ج 3، ص 469.
[2]. مکارم شیرازی، ناصر، استفتاءات جدید، محقق و مصحح: علیان‌نژادی‌، ابوالقاسم، ج ‌1، ص 231، انتشارات مدرسه امام علی بن ابی طالب(ع)، قم، چاپ دوم، 1427ق؛ ر.ک: موسوی خویی، سید ابو القاسم، موسوعة الإمام الخوئی، ج ‌32، ص 84 – 85،مؤسسة إحیاء آثار الإمام الخوئی، قم، چاپ اول، 1418ق.